Akaryakıta ‘sınır ötesi’ faturası

Benzin, motorin ve ev kullanımı hariç LPG’de vergi oranları 20 kuruş yükseltilirken artış, vatandaşa zam olarak geri döndü. Vergi artışının ardından benzinin pompa fiyatı dün 4.65-4.66 liraya çıktı. Benzin fiyatlarında önceki gün beş kuruş indirim yapılmış, fiyatlar İstanbul’da 4.43 liraya kadar gerilemişti. Akaryakıt sektörü temsilcileri, normal şartlarda özel tüketim vergisi (ÖTV) artışlarının yıl sonunda yapıldığını belirterek, söz konusu vergi artışının savaş ortamından kaynaklandığını belirtti.

Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yer alan kararnameye göre, ÖTV tutarları litre başına 95 oktan benzin için 2.1765 TL’den 2.3765 TL’ye, kurşunsuz benzin için 2.2985 TL’den 2.4985 TL’ye, motorin çeşitleri için 1.5945 TL’den 1.7945 TL ile 1.5245 TL’den 1.7245 TL’ye yükseltildi. Karar kapsamında LPG’ye uygulanan ÖTV tutarı da kilogram başına 1.5780 TL’den 1.7780 TL’ye çıkarıldı. Değişiklik kapsamında benzol, tuluol, ksiol, solvent nafta gibi ürünler ile madeni yağlama ürünlerinin ÖTV tutarlarında yapılan düzenlemeler de yer alıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), konuyla ilgili raporunu bugün açıklayacak.

ŞOK ETKİSİ YARATTI

Bir akaryakıt sektörü temsilcisi, gazetemize yaptığı değerlendirmede, ÖTV zammının kendileri için sürpriz olduğunu ifade ederek “Normal şartlarda 31 Aralık’ta ÖTV düzenlemesi olur. Bu, bildiğimiz döngü dışında olan bir artış. Ayrıca ilginç bir güne denk geldi, çünkü önceki gün benzine 5, motorine 6 kuruşluk indirim yapıldı. Sektör zaten indirim beklediği için stok yapmadı. Güne limitli stokla girdi. Bu yüzden karar şok etkisi yarattı. ÖTV’deki 20 kuruşluk artış benzinde pompaya 23 kuruş olarak yansıdı. LPG’yi 13 kuruş artırdı. Savaş ortamındayız, artışı buna bağlıyoruz. Çünkü çok ciddi para harcanıyor” dedi. EPDK’nin temmuz ayı fiyatlandırma raporuna göre 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatının yüzde 65.29’u vergi, yüzde 22.99’u ürün maliyeti ve yüzde 11.72’si şirketlerin brüt kâr marjı ile gelir payından oluşuyordu. Temmuzda benzinin fiyatı 4.35 TL, toplam vergi 2.84 liraydı.

TÜRKİYE EN YÜKSEK VERGİDE İLK BEŞE GİRDİ

Petrol Sanayi Derneği (PETDER) Genel Sekreteri Niyazi İlter ise bugünkü fiyatlarla benzinde ÖTV+KDV oranının yüzde 66-67’ye çıktığını söyledi. Oranların EPDK raporunun yayımlanmasıyla netlik kazanacağını belirten İlter, dizelde vergi oranının ise yüzde 60-61’lere yükseldiğini belirtti. İlter’in verdiği bilgiye göre yeni oluşan benzin fiyatında 3.08 kuruşluk vergi payı var. Türkiye, bu oranla benzinden en yüksek vergi alan ülkeler arasında beşinci sıraya çıkıyor. Avrupa’da ise ikinci ya da üçüncü sıraya yerleşiyor. Türkiye EPDK verilerine göre temmuzda ülkeler sıralamasında sekizinci idi. Niyazi İlter, vergi artışıya ilgili “Ülkenin vergiye ihtiyacı var. Akaryakıt sektörü verginin en iyi şekilde toplandığı sektörlerden biri. Diğer yandan akaryakıtta kaçak ve kayıt dışının önlenmesi için pek çok adım atıldı. Alınan mesafenin etkisiyle geçen yıl Türkiye yüzde 4 büyürken, akaryakıt sektörü yüzde 14 büyüdü. Vergi artışı kaçak akaryakıtla mücadelenin sonucu da olabilir” dedi.

YURTTAŞIN CEBİNDEN 10 MİLYAR LİRA ÇIKACAK Akaryakıtta ÖTV zammının, iğneden ipliğe her şeyin fiyatını artırarak enflasyonu artırması bekleniyor. Artış, bütçeye de 10 milyar lira katkı yapacak. Üst düzey bir ekonomi yetkilisinin Reuters’a verdiği bilgiye göre, ÖTV artışının bütçeye katkı bu yıl için 2 milyar TL, 2017’de ise 8 milyar TL olacak. ÖTV zammının pompaya yansıması da ortalama yüzde 4 artış şeklinde olacak. Ekonomistlerin hesaplamalarına göre ise ÖTV artışının yıllık enflasyona etkisi yaklaşık 0.2 puan olacak. Reuters’ın görüşüne başvurduğu dört ekonomist, etkinin 0.15 ile 0.25 puan aralığında olacağını tahmin ediyor. TCMB’nin yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 5, enflasyon tahmini ise yüzde 7.5 düzeyinde bulunuyor. Ancak ÖTV öncesi itibarıyla bile piyasanın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 8 ile TCMB öngörülerinin üzerinde yer alıyor. Ekonomi yetkilileri, motorinde artırılan ancak madeni yağda artırılmayan ÖTV maktu tutarlarının bazı ticari nakil vasıtalarında yakıt olarak kullanılabilen 10 numara yağ yapımına yol açtığını belirterek, motorin ve madeni yağda maktu vergi artış düzenlemesinin bunun önüne geçilmesi için paralel olarak yapıldığını söylediler.