BES’e girişler azaldı

Türkiye’de sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak kurulan Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) emekli olan katılımcıların sayısı bu yılın ilkyarısında yüzde 40, son bir yılda ise yüzde 70 arttı. Bir önceki yıl bu oran yüzde 90 civarındaydı.

24 Haziran 2016 itibari ile sistemden 36 bin 358 katılımcı emekli oldu. Bireylerin emeklilik dönemlerinde refah seviyelerinin düşmemesini ve aynı zamanda yurtiçinde uzun vadeli tasarruf seviyesini yükselterek yarattığı fonlarla ülke ekonomisine katkı sağlayan BES, 13. yılını doldururken sisteme girişte ise azalma görüldü. Geçen yıl ocak-haziran döneminde 467 bin 556 kişi sisteme girerken, bu yılın aynı döneminde bu sayı 148 bin 689 kişi birden azalarak 318 bin 867’ye geriledi.

Asgari kalma doldu

Bu düşüşte devlet katkısını almak için asgari 3 yıl kalma süresinin bu yıl dolması etkili oldu. Bu nedenle her yıl 1 milyon katılımcının dahil olduğu sisteme girişin daha da azalması bekleniyor. Emeklilik Gözetim Merkezi’nin internet sitesinden alınan 24 Haziran 2016 verilerine göre, BES’in katılımcı sayısı 6 milyon 358 bin 167’ye çıktı. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 5 milyon 549 bin 371’di. Bu rakam katılımcı sayısının da yüzde 14.57 arttığını gösteriyor. BES’teki katılımcıların fon tutarı ise 42 milyar 979 miliyona çıktı.

Bu tutar bu yılın başına göre yüzde 11.96, son bir yılda ise yüzde 25 artış gösterdi. BES’e devlet katkısı son açıklanan verilere göre 6 milyar 191 milyon TL’yi buldu. Geçen yılın aynı döneminde 1 milyar 665 milyon TL olan devlet katkısı yüzde 62.32 artış gösterdi. BES’ten emekli olan katılımcı sayısı ise 6 ayda yüzde 30, son bir yılda ise yüzde 70 artış göstererek 36 bin 358’e çıktı. BES katılımcılarının eğitim durumuna bakıldığında yüzde 85.6’sının üniversite ve üzeri, yüzde 7.63’ünün lise ve dengi okul, yüzde 7.31’inin ise meslek yüksek okulundan mezun olduğu görülüyor.

Çare otomatik katılım

Sisteme girişin azalması ve tasarruf oranlarının istenilen seviyeye gelememesi, sisteme yönelik yeni çalışmaları da beraberinde getiriyor. Bu kapsamda üzerinde çalışılan BES’e zorunlu otomatik katılım ile 13 milyon kişinin daha sisteme sokulması hedefleniyor. Pilot uygulaması yapılan çalışma kapsamında 45 yaş altında yeni işe girenler ve iş değiştirenler sisteme dahil edilecek. Çalışanların maaşından her ay 100 TL kesinti yapılacak ve sistemde en az 6 ay kalma şartı olacak. Sisteme devlet katkısı olacak ancak işverenkatkısı bulunmayacak. Dernekler sistemin iş barışını bozacağına dikkat çekerek, bunun yerine mevcut sistemlerin düzenlenmesi yönünde adım atılmasının daha doğru olduğunu belirtiyor.

56 sonrasında atak BES katılımcılarından orta yaşta olanların katılımları daha fazlayken, 25 yaş altındakiler ve 56 yaş üstündekilerin katılımının daha az olduğu görülüyor. BES’e 25 yaş altındakiler yüzde 6.17, 25-34 yaş aralığındakiler yüzde 30.60, 35 ile 44 yaş aralığında olanlar yüzde 33.96, 45 ile 55 yaş aralığındakiler yüzde 21.76 ve 56 yaş üstündekiler yüzde 7.51 olarak katılım yaptı. 56 yaş ve üst bir önceki yıl yüzde 6 civarındaydı. Şirket bazında BES’e katılımlara bakıldığında 19 şirket arasında en yüksek katılımcı sayısı 1 milyon 84 bin 940 ile Anadolu Hayat Emeklilik’te. Onu 1 milyon 71 bin 545 ile Garanti Emeklilik ve Hayat izledi. En fazla İstanbul’dan BES’te en fazla katılımcının yerleşik olduğu şehir yüzde 28.3 ile İstanbul, yüzde 9.4 ile Ankara ve yüzde 7.2 ile İzmir oldu. Bu illeri, Antalya, Bursa, Adana, Kocaeli, İçel, Muğla ve Konya izledi. Geçen yıl haziranda İstanbul’un payı yüzde 17 civarındayen bu oran Ankara’da yüzde 10.39 ve İzmir’de ise 8.9 idi. Bu rakamlar İstanbul’da BES yaptıran kişi sayısının arttığını Ankara ve İzmir’ide ise azaldığını gösteriyor.