Berberoğlu kararı ‘teamül’ oluşturacak
Yargıtay’ın bir milletvekiliyle ilgili ilk kez anayasanın 83/3. maddesine göre karar vermesi bir dizi tartışmayı beraberinde getirdi. AKP içinde de 2 görüş hâkim: Yargıtay’ın kararı Meclis’e gelmez ve gelse bile Genel Kurul’a sunulmaz.
Emine KaplanYargıtay 16. Ceza Dairesi, CHP’li Enis Berberoğlu ile ilgili 5 yıl 10 ay hapis cezasını onarken, ‘milletvekilliği sona erinceye kadar cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine’ dayanak gösterdiği anayasanın ‘yasama dokunulmazlığı’ başlıklı 83. maddesinin 3. fıkrası ilk kez uygulandı. Söz konusu fıkra, “TBMM üyesi hakkında seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez” hükmünü düzenliyor. Yargının bu hükme dayanarak bir milletvekili hakkında ilk kez karar vermesi, Berberoğlu özelinde bundan sonra nasıl bir süreç işleyeceğine yönelik de uygulama ve teamül oluşturacak. AKP’de konuyla ilgili şu değerlendirmeler yapılıyor:
<haber-dikey:1088961>
-Karar Meclis’e gelmez: Yargıtay’ın gerekçeli kararı çok önemli, nasıl bir süreç işleyeceği gerekçeli kararla ortaya çıkacaktır. Yargı kararlarıyla daha önce milletvekillerinin TBMM üyeliği düşürüldü. Ancak bu kararların hiçbirinde anayasanın 83. maddesinin 3. fıkrası işletilmedi. Milletvekiliyle ilgili kesin hüküm hiçbir koşul gösterilmeden verildi, dosyası TBMM Genel Kurulu’nun bilgisine sunuldu ve üyeliği düştü. Ancak Yargıtay, 83. maddenin ‘bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır’ hükmünü düzenleyen 3. fıkraya atıf yaptığı için kararın TBMM’ye gelmesine gerek yok.
<haber-dikey:1089063>
-Karar bilgi olarak TBMM’ye gönderilir: Yargıtay’ın kararı hem yerel mahkemeye hem de Berberoğlu’nun milletvekili olması nedeniyle bilgi olarak TBMM Başkanlığı’na sunulur. TBMM Başkanlığı’nın, anayasanın 83. maddesinin 3. fıkrası kapsamında karar verildiği için kararı TBMM Genel Kurulu’nun bilgisine sunmasına gerek yok. Burada bir başka görüş, TBMM Başkanlığı, genel kurula kararı sunmakla yükümlü, ancak inisiyatif kullanarak dönem sonuna kadar kararı tutabilir.
-Ceza ayrı, infaz ayrı: Ceza hukuku ayrı, infaz hukuku ayrıdır. Ceza hukuku açısından konu açıklığa kavuşmuştur. İnfaz hukuku ise ayrı bir sistem. Yargıtay’ın 83. maddesinin 3. fıkrasına atıf yapması, yalnızca Berberoğlu’nun tahliyesini sağlar. Anayasa açısından milletvekilliğinin düşmesine ilişkin süreçleri etkilemez. Berberoğlu ile ilgili karar TBMM Başkanlığı’na gelir. Eğer TBMM Başkanı, genel kurula sunma yönünde bir tavır sergilerse okunur ve vekilliği düşer.