Akla akla bitmemiş

Yolsuzluk ve rüşvet skandallarıyla sarsılan Türkiye, kara para aklama konusunda da pek çok ülkeyi geride bıraktı. Küresel Finansal Dürüstlük Örgütü’nün çalışmasına göre 2003- 2012 yılları arasında Türkiye’den 35 milyar 601 milyon dolar yasadışı yollarla yurtdışına çıkarılarak aklandı. Türkiye kara para aklamada 145 ülke arasında 26. sırada yer aldı.

Pelin Ünker/Cumhuriyet

Yolsuzluğa karşı uluslararası duyarlılığı artırmaya yönelik çalışmalar yapan ABD’li Global Financial Integrity’nin (Küresel Finansal Dürüstlük Örgütü - GFI) Aralık 2014’te yayımlanan “Gelişen Ülkelerden Yasa Dışı Sermaye Akımları” raporuna göre, 2003-2012 yılları arasında geçen 10 yıllık süreçte gelişen ülkelerden çıkan yasa dışı sermaye akışı 6.6 trilyon dolara ulaştı. Buna göre bu ülkelerde aklanan para miktarı her yıl yüzde 9.4 arttı. Sadece 2012’de 991.2 trilyon dolar yasa dışı yollarla gelişen ülkelerden çıkıp kayıplara karıştı. 2003’te bu rakam 297.4 milyar dolardı. Özetle yasa  oranla 3 katından fazla arttı.

Yolsuzluk ve rüşvet skandallarıyla sarsılan Türkiye de kara para aklama konusunda pek çok dünya
ülkesini geride bıraktı. 10 yıllık süreçte Türkiye’den 35 milyar 601 milyon dolar yasa dışı yollarla yurtdışına çıkarılarak aklandı. Aklanan kara para miktarı da yıllık ortalama 3 milyar 560 milyon
dolara ulaştı. Bu rakamla Türkiye kara para aklamada 145 ülke arasında 26. sırada yer aldı. Sıralamada Türkiye’nin altında kalan yani yasa dışı para akışının daha az olduğu ülkelerden bazıları şöyle: Uganda, Angola, Etiyopya, Kuveyt, Kolombiya, Zambiya, Mozambik, Jamaika, Pakistan, Ürdün vs.

Türkiye’den yasa dışı sermaye çıkışı 2003’te 1 milyar 998 milyon dolar iken bu rakam 2007’de 3 milyar 498 milyon dolar, 2009’da 8 milyar 59 milyon dolara çıktı. 2011 yılında ise 10 milyar 71 milyon dolar ile kara para çıkışı had safhaya ulaştı. Buna göre 10 yıllık toplam rakam 35 milyar doları aştı. 17-25 Aralık 2013’te patlak veren yolsuzluk ve rüşvet skandalının yansımaları henüz rakamlara dahil değil.

Kara para aklamada Çin 10 yılda 1 trilyon 252 milyar 419 milyon dolarla ilk sırada yer aldı. Yıllık ortalama 125 milyar 142 milyon dolar aklandı. Çin’i 973 milyar 858 milyon dolarla Rusya izledi. Rusya’dan yıllık ortalama yasa dışı sermaye çıkışı ise 97 milyar 386 milyon dolar oldu. 2000- 2011 yıllarını kapsayan bir önceki raporda da Çin birinciydi. Türkiye aynı raporda 143 ülke içinde 25. sıradaydı.

Rapora göre Asya, gelişmekte olan dünyada kara para aklamada en büyük hacme sahip olmaya devam etti. Son 10 yılda dünya genelinde yasa dışı paranın yüzde 40.3’ü Asya’dan çıkıyor. Asya’yı yüzde 21 oranla Gelişen Avrupa, yüzde 19.9 ile Batı Yarımküre, yüzde 10.8 ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika, yüzde 8 ile Sahraaltı Afrika izliyor. Türkiye de Gelişen Avrupa ülkeleri arasında değerlendiriliyor.

 107.9 milyar dolara fatura kesilmedi

Türkiye’de faturalandırılmayan ticaret ise 2003-2012 arasında 107 milyar 919 milyon dolara ulaştı. Yüksek faturalandırılan ithalat 35 milyar 373 milyon dolar, yüksek faturalandırılan ihracat ise 72 milyar 546 milyon dolar oldu. Buna göre yasadışı yollarla yurtiçine 72 milyar 546 milyon dolar girerken, yurtdışına 35 milyar 373 milyon dolar çıktı. Türkiye’den yasa dışı yollarla sıcak para çıkışı ise 10 yılda toplam 228 milyon dolar oldu. Yıllık ortalama 23 milyon dolar Türkiye’den çıktı. Yasa dışı yollarla sıcak para çıkışında ilk sırayı ise 286 milyar 321 milyon dolarla Suudi Arabistan aldı.