Bağdat’tan Erbil’e gözdağı

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de bağımsızlık referandumu düzenleme kararından geri adım atmaması üzerine Bağdat’la ilişkileri giderek geriliyor. Irak ordusu son olarak Erbil’in referandum kapsamına aldığı statüsü tartışmalı bölgelerden petrol zengini Kerkük’ün batısındaki Havice’ye yönelik operasyon başlattı. IŞİD’i çıkarmaya yönelik operasyona bu kez Peşmerge güçlerini davet etmedi. Kerkük’ün 55 km batısındaki Havice kasabasına operasyonun başlayacağı haberleri bir süredir basına yansıyordu. Ancak operasyonun Erbil’in referandum adımı nedeniyle ertelenebileceği iddiaları da gündeme gelmişti.

Haşdi Şabi’li operasyon

Bağdat’ın devre dışı bıraktığı Peşmerge’nin, İran’la eğit-donat ilişkisi nedeniyle “yabancı güç” ilan ettiği Şii milis gücü Haşdi Şabi, Havice operasyonuna katılıyor. ABD öncülüğündeki koalisyonun uçakları, operasyona hava desteği sağlayarak Erbil-Bağdat çekişmesinde merkezi hükümetten yana olduğu mesajını veriyor. Operasyonun ilk gününde 11 köy IŞİD’in elinden kurtarıldı.

İnsani kriz

Birleşmiş Milletler (BM) ise bir açıklama yayımlayarak bölgede çok sayıda sivil bulunduğu, Irak ordusu ve koalisyon güçlerinin sivillerin can güvenliğini de göz önünde bulundurması gerektiği uyarısı yaptı. Uluslararası yardım kuruluşu Save the Children bölgede 30 bin çocuk bulunduğunu belirterek “Bu çocuklar IŞİD’in elinde. Gıda, su ve ilaç ihtiyaçları var. Irak ordusu ve koalisyon güçleri operasyonu sürdürürken bu çocuklar ve ailelerinin kaçabileceği güvenli koridorlar açmak zorunda. Yoksa operasyonun korkunç insani sonuçları olur” uyarısında bulundu.

Bu arada Trump yönetimi IKBY’nin bağımsızlık referandumunu iptal etmesi yönündeki en net açıklamasını yaptı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Erbil ile Bağdat’ın ABD ve BM’nin yardımıyla müzakereler yapmasını içeren “alternatif planın” kabul edilmesi çağrısında bulundu.

ABD: Bedeli ağır olur

IKBY’yi referandumu iptal etmemesi halinde Bağdat’la müzakerelere uluslararası desteği çekmekle tehdit eden Dışişleri Sözcüsü Heather Nauert, referandumu düzenlemenin, “Kürtler dahil tüm Iraklılar için ağır bedelleri olacağı” uyarısı yaptı.

New York’taki BM Genel Kurulu toplantılarında bir araya gelen Türkiye- İran-Irak dışişleri bakanları da ortak açıklama yayımlayıp IKBY referandumuna koordineli şekilde karşı önlemler almak için anlaştıklarını duyurdu. Üçlü, uluslararası toplumu da referanduma müdahaleye çağırdı.