Benzin tüketimi yüzde azaldı

Petrol Sanayi Derneği(PETDER), 2010 Yılı Ocak Eylül Dönemi Sektör Raporu'nu yayınladı. 2010 yılı Ocak Eylül döneminde benzinler, motorinler ve LPG otogazdan oluşan toplam otomotiv yakıtları tüketimi 2009 yılının aynı dönemine göre yüzde 1 oranında artarak 13.6 milyon ton olarak gerçekleşti. 2010 yılının ilk dokuz ayında Türkiye'deki ticari ve sınai faaliyetlerin önemli bir göstergesi olan kırsal motorin tüketimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.8 azaldı. Kırsal motorindeki bu gerilemenin en önemli nedeni 10 numara yağ adı altında devam eden faaliyetler oldu. Motorin (düşük kükürtlü) tüketimi ise geçtiğimiz yıllardaki artışını 2010 başında da devam ettirerek bir önceki yıla göre yüzde 23.4 artarak 3.6 milyon metreküpe ulaştı. Motorin türleri toplam tüketimi (motorin ve kırsal motorin) 2009 yılına göre yüzde 1.4 oranında artarak 2010 yılının ilk dokuz ayında yaklaşık 12 milyon metreküp olarak gerçekleşti.

Toplam benzin tüketimi 2010 yılı Ocak-Eylül döneminde, 2009 yılı aynı dönemine göre yüzde 7.9 oranında azalarak yaklaşık 1.6 milyon ton (2 milyon metreküp) oldu. Daha düşük ÖTV tutarı nedeniyle benzinden artan bir pay alan Otogaz LPG tüketimi aynı dönemde yaklaşık yüzde 8 oranında artarak 1.85 milyon tona ulaştı. 2010 yılının ilk dokuz ayında fuel oil ve kalyak türleri tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 51 oranında azalarak 766 bin ton oldu. Ekonomik büyüme ve sınai üretim ile ilişkili bir başka önemli gösterge yağlama yağları tüketimi ise yüzde 20 oranında artarak 300 bin ton olarak gerçekleşti.

Rapor',a Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK), kısa bir süre önce almış olduğu karar ile tüm motorinlerde kükürt miktarını 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren 10 ppm ile sınırlandırmasına da yer verildi. Rapor'da sınırlandırmaya ve PETDER'in konuya ilişkin şu görüşlerine yer verildi:
"Kurum'un AB Direktiflerine uyum kapsamında almış olduğu bu karar ile Türkiye AB ülkeleri ile eş zamanlı olarak tüm akaryakıtlarda kükürt miktarını 1 Ocak 2011 tarih itibarı ile sınırlandırmış bulunuyor. Bu tarihten itibaren rafineri üretimi ve ithalat yolu ile piyasaya sunulacak olan motorinlerde kükürt miktarı 10 ppm'i aşamayacak. Dolaşımda bulunan ve kükürt miktarı 1000 ppm olan motorinler ise yine EPDK Tarafından belirlenecek geçiş takvimi ile kademeli olarak 10 ppm'e uyarlanacak. Petrol Sanayi Derneği olarak desteklenen ve bir süredir beklenen bu karar yakıt kaynaklı emisyonların azaltılmasında ciddi bir fayda sağlayacak. Motorinde kükürt oranının 10 ppm ile sınırlandırılması toplamda kükürt kaynaklı emisyonların 100 kat daha az olacak ve atmosfere salının kükürt ve partikül madde miktarının her yıl 9 bin 900 ton daha azalacak."

10 numara yağ adı altında yapılan hileli yakıt faaliyetleri

Raporda, "10 numara yağ adı altında yapılan hileli yakıt faaliyetlerine" de dikkat çekildi. Rapora göre 10 numara yağ adı altında yapılan hileli yakıt faaliyetleri son dönemde hızla artmaya devam etti. Türkiye'nin hemen her yerinde adı altında dizel araçlara motorin yerine yaygın bir şekilde ve tenekeler içinde satılan bu tür maddeler nedeni ile resmi kırsal motorinde tüketiminde yaşanan gerileme büyüdü. Bu durum büyüyen ekonomi, artan taşıt sayısı ve sektördeki diğer veriler ile uyumlu olmayıp, yapılan analizler ve piyasa bilgileri 10 numara yağ adı altında yapılan faaliyetler nedeni ile oluşan vergi kaybının yılın dokuz aylık döneminde 1 milyar TL'yi aştığını gösterdi. Motorin, baz yağ ve müstahzarlar arasındaki ÖTV farklılığının (kırsal motorin; 1,2345 TL/Lt, baz yağ / müstahzar; 0,30 TL/kg) neden olduğu bu tür faaliyetlerin kesin çözümü, 2008 yılında uygulandığı zamanda da görüldüğü gibi, ancak baz yağ ve müstahzarların ÖTV tutarlarının artırılarak motorin ÖTV'si ile dengelenmesi ile mümkün.

Vergi gelirleri arttı

Toplam akaryakıt tüketiminin (benzinler, motorinler ve fuel oiller toplamı) yüzde 5.9 azalmasına rağmen, 2009'da iki kez yapılan ÖTV artışları nedeniyle, 2010 yılı Ocak Eylül döneminde akaryakıt tüketiminden sağlanan dolaylı vergiler (KDV ve ÖTV) bir önceki yıla göre yüzde 20 oranında artarak 26 milyar TL'ye ulaştı. LPG tüketiminden sağlanan dolaylı vergi gelirleri ile birlikte petrol ve LPG sektörlerinin sağladığı dolaylı vergiler 2010 yılının ilk çeyreğinde yüzde 21 artarak 31 milyar TL'ye ulaştığı hesaplandı.

Bu arada Çevre ve Orman Bakanlığı ağaçlandırma seferberliği kapsamında, finansmanı PETDER tarafından karşılanacak bu proje ile ilk iki yıl içinde 30 bin adet fidan dikilmesi, projenin tüm kamu kurumlarınca uygulanması halinde ise 2011 yılı sonuna kadar toplam 25 bin metrekarelik bir alanın ağaçlandırılması hedefleniyor. PETDER 2004 yılından bu yana sosyal sorumluluk kapsamında sürdürülen çalışma ile ülkenin her tarafından bedelsiz olarak toplanan atık motor yağları, yasalara uygun olarak T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış işletmelere teslim ediyor.