Bilgi'de 12 Eylül mahkemesi kuruldu

Sembolik duruşmada, Mahkeme Başkanı Fethiye Çetin, ''12 Eylül askeri müdahalesinin üzerinden 28 yıl geçmesine rağmen 12 Eylül'ün kurumları, kuralları, zihniyeti ve etkileriyle sürdüğünü'' savundu.

Bugünkü girişimin, 12 Eylül askeri müdahalesinin sorumlularının vicdanlarda mahkum edilmesi amacına yönelik sembolik bir adım olduğunu belirten Çetin, ''Bu girişim, aynı zamanda suç oluşturan eylemlerin yargılanmasında mevcut ceza adalet sistemine alternatif, onarıcı bir adalet mekanizmasına dönüşebilme potansiyeli taşıyor'' dedi. Hazırlanan sembolik iddianame ve ekinin okunmasının ardından, yazarlar Adalet Ağaoğlu ve Atilla Keskin ile yayıncı Ragıp Zarakolu'nun da aralarında bulunduğu 12 Eylül'ü yaşayan 12 tanık dinlendi.

Ağaoğlu, süreci anlamak ve anlatmak için yazılı ve resmi belgelerden çok sözlü belgelere ve kişisel gözlemlere baktığını belirterek, ''Derin devlet gibi önümüzde kocaman gizli bir kurumumuz varken, belgelerle tarihimizi doğru dürüst anlamamız mümkün değil. 70 milyon ile darbelere 'hayır' dediğimiz zaman, belki Türkiye Cumhuriyeti'nin nerede durduğunu, belirsizliklerinin nasıl ortadan kaldırılabileceğini anlayabileceğiz'' şeklinde konuştu.

Yıllarca ''ucuz kahraman'' ilan edilme endişesiyle günlüklerini yayınlamaya cesaret edemediğini kaydeden Ağaoğlu, bu yıl bu endişesini yenip, 1969-1996 yıllarını kapsayan günlüklerini büyük bir cilt halinde yayınlattığını söyledi. Bazı tanıklar, yaşadıklarını anlatırken gözyaşlarını tutamazken, bazıları da mahkeme başkanına çeşitli belgeler sundu.

Duruşmaya konuk olarak katılan Albaylar Cuntasının devrilmesiyle sonuçlanan Politeknik Üniversitesi ayaklanmasının öğrenci lideri Yunanlı Dimitrious Papachristou da her çeşit iktidar unsuruna karşı durulması gerektiğini düşündüğünü söyledi. Papachristou, Yunanistan'daki diktatörlük rejiminin 7 yıl sürdüğünü belirterek, yaptıkları ayaklanma sonucunda aralarından bazı kişilerin tutuklandığını ve işkence gördüğünü ifade etti.

Sembolik yargılanmanın çok önemli olduğuna işaret eden Papachristou, tarihin kendi yargılamasını yaptığını, şimdi bunun Türk halkına açıklanması gerektiğini kaydetti.
Daha sonra, aralarında sanatçılar Mehmet Ali Alabora, Harun Tekin ve Rojin Ülker'in de bulunduğu 8 kişiden oluşan mahkeme heyeti, kararını açıkladı. Kararda, ''sanıkların, 12 Eylül'de askeri müdahale yaparak, Anayasa'yı ihlal etme suçunu işledikleri'' belirtildi.

''Sanıkların insanlığa karşı suç işledikleri'' ifade edilen kararda, şöyle denildi:
''Bugün onlara verilebilecek en büyük cezanın, demokratik bir Türkiye için çalışmak ve darbeciler tarafından yapılmış anayasayı çöpe atıp, yeni ve demokratik bir anayasa yapmak olduğuna karar verilmiştir. Türkiye toplumu adına, 1980 darbesini yapanların tarih önünde, dünya ve Türkiye kamuoyu nezdinde sonsuza kadar itibarsızlaştırılmaları kararlaştırılmıştır.''