"Big Bang" başladı

Bilim çevrelerinin ve dünyanın aylardır beklediği deney, İsviçre'de başlatıldı. Büyük Hadron çarpıştırıcısının faaliyete geçmesiyle başlayan deneyde, aralarında Türk bilimadamlarını da bulunduğu 5 binden fazla fizikçi ve mühendis çalışıyor. Deneyin sonuçları teorik fiziğin tamamıyla alt üst olmasına neden olabilir.

cumhuriyet.com.tr

Büyük hızlandırıcı, bugün saat 10.30'da ilk ateşlemeyi yaptı. Avrupa Nükleer Araştırma Kurumu (CERN) tarafından yapılan deneyde ilk ışın huzmesi için 100 milyar protonluk paketler hızlandırıcıya atıldı. Saat yönünde yapılan ilk deneyden sonra, saat yönünün tersi istikamette olacak şekilde ikinci demet devreye sokulacak ve nihayetinde iki ışın huzmesinin farklı yönlerde harekete geçirilmesiyle "Büyük Patlama"dan hemen sonraki koşullar yaratılmaya çalışılacak. Önümüzdeki haftalarda ise, iki yönden de eş  zamanlı yollanacak protonlarla büyük çarpışmanın gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.

CERN yöneticisi Robert Aymar, böyle büyük bir projeyi hayata geçirebilmenin ve "Büyük Patlama" hakkındaki bilinmeyenlerin ortaya çıkmasını sağlayabilmenin heycanını duyduklarını belirtti. 

Proje ekibinin lideri Lyn Evans, yer altındaki 27 metrelik tünelde protonlar harekete geçirilerek yapılan deneyin ilk safhasının tamamlandığını açıklarken, projeye katkıda bulunan bilim adamları deneyin tamamlanışını şampanya patlatarak kutladı.

Dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı "Büyük Hadron Çarpıştırıcısı" (LHC), 13,7 milyar yıl önce meydana geldiği düşünülen Büyük Patlama'dan hemen sonraki başlangıç şartlarını oluşturarak evrenin yüzde 30'unu, yani karanlık maddeyi bulmak amacıyla faaliyete geçirildi. LHC deneyinde ışık hızına yaklaşan hızlarda giden iki parçacık demeti havasız ortamda çarpıştırılacak. Bu çarpışma, Fransa-İsviçre sınırında, yerin 100 metre altında 27 kilometrelik dairevi bir tünelde gerçekleşecek.

Aralarında Türklerin de bulunduğu 5 binden fazla fizikçi ve mühendisin 10 yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı proje, son yılların en büyük bilim projesi olarak gösteriliyor.

 Deney başladıktan sonra, tünel çevresinde bulunan 4 büyük algılayıcıdan ikisi Atlas ve CMS, "Higgs bozonunun izini sürecek". Yani "Büyük Patlama" den hemen sonra oluşan ortamda madde kütle kazanıyor. Maddeye kütle kazandıranın ise, "Higgs parçacıkları" olduğu düşünülüyor. Bu deneyde Higgs bozonu tespit edilemezse teorik fizik alt üst olabilir.

Deney sırasında meydana gelecek bir kara deliğin, Dünya’nın yok olmasına neden olacağına dair yapılan açıklamalara, Türk Fizik Derneğinden açıklama geldi, " Kara delik senaryoları sadece bir fantezidir." dedi ve ekledi, "Kara delik oluşabilmesi için deney sırasında açığa çıkan enerjinin yaklaşık trilyon kere trilyon kere trilyonluk katı bir enerjinin oluşması gerekir. Hatırlatayım, CERN’de açığa çıkan enerji 14 TeV lik bir enerji. Gerekli olansa 1036 TeV. Dolayısıyla deney sırasında açığa çıkacak enerji ile Dünya’yı yok edecek kara deliklerin oluşması söz konusu değil. Şunu da ekleyeyim, CERN’deki bilim insanlarına göre küçük kara delikler oluşacak ancak bunlar önemsiz büyüklükte olacak ve hemen yok olacaklar."