AİHM "Türkiye Çingeneleri"ni ayrımcı bulmadı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Prof. Dr. Ali Rafet Özkan'ın yazdığı "Türkiye Çingeneleri" adlı kitabın ve Türk Dil Kurumu sözlüğünün ayrımcı ifadeler içermediğine karar verdi.

cumhuriyet.com.tr

Çingene Dernekleri adına Ankara'dan şikayetçi olan Mustafa Aksu'nun başvurusunu reddeden AİHM, Kültür ve Turizm Bakanlığının internet sitesinde de tanıtılan ve Erzurum Atatürk Üniversitesi öğretim üyesi Özkan'ın yazdığı kitapta yer alan ifadelerin basmakalıp görünüme işaret ettiğini ancak ayrımcılık içermediği kararına vardı.

AİHM, Türk Dil Kurumu'nun sözlüğüyle ilgili şikayeti de sözlüğün önsözünde mecazlar üzerinde durulduğunun belirtilmesi nedeniyle reddetti.

Araştırmacı Aksu, kitapta, Romanlarla ilgili "alınları dar, kafatasları küçük, saçları kıvırcık, siyah, uzun ve kalındır. Orta yaşlı çingene kadınlar geniş kalçalı ve şişmandır" gibi ifadelerin yer aldığını belirtmiş ve kitapta Çingenelerle ilgili aşağılayıcı, Çingeneleri suçla ve ahlaksızlıkla bağdaştıran, önyargı oluşturucu ifadelerin bulunduğu gerekçesiyle Haziran 2001'de kitabın satıştan geri çekilmesi ve bakanlık deposunda geriye kalan 299 adedinin de imha edilmesini istemişti.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ise bakanlık bünyesinde yer alan Danışma Komisyonu'nun, kitapta bilimsel araştırmalara dayanıldığını tespit ettiğini, yazarının da hiçbir değişiklik yapmayacağını Aksu'ya bildirmişti.

Bakanlığa karşı dava açan ve başvurduğu mahkemeler kitaptaki içeriğin bilimsel araştırmalarla sınırlı olduğuna, Çingenelere hakaret edilmediğine kanaat getirmesinin ardından Aksu 2004'te AİHM'ye başvurmuştu.