Bin 287 cihatçı sınır dışı edildi

Türkiye, 2011 Mart ayında Suriye’de başlayan iç savaş nedeniyle bugüne kadar bin 287 “yabancı savaşçı”yı sınır dışı etti. 95 farklı ülkeden bin 287 “yabançı savaşçı”ya ise ülkeye giriş yasağı konuldu. Diğer yandan sınır bölgesinde yakalanan yabancı IŞİD üyeleri, eğer Türkiye’ye karşı suç işlememişlerse sınır dışı ediliyor. Ancak ceza hukukçusu Ersan Şen, Suriye’de suç işleyip Türkiye’de yakalanan yabançı savaşların “adalet adına” yargılanması gerektiğini söyledi.

kuzeyindeki stratejik öneme sahip Tel Abyad’ın kentinin YPG ve ÖSO ortak operasyonuyla geri alınması sonrası, bazı IŞİD üyelerinin Türkiye’ye kaçması ve bunların hukuki durumunu gündeme getirdi. 8 Nisan 2015 tarihli istatistiklere göre 78 ülkeden 1287  “yabancı savaşçı” Türkiye’den sınır dışı edildi. Türkiye’nin ülkeye giriş yasağı koyduğu “yabancı savaşçı” sayısı ise 1287 olarak tespit edildi. Bunlar 95 farklı ülkenin vatandaşı... “Yabançı savaşçı” terimi de Göç İdaresi’ne ait.

Yargılananlar sınırlı

İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün verileri, yakalanan IŞİD dahil yabancı savaşçıların çoğunluğunun sınır dışı edildiğini, Türkiye’de yargılanmadığını ortaya koyuyor.

Yargılanan yabancı savaşçı sayısı ise oldukça sınırlı. Türkiye’de en çok bilinen IŞİD davası Niğde saldırısına ilişkin. İkisi güvenlik görevlisi olmak üzere 3 kişiyi öldürmekten yargılanan IŞİD militanları Benyamin Xu, Çendrim Ramadani, Muhammed Zakiri ve Azeri Fuad Mövsümöv, mağdur avukatlarının ısrarlarına karşın duruşmalara getirilmiyor. Telekonferans yoluyla Sincan Cezaevi’nden duruşmaya bağlattırılan sanıklar, konuşmamayı tercih ediyor.

Türkiye’nin yabancı savaşçıların yargılanmasına bakışı, suça karıştıkları yönünde bulgu olup olmadığı. Örneğin Gaziantep Valisi Erdal Ata, 4 Eylül 2014’te yaptığı açıklamada, kentte terör örgütü IŞİD militanı olduğu saptanan 19 kişinin tutuklu olarak yargılandığını söyledi. Ata, yargılama kriterini ise “Avrupa’dan, Kafkas ülkelerinden veya değişik ülkelerden çantasını sırtına alarak gelmiş ama bizim havaalanı veya sınırda yakaladığımız kişiler oluyor. Bunlardan suç unsuru olmayan veya geçmişte suça karıştığına dair emare olmayanlar ülkelerine iade ediliyorlar. Suç unsuru yakaladığımız kişiler ise tutuklu yargılanıyor” sözleriyle açıkladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yabançı savaşçılar konusundaki eleştirelerde Avrupa ülkelerini suçlayarak, “Biz iade ediyoruz, belli bir süre sonra bakıyoruz sınırımıza geri gelmiş. Suçlusu ben miyim?” dedi.

‘Yargılanmalılar’

Bu konuda ceza hukukçusu Ersan Şen’den farklı bir değerlendirme geldi. Cumhuriyet’e değerlendirmede bulunan Ersan Şen, Suriye’den Türkiye’ye girerken yakalanan yabancıların suç işlediğine ilişkin tespit yoksa, sınır dışı edileceğini söyledi. Ancak Türkiye aleyhinde suç işleyenlerin yargılana bileceğini belirten Şen, “Şu an Suriye ile diplomatik ilişkilerimiz hiç yok. Eğer aramızda irtibat olsaydı ve Suriye bizden bu savaşçıları istesiyde oraya gönderirdik” dedi. Suriye’de yabancılara karşı da suç işleyenlerin yargılanması gerektiğini ifade eden Şen, şunları söyledi:

“Türkiye’de suç işlemişse veya başka bir ülkede suç işlemişse bunları bırakamazsınız. Ancak bunun için Türkiye’nin karşısında Suriye’de bir kamu otoritesi olmalı. Eğer bir suç işlenmişse, orada suç işleyenleri adalet adına burada yargılayacaksın. Yabancı yabancıya suç işliyor. Adalet gereği hakkında da şikâyet varsa Türkiye ona duyarsız kalamaz. Birisi çıkıp, bu benim ablamın kafasını kesti, evimi yaktı diye çıkarsa Türkiye sessiz kalamaz.”

1 MİLYON 762 BİN SIĞINMACI Göç İdaresi’nin 1 Haziran 2015 tarihli verilerine göre Türkiye’de şu an 1 milyon 762 bin 582 Suriyeli sığınmacı yaşıyor. Bunların 259 bin 323’ü 10 ildeki 25 barınma merkezinde kalıyor. 1 milyon 500 bin 259 sığınmacı ise Türkiye geneline yayılmış durumda. Türkiye, 2014 yılında 31 bin 715 Suriye vatandaşına ikamet izni verdi. Barınma merkezi olarak en fazla sığınmacının bulunduğu Şanlıurfa 103 binle ilk sırada geliyor.