Ankara, ABD’nin bölgeye iki savaş gemisi göndereceğini bildirdiğini duyurdu

Rusya ile Ukrayna arasında gerilimin yükseldiği bir ortamda ABD’den Karadeniz’e iki savaş gemisi gönderileceği açıklaması geldi. Karadeniz’e çıkış için Montrö Boğazlar Sözleşmesi uyarınca Türkiye’ye bildirimde bulunulduğu, gemilerin 4 Mayıs’a kadar Karadeniz’de kalacağı bildirildi. 

ABD merkezli CNN International televizyonunun üst düzey bir Pentagon yetkilisine dayandırarak önceki gün yayımladığı haberde ABD’nin yakın dönemde Karadeniz’e savaş gemileri göndermeyi planladığı bildirilmişti. Pentagon yetkilisi, ABD donanmasının Karadeniz’de rutin olarak faaliyetlerde bulunduğunu, şu anda bölgeye gönderilecek gemilerin “Moskova’ya, ABD’nin durumu çok yakından izlediği mesajını vereceğini” söylemişti. Öte yandan Rusya’nın çıkarma botları ve topçu savaş gemileri de dahil 10’dan fazla donanma gemisini tatbikatlara katılmak üzere Hazar Denizi’nden Karadeniz’e gönderdiği yönündeki haberler de önceki gün gündeme düşmüştü. 

Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, ABD’nin iki savaş gemisini Karadeniz’e göndereceğini doğruladı. Yetkililer, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne uygun olarak gemilerin Türk boğazlarından geçerek Karadeniz’e çıkacaklarına dair Türkiye’ye 15 gün önceden diplomatik kanallardan bildirim yapıldığını kaydetti. Bildirime göre gemiler, ayrı ayrı 14 ve 15 Nisan’da boğazlardan geçerek Karadeniz’e açılacak, 4 ve 5 Mayıs’ta ise geri dönecekler.

21 GÜN KALABİLİYOR

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelerin savaş gemilerinin Türk boğazlarından geçerek Karadeniz’e açılabilmesi için 15 gün önceden Türkiye’ye bildirimde bulunması gerekiyor. Karadeniz’e kıyısı olmayan devletlerin savaş gemileri, amaçları ne olursa olsun Karadeniz’de 21 günden fazla kalamıyor. Ayrıca Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelerin Karadeniz’de bulunduracakları gemilerin toplam ağırlığı 45 bin tonu geçemiyor. Montrö Sözleşmesi uyarınca uçak gemileri de boğazlardan geçemiyor.

‘SEMBOLİK DESTEK’

Ukrayna-Rusya geriliminin yükseldiği bir dönemde ABD’nin Karadeniz’e savaş gemisi göndermesini Cumhuriyet’e değerlendiren emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu, “Bu, ABD’nin Ukrayna’nın yanında durduğunu gösteren sembolik bir harekettir. Ukrayna-Rusya gerginliği ciddi, ancak daha fazla ileri gitmeye müsait bir durum olduğunu düşünmüyorum. Rusya’nın her şeye rağmen çatışmaya davet gösterecek bir tutum izlemeyeceğini düşünüyorum. Karşılıklı kuvvet gösterileri olsa da durum nihayetinde yatışacaktır” dedi.

Türkiye’nin hem Ukrayna hem de Rusya’yla yakın ilişkileri olduğuna dikkat çeken Loğoğlu, “Türkiye’nin dikkatli bir yaklaşım içinde olması gerekiyor. Rusya’nın ya da Ukrayna’nın yanında ya da karşısında olmayan bir yaklaşım geliştirmesi gerekiyor’’ ifadesini kullandı.

Loğoğlu, son dönemde Kanal İstanbul planı ve emekli amirallerin ortak açıklaması üzerinden gündem konusu olan Montrö Sözleşmesi’nin öneminin son süreçte yeniden ortaya çıktığını vurguladı. 

“Montrö Sözleşmesi, hem ABD’nin Karadeniz’de olası daha fazla kuvvet bulundurma talebinin önüne geçiyor hem de geçişler usulune uygun bildirimlerle yapıldığı için Rusya’nın olası ‘Bu gemilerin geçişine neden onay veriyorsunuz’ itirazının da önünü kesiyor. Hem Türkiye’nin güvenliği hem de bölgesel barış açısından Montrö’nün ne kadar değerli olduğunu bir kez daha görmüş oluyoruz” değerlendirmesini yaptı.