Baleye 'etek sansürü'

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nce (DOB) geçen Nisan ayında ilk kez sahneye taşınan ve Osmanlı’da “deli padişah” olarak bilinen “5. Murad”ın yaşamını konu alan balede bulunan “Apollo” sahnesindeki balet ve balerinlerin giysilerinin etek boylarını uzattığı ortaya çıktı. DOB Genel Müdürü Prof. Rengim Gökmen ise kıyafetleri “estetik bulmadığı için” kendisinin değiştirdiğini söyledi. Son temsili 6 Aralık’ta gerçekleştirilen “V. Murad” balesi, Muhteşem Yüzyıl tartışmalarının sürdüğü sırada yeni sezon repertuvarından çıkarıldı.

ADOB, 30 Mayıs 1876’da tahta çıkan ve geçirdiği sinir buhranları sebebiyle sadece 93 gün tahtta kalan, Osmanlı’da “deli padişah” olarak anılan 5. Murad’ın yaşamını konu alan “V. Murad” adlı baleyi geçen sezon sahneye taşımıştı.

Eserin ilk gösterimi, geçen nisan ayında Çırağan Sarayı’nda yapılmış, prömiyerine Osmanlı hanedan üyeleri ve Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da katılmıştı. Eserin Ankara prömiyeri ise mayıs ayında Ankara’da yapılmıştı.

Ancak eserin Ankara prömiyerinden önce Günay’ın, “Apollo” sahnesinde balet ve balerinlerin giydiği kıyafetlerden “rahatsız” olduğu ve DOB Genel Müdürlüğü’nü “Bu kıyafetler yakışık almamış” diyerek uyardığı ortaya çıktı.

Bakanın uyarısının ardından da eserin o sahnesinin kıyafetlerinin “etek boylarının apar topar uzatıldığı” öğrenildi. Son gösteriminin 6 Aralık’ta yapıldığı eser, yeni sezonda ise repertuvardan çıkarıldı. Eserin Muhteşen Yüzyıl tartışmalarından sonra repertuvardan çıkarılması ise dikkat çekti.

 

Balet kulise çarptı

Adını vermek istemeyen ADOB bale sanatçıları da eserin Ankara prömiyerinde “balet ve balerinlerin kıyafetlerinin etek boylarının uzatılması nedeniyle sahnede ilginç ve komik görüntülerin oluştuğunu, baletlerin balerinleri kucaklarken, balerinlerin eteklerinin baletlerin yüzünü kapattığını, bu nedenle Apollo karakterini canlandıran balet Oliver Spence’nin yanlışlıkla kulise çarptığını” dile getirdi.

Eserin diğer bölümlerinin Osmanlı dönemine uygun kıyafetlerle sahnelendiğini belirten sanatçılar, sadece V. Murad’ın düş gördüğü “Apollo” sahnesindeki balet ve balerinlerin giydiği kıyafetlerin etek boylarının kısa olduğunu, birkaç dakikalık sahnedeki kıyafetlerden bile “rahatsız olunduğunu” dile getirdi.

Konuya ilişkin Cumhuriyet’e açıklama yapan DOB Genel Müdürü Prof. Rengim Gökmen ise Bakan Günay’ı savunarak şöyle konuştu: "Söz konusu kıyafet değişikliği ile Sayın Günay’ın bir ilgisi yok, kararı ben verdim. Kıyafetlerin değişmesini ben istedim. Söz konusu kıyafetleri ‘sanatsal anlamda estetik bulmadım.’ Bu eserle bu kıyafetlerin ne ilgisi olduğunu sordum. Esere uygun kıyafet yapılmasını istedim. Kostüm kreatörü arkadaşımla da konuştum. Ona da sordum. O da bu kostümlerin eserle bir ilgisi bulunmadığını kabul etti, birlikte karar verdik.”