AYM'nin İnfaz Yasası'nın iptal istemine ret kararının gerekçesi

CHP, toplamda 90 bin kişiyi etkileyen ve 15 Nisan 2020’de yürürlüğe giren infaz kanunu değişikliğinin şekil bakımından iptali istemiyle yaptığı başvuruyu Anayasa Mahkemesi, oy çokluğuyla reddetti. 11 kanunda değişiklik yapan 70 maddelik ‘Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7242 sayılı Kanun’un iptali isteminin reddine ilişkin gerekçeli karar bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandı.

CHP’nin iptal başvurusunda “Özel Toplu Af Düzenlemesi” olduğu gerekçesiyle yasanın TBMM Genel Kurulu’nda 3/5 çoğunlukla kabul etmesi gerektiği, ancak yasanın 51 ret oyuna karşılık 279 kabul oyuyla TBMM’den geçtiği vurgulandı.

BAŞKAN VE BAŞKANVEKİLİ İPTAL İSTEDİ AMA...

Anayasa Mahkemesi, düzenlemeyle; kasten öldürme, kasten yaralama, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ile uyuşturucu ve terör suçları hariç denetimli serbestlik süresinin 1 yıldan 3 yıla çıkarılmasını “af düzenlemesi” olarak değerlendirmeyerek başvuruyu 7’ye karşı 9 oyla reddetti. Kanunun bu nedenle iptal edilmesi gerektiği düşüncesiyle kararı muhalif kalan 7 kişi içinde Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ve Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan’ın da yer alması dikkat çekti.  

Anayasa Mahkemesi’nin 9 üyesinin ret kararında, “Hükümlünün çektirilmesi gereken toplan ceza miktarında bir değişiklikler neden olmadığı, ceza infaz kurumundan kendiliğinden salıverilmesine yol açmadığı, bu kapsamda hükümlünün iyi halli olması şartının arandığı, anılan şart gerçekleşse dahi salıverilme kararı bakımından hakimin takdir yetkisinin bulunduğu (…) Anayasa ‘da öngörülen çoğunlukla yapıldığı açık olan (…) Kanun’un değiştirilen geçici 6. Maddesinin şekil bakımından iptalleri talebinin reddi gerekir” ifadesi yer aldı.

AF DEĞİL ŞARTLA SALIVERİLME DENİR

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ise karşı oy gerekçesinde, düzenlemenin af niteliğinde olup olmadığını belirlerken Anayasa’dan hareket etmek gerektiğini, kanunlardaki tanımların esas alınmasının anayasa yargısının doğasıyla bağdaşmadığını belirtti. Anayasa Mahkemesi’nin önceki kararlarında affın tanımında esas aldığı TCK hükümlerinin de dava konusu kuralların “af mahiyetinde” olduğunu tescil ettiğini vurgulayan Arslan, “Dava konusu kuralların af niteliğinde olmadığının kabulü Anayasa’nın 87. Maddesini anlamsız hale getirecektir. Bu yolla beşte üç çoğunluğa gerek duyulmaksızın, şartla salıverme ya da denetimli serbestlik adı altında belli suçlardan mahkûm olanların cezaları değiştirilebilecek, hafifletilebilecek veya tamamen ortadan kaldırılabilecektir” ifadelerini kullandı.

Çoğunluk görüşüne katılmayan Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan da yazdığı karşıoy gerekçesinde; kanunun genel af niteliğinde olmadığını ancak “infaz düzenlemesi görünümlü olan kuralların özel af niteliğinde” olup olmadığının tartışıldığını belirtti. Bir düzenlemenin af sayılabilmesi için kuralın geçmişe yönelik sınırlı süreli bir düzenleme olması ve düzenlemenin kesin hükümle belirlenen cezanın çekilmemesi ile sonuçlanması veya hafifletilmesine neden olması gerektiğini belirten Gökcan, incelenen kuralların alınan kararın aksine Anayasa’ya aykırılık nedeniyle reddedilmesi gerektiğini savundu.

Yüksek Mahkeme üyeleri Engin Yıldırım, Celal Mümtaz Akıncı, Hicabi Dursun, Yusuf Şevki Hakyemez ile Emin Kuz da düzenlemenin af niteliğinde olduğunu belirterek düzenlemenin reddedilmesi yönünde oy kullandı. Üyeler, karşı oy gerekçelerinde düzenlemenin af niteliğinde olduğunu, beşte üç çoğunluk aranmamasının Anayasa’ya aykırı olduğunu savundu.