Ankara-Washington hattında görüşmeler kesildi
Krizin ardından ABD-Türkiye diplomasisi durdu. Bakan Çavuşoğlu’nun konuşma yaptığı Büyükelçiler Konferansı’na ABD Maslahatgüzarı katılmadı.
Duygu Güvenç
ANKARA-WASHINGTON HATTINDA 120 SAATTİR YAPRAK KIMILDAMIYOR
Ankara- Washington hattı, tarihi kırılmalarından birini yaşarken, iki ülkenin diplomatik ilişkilerinde 5 gündür yaprak kımıldamıyor. Her gün iki başkent arasında yaşanan çok sayıda temasın aksine, ABD’nin ültimatom verdiği 8 Ağustos’taki Washington randevusundan bu yana iki ülke diplomatları arasında temas kurulmadığı öğrenildi.
Cumhuriyet’e konuşan üst düzey bir diplomat, “Şu an görüşmeler durmuş durumda, hareket yok” derken, Ankara, ABD’deki ara seçimlere, yani Kasım’a kadar bu tıkanıklığın sürmesini beklemiyor. Bu kanalın ise yine Dışişleri aracılığıyla açılması beklense de, Türk diplomatlara göre “artık top liderlerde”. Dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun konuşma yaptığı 10’ncu Büyükelçiler Konferansı’na Türk Büyükelçilerin yanı sıra Ankara’daki yabancı misyon da davet edilmişken, katılımcılar arasında ABD Maslahatgüzarı Philip Kosnett’in olmaması da dikkat çekti.
İkinci görüşmede kopuş
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8 Ağustos’taki görüşmede ABD’nin verdiği ültimatomu “Yarın saat 18.00’e kadar Brunson’ı göndereceksiniz” sözleriyle açıklamıştı. Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığındaki Türk heyeti ile ABD Bakan Yardımcısı John Sullivan başkanlığında, bilinenin aksine o gün iki görüşme olduğu öğrenildi. Türk tarafının, ikili anlaşma çerçevesinde Pastör Brunson’ı göndermeye hazır olduğu ancak ABD’den Halkbank konusunda beklediği güvenceyi alamadığı öğrenildi. ABD’nin Brunson’ın yanı sıra tutuklu tüm ABD çalışanlarının serbest bırakılmasını istemediğini ancak konsolosluk görevlisi 3 Türk vatandaşı ve NASA pilotu olan Serkan Gölge konusunda talepte bulunduğunu belirten bir Türk yetkili, Gölge’nin çifte vatandaş olduğuna işaret etti.
‘Önce Brunson’u görelim’
Türk tarafının Halkbank eski Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın yanı sıra Halkbank hakkında açılan soruşturmaya son verilmesini ve bunun güvencesinin verilmesini istediği öğrenildi. ABD’nin ise bu güvence konusunda, “Önce Brunson’ı havada görelim” karşılığını verdiği belirtildi. Türk kaynaklar, bu görüşmede “yazılı taahhüt” istendiği iddialarını doğrulamazken, ABD tarafının Halkbank soruşturmasında ve açılması beklenen diğer soruşturmalarda ABD’nin nasıl bir adım atacağına yönelik “güvensizlik” yaşandığını gizlemedi. Atilla’nın da bu nedenle temyiz başvurusunu geri çekmediği, ABD’den gelecek yanıta göre “iade talebinde” bulunacağı öğrenildi.
‘Diyalogda ısrarcıyız’ Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Büyükelçiler Konferansı’nda yaptığı konuşmada kritik mesajlarına şu sözlerle başladı: “Türkiye’nin geleneksel ekseni, NATO üyeliği ve AB üyelik süreci ile tanımlanır. Biz bu yönde yürümeye devam edeceğiz” Ardından ilk olarak ABD ile ilişkilere değinen Çavuşoğlu, önce “ABD ile ilişkilerde son dönemde maalesef arzu etmediğimiz bir noktaya geldik” diyerek sitemlerini aktardı. Beklentilerini ise şu ifadelerle açıkladı: “ABD’nin, geleneksel dostluk ilişkilerimize ve NATO müttefikliğimize sadık kalmasını bekliyoruz. ABD halen iç politikanın da etkisiyle, bir “kafa karışıklığı” yaşıyor. ABD ile ilişkileri düzeltmek için siyasi iradeyi ortaya koyduk. Üzerimize düşeni fazlasıyla yaptık. Yapıcı angajman ve diyalogda ısrarcı olduk, olacağız. ABD’nin “birimizin” değil, “birbirimizin” önemli olduğunu yeniden görmesi, anlaması gerekiyor. Türkiye’den yaptırımla ve baskıyla bir şey elde edilemeyeceğinin bilinmesi gerekiyor” ‘Kafaları karışık’ ABD’nin Türkiye’ye yönelik tavrıyla “kafa karışıklığı” yaşadığını savunan Çavuşoğlu buna yeni bir olasılık da ekledi: “Başka bir kafa karışıklığı da yine iç siyasetle ilgili, ‘Bu sorunları Türkiye ile çözelim mi yoksa bunu kasım seçimlerine kadar sürdürelim mi’, böyle bir karmaşa içinde.” Çavuşoğlu, “Tehditle, baskıyla ya da yaptırımla Türkiye’den herhangi bir netice alamayacağınızı öğrenmeniz gerekiyor” derken, “Diplomasi mi? Varız. Müzakere mi? Varız. Uzlaşı mı? Ona da varız ama uzlaşı kültüründe bir tarafın dayatması ya da baskısı yoktur” dedi. Çavuşoğlu, ABD’yi, İran, Filistin ve insani yardım başlıklarında ise eleştirmekten kaçınmadı. |
Konferansta Rusya ile temas kurulacak
-Bu yılki konferansın gündemi “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Girişimci ve İnsani Dış Politika” olarak belirlendi. Çavuşoğlu konuşmasında, Erdoğan’a sık sık “Başkan” diye hitap ederken, Büyükelçiler de yeni sistemi, bugünden itibaren Cumhurbaşkanlığı danışmanlarından dinleyecek.
-Konferansa konuk olarak Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov da katılacak. Bugün Çavuşoğlu ile ikili görüşme yapacak olan Lavrov, büyükelçilere hitabını ise kapalı yapacak.
-Konferansta en dikkat çeken ise Dışşileri kökenli olmayan, dışarıdan atanan ilk başörtülü Büyükelçiler olan Malezya Büyükelçisi Merve kavakçı ile eski Aile Bakanının ablası olan ve Kuveyt’e atanan Ayşe Hilal Sayan Koytak’ın yan yana ve en önde oturmaları oldu.