Arizona'da bitkisel hayatta hamile kadın vakası ve #MeToo hareketinin sessiz kurbanları
Uzun süreli tedavi gören hastalara yönelik cinsel saldırı vakalarının son örneği ABD'nin Arizona eyaletinde yaşandı. Ancak Arizona tek değil. Bu durum, uğradığı saldırı karşısında fiziksel olarak sesini çıkaramayan kurbanların ne kadar korumasız olduğunu gösteriyor.
BBC TürkçeGetty Images
ABD'nin Arizona eyaletinde 10 yıldır bitkisel hayatta bulunan bir hastanın doğum yaptığı haberi tüm dünyada büyük bir şok yarattı.
Bu olay, cinsel saldırıya maruz kalma riski yüksek olan kadınların başlarına gelenlerin bir örneği. Ayrıca kendilerini taciz edenlere karşı fiziksel olarak ses çıkarması mümkün olmayanlar da tacize karşı küresel bir kampanya olan #MeToo hareketinin bir parçasını oluşturuyor.
Bitkisel hayattayken 29 Aralık'ta bir erkek çocuğu dünyaya getiren kadının kimliği açıklanmadı. Phoenix kentinde bulunan Hacienda Healthcare adlı bir bakımevinde kalan hasta, 10 yıldır bitkisel hayatta bulunuyordu.
Bakımevinde çalışan 36 yaşındaki erkek hemşire Nathan Sutherland hakkında cinsel saldırı ve korumasız bir yetişkine yönelik suiistimal suçlamalarından dava açıldı.
Burada çalışanlar daha önce yaptıkları açıklamalarda, doğum başlayana kadar hastanın hamile olduğunu fark etmediklerini söyledi.
Sutherland, mahkeme kararıyla DNA örneği verdi ve yapılan test sonucunda doğan çocuğun DNA'sı ile örtüştüğü ortaya çıktı.
Ne yazık ki bu olay, uzun süre tıbbi bakım gören kadın hastaların uğradıkları cinsel saldırı sonucu hamile kalmalarının tek örneği değil.
Benzer olaylar daha önce ABD'nin başka yerlerinde ve Arjantin, Brezilya, Dubai ve İngiltere gibi ülkelerde de görüldü.
1995 yılında New York'ta yaşanan olayda, kaldığı bakımevinde bir hasta bakıcının tecavüz etmesi sonucunda 29 yaşındaki Kathy Cobb hamile kalmıştı.
Birkaç aydır komada bulunan kadının hamile olduğu dördüncü ayında anlaşıldı.
Ailesi Katolik olduğu için kürtaj yapılmasına karşı çıktı ve Kathy doğum yaptı. Çocuğunun birinci yaş gününden kısa bir süre sonra 1997 yılında hayatını kaybetti.
Kathy'ye tecavüz eden John Horace ise mahkemede verdiği ifadede hamile kalmasının "kadını uyandırabileceğine" inandığını söyledi, 13 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bu davanın ardından New York eyaletinde bazı yasal düzenlemeler yapıldı. "Kathy Yasası" olarak bilinen düzenlemeyle bakımevinde çalışanların sabıka kayıtlarının incelenmesi zorunluluğu getirildi.
Ancak korumasız durumdaki kadınlar, ABD'de cinsel saldırıya halen daha fazla maruz kalıyor.
Korumasız durumda olanlar
Kamu yayıncısı NPR tarafından Ocak 2018'de yayımlanan Adalet Bakanlığı verileri, engellilerin tecavüz ve cinsel saldırıya uğrama oranlarının diğerlerine kıyasla dört kat daha fazla olduğunu gösteriyor.
ABD'de de bulunan Engellilere Adalet Derneği'nin sözcüsü, "Engelli kadınların yüzde 80'inden fazlası cinsel saldırıya uğruyorlar" dedi.
Bitkisel hayatta meydana gelen bir diğer hamilelik olayı da Arjantin'in Cordoba eyaletinde 2015 yılında yaşandı. Arjantin basını, kurbanın ailesinin şikayetçi olmadığını bildirdi.
Bundan 2 yıl önce de Baía Blanca kentinde bir erkek hemşire, komada bulunan 60 yaşındaki bir hastaya tecavüz ettiği için sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı.
İngiltere'nin Oxford kentinde bulunan John Radcliffe Hastanesi'ndeki bir hemşire de 2011-2013 yılları arasında bilinci açık durumda olmayan iki kadın hastaya cinsel saldırıda bulundu ve tecavüzleri filme çekti.
