BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye toplantısı başladı

Toplantıda Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil El Arabi, Birliğin Suriye'ye gönderdiği gözlemci heyetin raporuyla ilgili BMGK'ya bilgi verecek. Ayrıca Arap Birliği'ni temsilen Katar'ın Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Hamad Bin Kasim Bin Cebr El Thai de BMGK'da konuşma yapacak.

BMGK toplantısını dönem başkanı Güney Afrika'nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Baso Sangqu yönetiyor.

Toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague da katılıyor. BMGK toplantısının başlamasından hemen önce Clinton, Juppe ve Hague kendi aralarında görüştüler.

Fas'ın sunduğu karar tasarısı

Konsey'in geçici üyelerinden Fas, Arap Birliği ülkeleri ve batılı ülkelerin desteğiyle hazırlanan ve Arap Birliği'nin Suriye'ye ilişkin planını destekleyen bir karar tasarısını geçen Cuma günü Konsey'e sunmuştu.

BMGK üyelerinin üzerinde tartıştıkları taslak metinde, ''Suriye'deki tüm şiddetin derhal sona erdirilmesi, Suriye'ye silah girişinin önlenmesi'' çağrısında bulunulurken, Suriye'ye karşı güç kullanmanın kesinlikle sözkonusu olmadığı, krizin barışçıl çözümünün desteklendiği vurgulanıyor.

Taslakta Suriyeli yetkililerin, ''sivillere karşı güç kullanımı, keyfi adam öldürmeler, tutuklamalar, infazlar, işkence ve kötü muamele'' gibi işledikleri tüm insan hakları ihlalleri ''kınanıyor'', Suriye yönetiminden tüm insan hakları ihlallerine derhal son verilmesi isteniyor.

Metinde Suriye'de silahlı gruplar da dahil olmak üzere bütün taraflar, tüm şiddet eylemlerini sona erdirmeye çağrılırken bu şiddet eylemleri arasında devlet kurumlarına yapılan saldırıların da yeraldığı belirtiliyor ve ülkede şiddet eylemleri ve insan hakları ihlallerinden sorumlu olanların mutlaka hesap vermeleri gerektiği vurgulanıyor.

Tasarıda, Arap Birliği'nin 2 Kasım 2011'de kabul ettiği Eylem Planı ve 22 Ocak 2012'de benimsediği kararlara uygun şekilde Suriye hükümeti, ''şiddeti bırakmaya, son dönemdeki olaylarda tutuklananları serbest bırakmaya, tüm askerlerini kentlerden ve kasabalardan geri çekmeye, barışçıl gösteri yapma hakkını garanti etmeye, tüm medya mensuplarının ve Arap Birliği gözlemci heyetinin olayları izleme amacıyla Suriye'ye girebilmelerine ve engellerle karşılaşmadan görev yapabilmelerine imkan vermeye'' de çağrılıyor.

Metinde, Arap Birliği kararları çerçevesinde, Suriye'de ''demokratik ve çoğulcu siyasi sistemin kurulmasına yol açacak siyasi geçiş sürecinin'' olması gerektiği belirtilirken Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ın bu geçiş sürecinde tüm yetkilerini yardımcısına devretmesi öngörülüyor ve siyasi yol haritasından bahsediliyor.

Yaptırımdan söz edilmeyen taslak metinde, Suriye'nin 15 gün içinde bu metindeki maddelere uymaması halinde ise ''Arap Birliği ile danışma halinde, daha başka tedbirlerin benimseneceği'' belirtiliyor.

Rusya ve Çin'in tutumu belirleyici

Daimi üye olarak Konsey'de veto hakkına sahip olan Rusya, bu hafta sonuna kadar oylanması beklenen karar tasarısı metnini ''bu haliyle kabul etmesinin mümkün olmadığını'' söylemişti.

Tasarı üzerinde BMGK üyeleri arasında görüşmeler sürerken Arap Birliği'nin bugün BMGK'da yapacağı sunum büyük önem taşıyor.

Karar tasarısının 15 üyeli Konsey'de kabul edilmesi için hiçbir daimi üye (ABD, Fransa, İngiltere, Çin ve Rusya) tarafından veto edilmemesi ve en az 9 üyenin ''evet'' oyunu alması gerekiyor. Bu yüzden Çin ve Rusya'nın tutumu, karar tasarısının kaderini de belirleyecek.