AYM, Berberoğlu kararını Yargıtay'a bıraktı

Anayasa Mahkemesi (AYM) MİT TIR’larına ilişkin görüntülerin yayımlanması davasında 5 yıl 10 ay hapis cezası verilerek tutuklanan CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun yaptığı bireysel başvuruyu reddetti. AYM, Berberoğlu’nun tutuklanmasının, ‘hakkında mahkemece hüküm verildiği için’ anayasaya uygun olduğuna, bu nedenle seçilme hakkının ihlal edilmediğine hükmetti. Yüksek Mahkeme, CHP’li vekilin 24 Haziran’da yeniden seçilmesinin hükümle birlikte uygulanan tutukluluğunun devamına engel teşkil edip etmediği konusunda ise topu Yargıtay’a attı.

Bir yıl sonra karar

MİT TIR’larına ilişkin görüntüleri Can Dündar’a verdiği iddiasıyla hakkında dava açılan CHP Milletvekili Berberoğlu, 14 Haziran 2017 günü “siyasi ve askeri casusluk maksadıyla devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri açıklama” suçundan 25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Kararı veren İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, kaçma şüphesi olduğu gerekçesiyle de Berberoğlu’nun tutuklanmasına karar vermişti. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, Berberoğlu’nun eyleminin “devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin bilgileri açıklama” olduğuna hükmederek cezayı 5 yıl 10 aya indirmişti. Bu süreçte Berberoğlu’nun avukatları, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Berberoğlu, 24 Haziran seçimlerinde de yeniden milletvekili seçildi. Anayasa Mahkemesi, başvurudan yaklaşık bir yıl sonra Berberoğlu’nun dosyasını görüşerek karara bağladı.

‘Dayanaktan yoksun’

18 Temmuz’da alınan karar, dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara göre AYM, “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı” ile “seçilme hakkı”nın ihlal edildiği iddialarının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle başvuruyu kabul edilemez buldu. Kararda, “Somut olayda başvurucunun ilk derece mahkemesince mahkûmiyet hükmü ile birlikte verilen tutuklama kararı uyarınca hürriyetinden mahkûm kalmasının kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlal ettiği iddiası, tutuklamanın anayasanın 19. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen ‘mahkemelerce verilmiş hürriyeti kısıtlayıcı cezaların ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi’ kapsamında olması nedeniyle açıkça dayanaktan yoksun görülerek kabul edilemez bulunmuştur” denildi.

Tutukluluğun devamı

AYM, Berberoğlu’nun 24 Haziran’da yeniden milletvekili seçilmesiyle yasama dokunulmazlığına yeniden kavuştuğu şikâyetiyle ilgili de topu Yargıtay’a şöyle attı:
“Başvurucu bireysel başvurudan sonra 24 Haziran seçimlerinde CHP’den İstanbul Milletvekili olarak seçilmiş ise de başvurucunun yeniden milletvekili seçilmesine ilişkin olgunun hükümle birlikte uygulanan tutukluluğunun devamına engel teşkil edip etmediğinin öncelikle olağan başvurucu yollarında derece mahkemelerince incelenmesi, bireysel başvurunun ikincilik niteliğinin bir gereğidir. Başvurucunun yeniden milletvekili seçilmesi olgusuna bağlı olarak tahliye talebinde bulunduktan ve buna ilişkin olağan başvuru yollarını tükettikten sonra usulüne uygun olarak bireysel başvuruda bulunduğuna ilişkin herhangi bir bilgi ve belge başvuru dosyasında bulunmamaktadır. Bu nedenle başvurucunun yeniden milletvekili seçilmesinin hükümle birlikte uygulanan tutukluluğunun devamına engel oluşturup oluşturmadığının bu aşamada incelenmesi mümkün değildir. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun mahkûmiyet hükmü ile birlikte verilen tutuklama kararı üzerine tutulması yönünden bir ihlalin olmadığı açık olduğundan başvurucunun bu kısmının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.”

‘Seçilme hakkı ihlali yok’

Yüksek mahkeme, CHP Milletvekili Berberoğlu’nun hükümle birlikte verilen tutuklama kararının seçilme hakkını ihlal ettiği iddiasına ilişkin olarak ihlalin bulunmadığının açık olduğunu kaydetti.

Zaman ayarlı adalet AYM’nin bu kararı verdiği 18 Temmuz’dan bir gün sonra Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Berberoğlu’nun yasama dokunulmazlığı olduğu gerekçesiyle yargılamasının durdurulması talebini, anayasanın geçici 20. maddesi uyarınca reddetmişti. Bunun üzerine avukatlar, bu karara itiraz etmişti. Gözler şimdi, 17. Ceza Dairesi’nin ne karar vereceğine çevrildi. 17. Daire, dokunulmazlık gerekçesiyle yargılamayı durdurma ve tahliye kararı verirse Berberoğlu özgürlüğüne kavuşacak. Ancak daire, itirazı reddederse, “yeniden milletvekili seçilmesi” yönünden AYM’ye başvuru yapılabilecek. Berberoğlu’nun avukatı Yiğit Acar, adalet beklentilerinin Yargıtay 17. Ceza Dairesi’nde olduğunu ifade ederek “17’nin anayasayı, Meclis’in iradesini, demokrasiyi, kuvvetler ayrılığını koruyacağına yürekten inanıyorum” dedi