Ayrımcılığa karşı, barıştan yana

Çocuk ve gençlik edebiyatı alanında yayın yapan Günışığı Kitaplığı, 7- 13 Kasım tarihlerinde kutlanan Dünya Çocuk Kitapları Haftası’nın yanı sıra, yayınevinin kuruluşunun 15. yılını bir dizi etkinlikle kutluyor. Bu kapsamda çağdaş Türk edebiyatının usta kalemlerinin 15. yıl için yazdığı öyküler, anılar, şiirlerden oluşan 15 adlı seçkiyi yayımlayan Günışığı Kitaplığı, yanı sıra öğretmenlere yönelik düzenlenen “Eğitimde Edebiyat Seminerleri”, okul ve halk kütüphaneleri için geliştirilen “Çocuklar İçin Kütüphane”, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin katıldığı Zeynep Cemali Öykü Yarışması ve Behiç Ak ile “Çize Yaza Öyküler” gibi uzun soluklu projeleri hayata geçiriyor.

Türk ve dünya edebiyatından 200’ün üzerinde çağdaş çocuk ve gençlik kitabı yayımlayan Günışığı Kitaplığı Genel Yayın Yönetmeni Mine Soysal ile Türkiye’de çocuk ve gençlik edebiyatını konuştuk.

Türkiye’de çocuk ve gençlik edebiyatında yaşanan temel sorunlar nelerdir?

En temel sorun, çocuk ve gençlik edebiyatı yayımcılığının, eğitim yayımcılığıyla karıştırılması. Edebiyatın işinin eğitmek, bilgi vermek olmadığı, eğitimde edebiyatın ancak derinden işleyen çok dolaylı etkileri olabileceği henüz tam anlaşılamadı. Aileler de öğretmenler de çocuk kitaplarında edebiyat estetiğini değil, yalnızca bilgilendirme işlevini arıyor, önemsiyorlar.

Çocuk edebiyatı ‘kolay’ bir alan olarak anlaşılıyor. Peki gerçekten kolay mı?

Nitelikli edebiyat her yaştan okura ulaşır. Nitelikli çocuk ve gençlik edebiyatının has okurları aynı zamanda yetişkinlerdir de. Aslında “kolay” değil, tam tersine, çocuk edebiyatı daha karmaşık, daha zorludur denebilir.

Çocuk ve gençlik edebiyatı alanında yayımladığınız kitaplarda hangi temel kriterleri göz önünde bulunduruyorsunuz?

Ölçütlerimizin başında, metnin edebiyat lezzeti taşıması geliyor. Ayrımcılığın her çeşidine karşı duran, her canlının yaşama hakkına saygılı, adalet, barış ve umuttan yana, sağduyu ve hoşgörüye dayalı kitaplar yayımlıyoruz.

Türkiye’de çocuk ve gençlerin kendilerine yönelik yayımlanan kitaplara ilgisi ne yönde? Okuma gereksinimi ve alışkanlıkları ne yönde değişiyor? Diğer yandan ebeveynler çocuklarına edebiyatı sevdirme konusunda yeterince başarılı olabiliyorlar mı?

Günümüzde yüksek teknolojilerle sarmalanarak büyüyen çocukların da gençlerin de okuma gereksinimi geçmişten çok farklı. Savaşlar, krizler, felaketlerle sarsılan acımasız bir dünyada onlar birçok gerçeğe en çıplak ve korkunç haliyle tanıklık etmek zorundalar. Eskisi gibi ellerine tutuşturduğumuz her kitabı sadece zorunluluk uğruna okumuyorlar.

Çocuk edebiyatı yazarlarının sayısında bir artıştan söz edebilir miyiz?

Gerçekten de bu alana emek veren yazarların sayısı artıyor. Üretilen metinlerin niteliği aynı hızla yükselmese de geçmişe kıyasla şimdi çok daha umut verici bir yoldayız. Çocuklar ve gençler için yarattığımız edebiyat davetine son yıllarda edebiyatımızın usta kalemlerinin de katılması çok sevindirici. 2010 Memet Fuat Yayıncılık Ödülü’yle taçlanan “Köprü Kitaplar” gibi özgün projeler sayesinde Müge İplikçi, Behçet Çelik, Nihat Ziyalan gibi önemli yazarlar bu alanda da ilk eserlerini verdiler.