AKP'nin darbe sınavı

Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcıvekilliği’nin 12 Eylül darbesiyle ilgili başlattığı soruşturma, sadece dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ve kuvvet komutanlarıyla sınırlı kalmayıp, darbenin sivil ayağına da uzanabilecek.

Bu kapsamda, darbe döneminin valilerinden olan Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ile AKP Genel Başkan Yardımcısı Abdülkadir Aksu da sanık durumuna düşebilecek. Dokunulmazlıkları nedeniyle haklarında yargılama yapılıp yapılmayacağına ise Meclis’te oylamayla karar verilecek.

Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcıvekilliği, İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) suç duyurusu üzerine, Kenan Evren ve dönemin kuvvet komutanlarından hayatta olan Nejat Tümer ile Tahsin Şahinkaya’nın yargılanması için önceki gün soruşturma başlatmıştı. Başsavcıvekilliği, bu aşamadan sonra, konuyla ilgili özel yetkili bir savcı görevlendirebileceği gibi, soruşturmayı bizzat başsavcıvekili Hamza Keleş de yürütebilecek.

Soruşturma kapsamında savcılık tarafından önce ifade alma, bilgi ve belge toplama, gözaltı ve arama gibi hukuki işlemler yerine getirilecek. Bu kapsamda Evren ve darbe komutanlarının da ifadesi alınabilecek. Soruşturma sonunda savcılık, Evren ve iki komutan hakkında dava açabileceği gibi değişik gerekçelerle takipsizlik kararı da verebilecek.

Dava açılması durumunda, savcılık, konuyla ilgili Ankara’da yapılan diğer başvuruları da bu dosyada birleştirecek. Darbe suçunun eyleme dönüştürüldüğü merkezin Ankara olması gerekçesiyle, yurt çapında yapılan diğer başvuruların da başkentte birleştirilmesi olasılığı öne çıkıyor. Tüm başvuruların tek bir dosyada birleştirilmesinin ardından, soruşturmanın kapsamı ve izlenecek yol haritası da netleşecek. Savcılık, darbeden sadece Kenan Evren ile komutanları sorumlu tutabileceği gibi, Danışma Meclisi üyeleri, bakan, bürokrat, vali, kaymakam, emniyet müdürü, asker, amir ve memurları da kapsamına alabilecek. Ancak, 12 Eylül döneminde görev alıp da şu an milletvekilliği görevini yürüten üç isim, bu soruşturma dışında kalacak. Bu isimlerden AKP Genel Başkan Yardımcısı Abdülkadir Aksu, 21 Aralık 1979-08 Eylül 1980 tarihleri arasında Emniyet Genel Müdür Yardımcılığı yaparken, 29 Ağustos 1980 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla ile Rize Valiliği’ne atandı.

Darbenin ardından, 12 Eylül 1980-25 Ekim 1980 tarihleri arasında valilik görevinin yanında Rize Belediye Başkanlığı da yapan Aksu, 29 Ekim 1980-06 Şubat 1984’te merkeze çekildi. 1979 yılında Ankara Valiliği’ne atanan diğer bir isim olan Vecdi Gönül ise, 1981’de YÖK Kurucu Üyesi oluncaya kadar valilik görevini sürdürdü. Başsavcıvekilliği bu üç vekille ilgili fezleke hazırlayarak, Adalet Bakanlığı aracılığıyla TBMM Başkanlığı’na gönderecek. TBMM Genel Kurulu’nda yapılacak oylama sonunda bu isimlerin dokunulmazlıklarının kaldırılıp kaldırılmayacağı kararlaştırılacak. AKP iktidarı dönemindeki yapılacak olası bir oylamada, Aksu ile Gönül’ün yargılanıp yargılanmayacağına partili arkadaşları karar verecek.