AKPM'den sığınmacı isyanı: Anlaşma Avrupa hukukuna aykırı

‘Köpek eti yediler’ iddiası Yunanistan’da mahsur kalan sığınmacılar, Makedonya sınırındaki İdomeni kasabasında çaresizce bekliyor. Yemek kuyruğuna çocuklar da giriyor. Öte yandan Midilli adası, aç kalan sığınmacıların köpek yediği iddialarıyla çalkalanıyor. Yerel bir haber sitesi, Tsamakia sahilinde kalan sığınmacıların tahliye edilmesinden sonra temizlik ekiplerinin köpek leşlerine rastladığını yazdı. Site, köpeklerin yenmiş olabileceğini ileri sürdü. Ancak Belediye Başkanı Spiros Galinos ise haberleri öfkeyle yalanladı.

Avrupa’nın en önde gelen insan hakları kurumu, İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan en büyük sığınmacı akınına Avrupalı liderlerin bulduğu çözüme isyan etti. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM), Konsey üyesi Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında imzalanan Geri Kabul Anlaşması’nı “Avrupa hukukuna aykırı” ilan etti.

Salı günü Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu ağırlayan AKPM, önceki günkü oturumunda sığınmacı krizini ele aldı. Hollandalı parlamenter Tineke Strik’in hazırladığı “18 Mart 2016 AB-Türkiye anlaşması çerçevesinde mültecilerin durumu” başlıklı rapor oylamaya sunuldu. Anlaşmanın “Avrupa hukuku ve uluslararası hukuku en hafif ifadeyle zorladığı, en ağır ifadeyle ise sınırlarını aştığını” savunan rapor, 47’ye karşı 58 oyla kabul gördü. AKP üyesi parlamenterlerin bu ibareleri sildirmek için sunduğu iki değişiklik önergesi ise reddedildi.

Raporda, Yunan adalarındaki mültecilerin sağlıksız koşullarda tutulduğuna, sığınma başvurusu reddedilenlere yeterli yasal koruma sağlanmadığına dikkat çekildi. “Anlaşma kağıt üzerinde dahi mülteci ve göçmenlerin hakları konusunda ciddi sorular doğururken pratikte daha da sorunlu” denildi. Avrupa Adalet Divanı’nın iltica prosedürüyle ilgili AB yasasının 35’inci maddesindeki “yeterli koruma” kavramını yorumlaması ve bu tamamlanana dek geri göndermelerin askıya alınması istendi. Yunanistan’dan diğer Avrupa ülkelerine dağıtılmaları planlanan 160 bin mülteciden henüz sadece 937’sinin yerleştirilmiş olması “utanç verecek kadar yavaş” olarak nitelendi.

‘Kuvvetli bir yanıt’

AKPM, Alman parlamenter Annette Groth imzalı “Suriyeli mülteciler krizine Avrupa’dan kuvvetli bir yanıt” tasarısını da oyladı. Üye ülkelerin Suriyeli mültecilerin Avrupa topraklarına girişlerini engellememesi ve “güvenli ülke olmadığı” gerekçesiyle sığınmacıları Türkiye’ye geri göndermemelerini isteyen metin, 36’ya karşı 62 oyla kabul edildi.

Kararları hukuken bağlayıcı olmasa da AKPM, Birleşmiş Milletler ve insan hakları örgütlerinin tepkisini çeken Geri Kabul Anlaşması’nı sorgulayan ilk Avrupa parlamentosu oldu.