Getty Images
Apple'ın piyasa değeri son haftalarda milyarlarca dolar azaldı

Bir trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşan ilk ABD şirketi olan Apple, trend yaratan ürünlere, bazı ülkelerin merkez bankalarından daha fazla dolar rezervine ve dükkanlarının önünde kamp kuracak kadar sadık müşteri kitlelerine sahip.

Fakat California merkezli şirketin hisseleri son haftalarda büyük değer kaybı yaşıyor.

Şirketin hisseleri Ekim'de yüzde 20 değer yitirdi. Bu durum sektörün geri kalanını da etkiledi.

180 dolar civarında gezinen hisse fiyatları sene başına göre yalnızca yüzde 2,3 yukarda.

Peki Apple hisselerinin düşüşüne ne yol açtı?

1. Hissedarlar iPhone satışlarından endişeli

Apple Eylül ayında yeni ürünlerini tanıttı. Fakat bu ürünlerin yarattığı heyecanın satışlara da yansıyıp yansımayacağı belirsiz.

Son çeyrekte Apple'ın sattığı ürünleri sayısı yatay bir seyirdeydi ve şirketin yıllık yüzde 0-5 arasında öngördüğü yıl sonu ciro artış oranı yatırımcıları tatmin etmedi. Bu da sert bir satış dalgası tetikledi.

BBC

Lumentum gibi Apple'ın bazı parça tedarikçilerinin üretimlerini azaltmaları, bu tip gelişmeleri yorumlamak zor olsa da endişeyi artırdı.

Apple da her çeyrekte ne kadar iPhone, iPad ve benzeri ürünler sattığını açıklama pratiğine son vererek piyasaları daha da endişelendirdi, saklayacak bir şeyleri olduğuna dair şüphelere yol açtı.

Araştırma şirketi Wedbush Securities'ten Daniel Ives, "Satılan iPhone sayısının açıklanmasına son verilmesi bardağı taşıran son damla oldu" diyor.

2. Apple ürünlerinin yüksek fiyatları, ekonominin kötüleşmesi durumunda şirkete zarar verebilir

Apple son yıllarda akıllı telefon satışlarındaki yavaşlamaya, telefon fiyatlarını satarak yanıt verdi. Bu da sektör daralırken şirketin rekor kârlara ulaşmasını sağladı.

Fakat ABD ve dünya çapında ekonominin yavaşlaması beklenirken tüketici harcamalarına dair veriler de karışık mesajlar veriyor.

Getty Images
Apple hisseleri Ekim'deki zirve noktasının yüzde 20 altında

Apple yeni iPhone'ların en ucuz versiyonu için 750 dolar talep ederken ekonominin yavaşlaması durumunda riskle karşı karşıya. Şirketin kendi satış tahminleri de bu endişeleri artırıyor.

CFRA araştırma şirketinden analist Angelo Zino "Ortalama ürün fiyatının trendi sonsuz kadar süremez. Yatırımcılar için esas endişe, bunun ne kadar devam edebileceği konusu" diyor.

3. Yatırımcılar Apple'ın sunduğu hizmetlerin kârlılığına henüz güvenmiyor

ApplePay, Apple Music ve App store gibi hizmetler şirket tarafından büyümenin sürdürüleceği yeni alan olarak gösteriliyor. Apple 2020'ye kadar hizmetler cirosunu 50 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Fakat yatırımcıların kafasında çok fazla soru işareti var. Örneğin Apple henüz televizyon ve filmler konusundaki planlarını resmen paylaşmadı. Sağlık sektörüne girme hedefi de hâlâ muğlak.

Getty Images
Apple büyümeye hizmet sektöründe devam etmek istiyor

Creative Strategies pazar araştırma şirketinden Caroline Milanesi ,analistlerin de büyük donanım satışları yerine küçük ve düzenli ödemelerle işleyen bir şirket modeline alışması gerektiğini söylüyor.

Milanesi'ye göre endişeler şimdilik yersiz:

"iPhone satışlarının sabit gideceği veya azalmaya başlayacağını biliyorsak bunu telafi edecek başka bir şey yoksa bu endişeye yol açar fakat endişelenmek için henüz erken olduğunu düşünüyorum.

"Apple hizmetlerinin bir yıl içinde büyümeye başladığını görmezsek, o zaman endişelenmek yerinde olur."

4. Apple dünya piyasalarındaki ABD - Çin gerilimi gibi gelişmelerden de etkileniyor

Yatırımcılar yılın ilk yarısında borsalardaki yükselişin arkasındaki itici güç olan teknoloji sektöründen çıkıyor. Sektör özellikle son haftalarda bundan çok etkilendi.

Fakat Apple hisseleri, 1 Kasım'da Apple yatırımcılarına bilgi notu gönderene kadar bu düşüşten çok etkilenmemişti.

STR/AFP
Çin ve Tayvan, Apple cirosunun yüzde 20'sinin kaynağı

iPhone üreticisi fazlasıyla iyimser değerlemeler, yükselen faizler, kurlardaki dalgalanmalar ve ABD - Çin ticaret ilişkileri gibi piyasalardaki endişelerden de etkileniyor.

Özellikle Apple'ın cirosunun önemli bir kısmını oluşturan Çin, Apple'ı izleyenler için bir endişe kaynağı.

Her ne kadar yükselen gümrük vergilerinden henüz etkilenmemiş olsa da Apple ürünleri için Çin'deki üreticilere bağımlı.

Wedbush Securities'ten Daniel Ives "Bu kesinlikle gerilim dolu bir dönem" diyor fakat uzun vadede Apple'ın geleceği açısından umutlu olduğunu söylüyor:

"Bu ürün döngüsü boğaların umduğu seviyeye gelmiş gibi gözükmüyor.

"İki, üç, dört yıllık döneme bakınca Apple'ın hikayesinde büyük bir değişiklik olduğunu düşünmüyorum."