Atina’da konut tartışması

Sonbahar serinliğinin hissedildiği şu günlerde, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nın pazartesiye denk gelmesini fırsat bilip, komşu Yunanistan’da güzel bir hafta sonu geçirme hayalleri kuruyorsanız, kalacak yer aramaya çoktan başlamış, belki de rezervasyonunuzu yaptırmışsınızdır. Atina’yı ziyaret etmeyi planlamışsanız “paylaşım ekonomisi” temelli, popüler konut kiralama internet sitelerinden birinden de faydalanmış olabilirsiniz. Bu sitelerden birinin kullanıcı rezervasyonlarından yola çıkarak geçen yıllarda yaptığı bir araştırmada, Akropol’e yürüme mesafesindeki Koukaki bölgesi dünyadaki en gözde 16 semt arasında beşinci sırada yer almıştı.

Koukaki’nin turistlere neden bu kadar çekici geldiğine şaşmamak gerek. Hâlâ görkemli bir şekilde ayakta duran neoklasik binalarla, 1960-70’lerin mimarisiyle inşa edilmiş küçük, sevimli apartmanları, bir yanda geleneksel kahvehaneleri ve lokantaları (taverna), diğer yanda da Hindistan’dan Meksika’ya kadar uzanan farklı ülkelerin mutfaklarını barındıran “hip” (havalı) yeme-içme mekânlarının bulunduğu renkli bir mahalle burası. Ancak son zamanlarda, Koukaki’deki kiralık evlerde barınan yerli halkın bir bölümü, mahallede adeta bir sığıntı gibi yaşamak durumunda kalıyor. Çünkü her an, kiralama internet platformlarına katılmak üzere, ev sahiplerinin, kendilerini evden çıkarma riskiyle karşı karşıyalar.

Yabancı yatırımcı arttı

Bu sadece bir semtin değil, aslında bütün bir şehrin çehresini de değiştiriyor. 8 Ekim’de Yunan Kathimerini gazetesinde yayımlanan bir analizde, özellikle Atina’nın merkezine, yabancıların yoğun bir şekilde yatırım yapmayı sürdürdüğü belirtildi. Yazıda da aktarıldığı gibi, Çinli, Rus ve Türklerin ağırlıkta olduğu bir kitle, satın aldıkları konutları, kısa dönemli kiralama platformları üzerinden piyasaya sunuyor. Yabancı yatırımcıları Atina’ya çeken faktörlerin başında, makul fiyatlarda emlak bulma şansı olması geliyor. Emlak haberleri portalı “The Greek Guru”ya göre, merkezde 5 yıldan eski olan konutların metrekare fiyatının, 450 Avro ile 3 bin 500 Avro arasında değiştiği görülüyor. Bazı semtlerde, tek odalı ve eski bir daireyi 10 bin Avro’dan ucuza almak bile mümkün! Atina’da konut alan yabancı yatırımcıların bir bölümü, ülkede 5 yıllık oturum izni sağlayan “Altın Vize” programından da yararlanıyor. 2012’de başlatılan ve en az 250 bin Avro’luk gayrimenkul satın alan Avrupa Birliği dışındaki ülkelerin vatandaşlarına ve ailelerine oturum hakkı tanıyan bu programın kapsamının, önümüzdeki aylarda genişletilmesi hedefleniyor.

Hazırlanan tasarı çerçevesinde, “Altın Vize”nin, gayrimenkul yatırım ortaklıkları ya da ülkedeki bankaların mevduat hesaplarına en az 400 bin Avro yatıranların yanı sıra, 800 bin Avro’luk Yunan devlet tahvili alanlara da verilmesi planlanıyor. 2010’da patlak veren borç krizinin ardından gelen ve ağır kemer sıkma tedbirleri içeren üç kurtarma paketinin sonuncusundan ağustosta çıkan ve ekonomik çöküşün yaralarını hâlâ sarmaya çalışan Yunanistan’da, Airbnb gibi kiralama platformlarını, “Altın Vize” türü uygulamaları savunanlar olduğu gibi, karşı çıkanlar da var. İktidardaki Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA) partisinden 45 milletvekili, eylül sonunda, Maliye Bakanı Efklidis Çakalotos ile Turizm Bakanı Elena Kuntura’ya yönelttikleri soru önergesinde, kısa dönemli konut kiralama piyasasındaki hızlı büyümenin etkilerine işaret etti. Soruda, turistik yerlere yakın bölgelerde, artan kiralar nedeniyle, geçici yedek öğretmenler, öğrenciler, genç çiftler gibi, toplumun bazı kesimlerinin, konut bulmakta zorlandığının altı çizildi.

Turizm sektöründeki büyümenin süreceğini vurgulayan SYRİZA milletvekilleri, yerel halkın yaşam kalitesini dengeleyecek, aynı zamanda, turistik amaçlarla kullanmak üzere yer arayanların ihtiyaçlarını da karşılayacak özel bir kurumsal çerçeve oluşturulması çağrısında bulundu. Bunun nasıl gerçekleştirilebileceği henüz belli olmasa da bir yandan da mülteci ve göçmenleri barındıran Atina’nın, artık çok daha kozmopolit bir şehir haline geldiği tartışılmaz.