Mart 2015'te 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Dubai'deki Rashid Hastanesi de Mayıs 2010'da bitkisel hayatta bulunan bir hastaya tecavüz edildiğini kayıtlarına geçirdi.
Bu tarz olayların görüldüğü bir diğer yer de Brezilya. Dr. Roger Abdelmassih, bazıları sakinleştirici verilmiş durumda olan kadınlar olmak üzere 56 hastasına cinsel saldırı iddiasıyla yargılandığı davada hüküm giydi.
Bu konu, 2002 yılında İspanyol yapımı "Konuş Onunla" filmiyle beyaz perdeye de taşındı. Filmde, bir bakımevi çalışanının henüz rahatsızlanmadan önce takıntı haline getirdiği bir dansçıyı koma halinde hastaneye yattıktan sonra tecavüz ederek, hamile bırakması işleniyor.
Pedro Almodovar tarafından çekilen film, 2002 yılında En İyi Orijinal Senaryo Oscar Ödülü'nü kazandı.
Vakalar cezasız kalıyor
Atlanta-Journal Constitution gazetesi, 2016 yılında ABD'de doktorların, anestezi veya sakinleştirici ilaç etkisi altında bulunan 2 bin 400 hastanın fiziki olarak cinsel tacize maruz kaldığını ortaya çıkardı.
1999 yılından bu yana her eyalette bu tarz olayların vuku bulduğu anlaşıldı.
Haberi yapan gazeteci Danny Robbins BBC'ye yaptığı açıklamada, "2016 yılı itibarıya bu doktorların yarısının halen lisansı vardı. Doktorlar söz konusu olduğunda sistem suçluları koruyor" dedi.
ABD'de bakımevleri çok büyük sektör. Araştırma şirketi IBIS World'e göre, 2018 yılında bakımevlerinin toplam gelirinin yaklaşık 132 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
Politikacılara yönelik lobicilik faaliyetlerini takip eden OpenSecrets.org web sitesine göre, hastane ve bakımevleri geçen yıl lobicilik çalışmalarına 73 milyar dolar harcadı.
ABD'deki Ulusal Cinsel Şiddet Kaynakları Merkezi, rızasını beyan edemeyecek durumda olan hastalara yönelik şiddet vakalarının toplam içindeki oranının halen çok düşük olduğunu ancak bu olayların bu insanların korumasızlığını gözler önüne serdiğini söyledi.
Merkez'den yapılan açıklamada, "Fırsatçı saldırganlara çok sık rastlanıyor ve insanların korumasız kaldığı her türlü ortamda bu tarz insanların ortaya çıktığı görülüyor" dedi.
Taciz vakaları ise daha sık meydana geliyor. Örneğin, Arizona'da bulunan Hacienda Healthcare hakkında 2013 yılında erkek bir çalışanın hastalara uygunsuz sözler sarf ettiği yönündeki şikayetlerin ardından bir soruşturma başlatıldı.
Arizona Sağlık Hizmetleri Bölümü'ne göre, bu çalışan işten kovuldu ve Hacienda Healthcare de hastaların korunmasını sağlayacak yeni adımlar atma sözü verdi.
İstifa ve soruşturma
BBC, 10 yıldır bitkisel hayatta olan kadının hamile kalmasıyla ilgili olarak Hacienda Healthcare ile temasa geçti.
Hacienda Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Gary Orman yaptığı yazılı açıklamada, şirketin "kurban ve ailesinden, her kademede görev yapan Hacienda çalışanlarına kadar dahil olan herkesi çok üzen bu gerçekten korkunç durum ve daha önce yaşanmamış olayla ilgili herkesten kesinlikle hesap sorulacağını" söyledi.
Orman, "Hastalarımıza, sevdiklerine, içinde olduğumuz toplumdaki ortaklarımıza, birlikte iş yaptığımız kurumlara ve Arizona halkına, Phoenix Emniyet Müdürlüğü ve soruşturmayı yürüten tüm birimlerle mümkün olan her açıdan tüm düzeylerde işbirliği yapacağımızın teminatını vermek istiyorum" dedi.
Skandalın ortaya çıkmasının ardından Hacienda CEO'su Bill Timmions, bu ay istifa etti.
Şirket 14 Ocak Pazartesi günü açıklamada, hastanın nasıl hamile kaldığının tespit edilmesi için kendi için "kapsamlı" bir soruşturma başlattığını söyledi.
Kadının ailesi de avukatları aracılığıyla yaptığı açıklamada, hastanın "sağlıklı bir erkek çocuk" dünyaya getirdiği ve bebeğin akrabaları tarafından yetiştirileceğini belirtti.