AİHM: Zorunlu din dersi kaldırılsın

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’de zorunlu din dersi uygulamasına derhal son verilmesini istedi. Kararın emsal teşkil ettiği belirtildi. ntvmsnbc.com.tr’den Kayhan Karaca’nın haberine göre AİHM, eğitimde zorunlu din ve ahlak kültürü derslerine karşı Ankara’dan davacı olan 14 Türk vatandaşının 2011’de açtığı davada kararını dün açıkladı. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) eğitim hakkıyla ilgili maddesinin ihlaline hükmetti. Mahkeme, oybirliğiyle aldığı kararda, Türk hükümetinden “zaman geçirmeden öğrencilerin zorunlu din ve ahlak kültürü derslerinden muaf tutulmalarını da sağlayacak yeni bir sisteme geçmesini” istedi. Kararda, Türkiye’de din ve ahlak kültürü kitaplarının içeriğinde yapılan son değişikliklerin “yetersiz” olduğu belirtilip devletin dini konularla ilgili düzenlemelerde “yansız ve tarafsız olma yükümlülüğü” hatırlatıldı. AİHM, din ve ahlak kültürü kitaplarında Türkiye’de çoğunluğun ait olduğu Sünni İslama daha fazla yer ayrılmasının “beyin yıkamak” olmadığını belirtmekle birlikte, Alevi inancının özellikleri dikkate alındığında, ebeveynlerin çocuklarında okul ile kendilerine has değerler arasında bir “bağlılık çatışması” yaratabileceğini düşünmekte haksız olmadıklarına kanaat getirdi.

AİHM’nin gerekçeli kararında, Türk eğitim sisteminin sadece Hıristiyan ve Musevi öğrencilere zorunlu din derslerinden muaf tutulma hakkı tanıdığı belirtilerek “Bu durum, çocukları, okulda gördükleri eğitim ile ailelerinin dini veya felsefi inançları arasında çatışmaya itebilir” ifadeleri kullanıldı.
Avrupa ülkelerinin çoğunluğunun öğrencilere din derslerine girmeme veya bu ders yerine başka bir derse girme hakkı tanıdığını da hatırlatan AİHM, Türk eğitim sisteminin ebeveynlerin inançlarına saygı konusunda hâlâ Avrupa standartlarında olmadığı ve AİHS’nin eğitim hakkıyla ilgili maddesini ihlal ettiğine hükmetti. AİHM, sorunun “yapısal” olduğunu da belirterek, kararın nasıl uygulanması gerektiği konusunda Ankara’ya mesaj da verdi. Mahkeme, en kısa sürede din ve ahlak kültürü derslerinin zorunlu olmaktan çıkarılıp, öğrencilerin muaf tutulabilecekleri bir sisteme geçilmesi gerektiğine hükmetti. Davacılar maddi veya manevi tazminat talep etmediğinden, bu konuda herhangi bir hükümde bulunulmadı. Karar, benzer olası davalar için emsal teşkil
ettiği belirtildi.