AİHM'den Türkiye'ye ceza (29.05.2010)

PKK/KONGRA-GEL üyesi olduğu gerekçesiyle M.Y.hakkında dava açıldı. Davayı görüşen Malatya Ağır Ceza Mahkemesi, sanığın sorgusu sırasında örgütle bağlantısını kabul ettiğini göz önüne alarak M.Y. hakkında müebbet hapis cezası verdi.

Bunun üzere sanık, "yasal sürenin aşılarak altı gün gözaltında tutulduğu, gözaltı sürecinde kötü muameleye uğradığı ve avukat bulundurma hakkının ret edildiği" gerekçesiyle AİHM'e başvurdu.

AİHM verdiği kararda bir sanığın hakim karşısına çıkarılmadan önce altı gün gözaltında tutulmasının kişinin "özgürlük ve güvenlik hakkı" ile bağdaşmayacağına işaret etti.

Kararda, "yakalanan veya tutulu durumda bulunan herkes hemen bir yargıç veya adli görev yapmaya yasayla yetkili kılınmış diğer bir görevli önüne çıkarılır; kendisinin makul bir süre içinde yargılanmaya veya adli kovuşturma sırasında serbest bırakılmaya hakkı vardır" denildi.

Avukat şartı

Mahkeme kararında, adil yargılanma hakkının yeterince "somut ve etkili" olabilmesi için gözaltı sırasında sanığa bir avukat tutulmasının zorunlu olduğunun altı çizildi.

Kararda, polis sorgusunda avukat aracılığıyla verilmeyen beyanların mahkumiyetin dayanağı olarak kullanılmasının ise "savunma haklarına geri döndürülemez biçimde zarar" vereceği de ifade edildi.

Kararda ayrıca her sanığın "Kendi kendini savunmak veya kendi seçeceği bir savunmacının yardımından yararlanmak ve eğer savunmacı tutmak için mali olanaklardan yoksun bulunuyor ve adaletin selameti gerektiriyorsa, mahkemece görevlendirilecek bir avukatın para ödemeksizin yardımından yararlanabilme" hakkına sahip olduğu da kaydedildi.

AİHM, M.Y.'nin altı gün sorguda kaldığının anlaşıldığını ve avukat tutma hakkının ise ret edildiği gerekçesiyle Türkiye'yi 2 bin Avro ödemeye mahkum etti.