Ayrıksılığın dayanılmaz hafifliği

Momma’s Man (2008), Terri (2011), The Lovers (2017) filmlerinin bağımsız yönetmeni, deneysel sinemanın öncüsü Ken Jacobs’ın oğlu Azazel Jacobs son yapımı French Exit’i (Zengin Kalkışı/2020) dostu ve ortağı Patrick DeWitt’in öyküsünden uyarladı. New York yüksek sosyetesinin renkli yüzü Frances Pricen (Michelle Pfeiffer) ile oğlu Malcolm’ın (Lucas Hedges) öyküsü ayrıksı, sıradışı, benzersiz bir öyküdür. Güzel ve varsıl Frances başkalarının düşüncelerine hiç aldırmaz, herkese kötü davranır, aşağılar. İyi bir eğitim almış, hayatında hiç çalışmamıştır. Hiçbir ortak yanı olmayan, zengin, kendinden yaşça büyük Frank (Tracy Letts) ile evlenmiştir, lüks, konforlu bir yaşam sürüyordur. Oğulları  Malcolm yatılı okullarda büyümüştür. Bir gün Frank vefat edince Frances 12 yaşındaki Malcolm’ı yatılı okulundan alır ve ona “Hayatımız bugün başlıyor” der.

Frances ile Malcolm, toplumsal gerçeklerin, genel kuralların dışındadırlar. Aralarında güç ve sevgi dinamiği, yanlarında Küçük Frank adlı siyah kedileri vardır. Frances, kocasının ruhunun kedinin içinde yaşadığına inanmaktadır. Malcolm’a “Sana küçük yaşta bir yetişkinin sorumluluğunu yüklediğimi ve hala çevrendeki yetişkinlerin davranışlarını taklit ederek içindeki eksikliği onlardan gizlemeye çalışan küçük bir çocuk gibi hissettiğin oluyor mu hiç ?” gibi sorular sorar. Frances. Frank’in ölümüyle ilgili dedikodulardan ve sosyetik partilerden kaçar.Malcolm annesinden daha olgun bir karakterdir. Frances ile Malcolm’ın ilişkisinde kim ebeveyn kim çocuktur pek anlaşılmaz.

Bir gün paralar suyunu çeker, Frances iflas eder. Bu noktaya nasıl geldiğini idrak edemez durumdadır. Avukatı ona  mücevherlerini, tablolarını, kitaplarını satmasını, çekleri nakite çevireceğini söyler. Frances avukatına “Param bitmeden önce ölmeyi planlıyordum ama olmadı” der. Yakın arkadaşı Joan (Susan Coyne) Frances’aParis’teki apartman dairesinde oturabileceğini söyler. Böylece ana-oğul  yeni bir hayata doğru yola çıkarlar, tabii ki siyah kedileri Küçük Frank ile birlikte. Malcolm nişanlısı Susan’dan (Imogen Poots) ayrılmak zorunda kalır. New York’tan Paris’e transatlantikle giderken Malcolm, yaşlı ve zengin yolculara ölüp ölmeyeceklerini söyleyen medyum Madeleine (Danielle McDonald) ile tanışır.

Paris’e gelince Frances ve Malcolm’ın, çok sayıda kayıp ruhla yolları kesişir. . Gençliğinden beri Frances’e hayran olan, onu  dergilerden izleyen Madame Reynard (Valerie Maheffey)  nazik, yalnız bir kadındır. Apartman dairesindeki kişi sayısı gittikçe artmaya başlar, hepsi yalnızlık çekmektedir, aşkı,  sevgiyi, ilgiyi, sevencenliği arayan yitik ruhlardır onlar.  Frances, yoksulluk ve ölüm arasında gidip gelmektedir.  Para bitince ne yapacağıyla ilgili kendini sorgular.  Parktayken Joan’e “Hayatım klişelerle dolu ama klişe  nedir biliyormusun ? Öylesine güzel ve heyecan verici bir öyüdür ki bu iyimser versiyonlarıyla yıllanır.  İnsanların dilindedir ama çok az kişi onu yaşar” der, seçtiği yaşam onu bir süreliğine mutlu etmiştir.

French Exit dramatik komedi ya da screwball komedisi olarak tanımlanabilir. French Exit deyiminin anlamı herhangi bir ortamı aniden, hiç beklenmedik bir zamanda terketmek,bırakıp gitmek eylemi demektir. Screwball komedisi denilen Amerikan komedi türü 1930’lardan 1940’lara dek çok popülerdi. Bu türde  kadın karakterler baskındırlar, genellikle saçma  durumlar, kaçış temaları, cinsiyetler savaşı işlenir.  Frances rolünde Michelle Pfeiffer olağanüstü bir performans sunar.

Azazel Jacobs’un yönettiği, senaryosuni Patrick DeWitt’in yazdığı, Michelle Pfeiffer, Lucas Hedges, Valerie Mahaffey, Imogen Poots, Susan Coyne, Danielle Macdonald, Isaach De Bankolé, Daniel Di Tomasso, Tracy Letts’in oynadığı, yalnızlık, düş kırıklığı, ebeveynlik, sevgi, dayanışma, paylaşma, farklı olmak temalarını özgün bir anlatımla işleyen French Exit’i Netflix kanalında izleyebilirsiniz.