Altın uyarsı

İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif’in 1 Kasım’da Türkiye’ye yapacağı ziyaret öncesinde ABD’den Ankara’ya yeniden “Altın ticaretine devam ederseniz Türk şirketlerini yaptırım listesine almak zorunda kalırız” uyarısı geldi. İran ile iş yapan 50’den fazla Türk şirketi tekrar ‘kara liste’ tehdidiyle karşı karşıya kaldı. ABD daha önce de benzeri bir uyarıda bulunmuş, 1 Temmuz’da da devlet ve şirketlerin altın satışına yönelik kararını almıştı. Türkiye ile İran arasındaki altın ticareti geçen yılın ikinci yarısında göze batar duruma gelmişti. ABD yaptırımları nedeniyle Türkiye’ye verdiği doğalgazın karşılığındaki alacağını transfer edemeyen İran, Türkiye’nin TL olarak yatırdığı bedelleri açtığı hesaplarda topluyor, sonra da bunları altına çevirerek ülkesine ithal ediyordu. ABD’nin o zamanki uyarıları üzerine Türkiye doğalgaz alımında hafif bir azaltma yapmış, İran’a yönelik ihracatı da bir süre Körfez üzerinden yürütüldükten sonra kesilmişti. Yılbaşından bu yana Türkiye net altın ithalatçısı durumunda bulunuyor. Buna karşılık bu kez, Türkiye’ye giren altın ile İran’a yönelik ticareti ilişkilendiren yeni sorular yoğunlaşıyor. Ankara’nın cevabı hazır Edinilen bilgilere göre Ankara, ABD’nin yeni girişimine karşılık Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın ekim ayı başında Türkiye’nin orta vadeli planıyla ilgili, “İran ile bundan sonraki dönemde altın ticareti olmayacak ya da çok kısıtlı olacak” açıklamasını anımsatacak. Öte yandan Türkiye, ABD’nin tek taraflı olarak uyguladığı yaptırımların Türkiye’yi bağlamadığını düşünmekle birlikte Türk şirketlerinin, ABD’nin kararından etkilenmesini istemiyor. ABD, “BM kararı olmadan yaptırımları uygulamaya zorlanamayız” diyen Ankara’ya, bugüne kadar PKK’nin mal varlıklarının dondurulmasında oynadığı aktif rolü de anımsattı. Kaynaklar, İran-ABD arasındaki yakınlaşmaya paralel olarak, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki’nin de iki gün önceki açıklamasında, Beyaz Saray yönetiminin Kongre’den İran’a yönelik yeni yaptırımlar için beklemede kalınmasını istediğini açıklamıştı. İran-Türkiye dış ticaret hacminde yıllardır İran lehine olan durum altın ihracatı ile dengelenmişti. Gündem Merkez Bankası Öte yandan Zarif’in Türkiye’ye yapacağı ziyarette özellikle Merkez Bankası’nın alacaklarının ele alınması, mali suçlarla mücadele konusunda atılacak ortak adımların da masaya yatırılması bekleniyor. Amerikan hükümetinin baskısına rağmen Türk bankaları, İran’a doğalgaz karşılığında altın vermeye devam ediyor. Bu, İran’ın yaptırımları delmesine de yardımcı oluyor. Ancak başta THY olmak üzere Atlas Jet, Halkbank gibi Türk şirketlerinin de 160 milyon Avro’luk alacağını İran Merkez Bankası serbest bırakmıyor. Zarif ile ayrıca Suriye konusu da önemli gündem maddesi oluşturacak.