Ahmedinejad Türkmenistan'da

İki günlük resmi ziyaret için Aşkabat'a gelen Ahmedinejad, askeri törenle karşılandı. Törenin ardından liderler yaklaşık 1.5 saat baş başa görüştü.

Görüşmede Türkmen lider Berdimuhamedov, konuk cumhurbaşkanını ülkesinde tekrar görmekten duyduğu memnuniyeti dile getirirken, bu ziyaretler sonucu ticari, ekonomik, siyasi ve kültürel işbirliğinin daha da pekiştiğini kaydetti.

İki komşu ülke ilişkilerinin tarihi boyutuna dikkati çeken Ahmedinejad da enerji alanındaki ortak projelerin ilişkilere derinlik kazandırdığını vurguladı.

Baş başa görüşmenin ardından taraflar heyetlerarası görüşmeye geçti.

Görüşmede söz alan Berdimuhamedov, Ahmedinejad ile geçen yıllarda varılan anlaşmaların sonucu ile uluslararası ve bölgesel konuların yanı sıra ticari, ekonomik, enerji, tarım, iletişim ve ulaşım sektörlerindeki işbirliği konularını ele aldıklarını açıkladı.
Berdimuhamedov, son yıllarda ticari ilişkilerin 1.5 kat arttığına dikkati çekerek, ticaret hacminin 3 milyar doları bulduğunu belirtti. Bu işbirliği çerçevesinde İran'ın Pars Enerji şirketinin 3 bin ton doğal gaz depolama tesisi kuracağını söyleyen Berdimuhamedov, enerji konusunun iki ülke ilişkilerinde en önemli unsur olduğunu kaydetti.

Yarın Devletabad-Serahs-Hamgeran boru hattının açılışının yapılacağına işaret eden Berdimuhamedov, boru hattının açılmasıyla iki ülke arasındaki doğal gaz ticaretinin iki kat artacağını belirtti.

Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolunun önemine de değinen Berdimuhamedov, imzalanan anlaşmayla bu projeyi kısa sürede tamamlayacaklarını kaydetti.

İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad da görüşmede uluslararası ve bölgesel konuları değerlendiklerini ifade ederek, bu konularda İran ile Türkmenistan'ın bakış açılarının örtüştüğünü söyledi.

İki ülkenin de bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayan Ahmedinejad, "Ticari ilişkilerdeki hacmi önümüzdeki 5 yılda 3 milyardan 10 milyar dolara yükseltmeyi hedefliyoruz" diye konuştu.

Ahmedinejad, Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu inşaatını kısa sürede tamamlamayı hedeflediklerini belirterek, kuzey-güney demiryolunun ekonomik olduğu kadar siyasi öneminin de bulunduğunu kaydetti.

"Küresel enerji güvenliğibi de dikkate alıyoruz"

Enerji alanındaki işbirliğine de değinen Ahmedinejad, "Bu alandaki görüşlerimiz örtüşüyor. Enerji projelerini hayata geçirirken küresel enerji güvenliğini de dikkate alıyoruz. Yarın açılacak olan Devletabad-Serahs-Hamgeran boru hattıyla enerji alanındaki müşteri potansiyelimiz daha da artacak" diye konuştu.

Afganistan konusuna da değinen Ahmedinejad, Afganistan'da istikrarın askeri uygulamalarla değil, sosyal projelerle sağlanacağını söyledi. Ahmedinejad, bu konuda komşu ülkeler olarak fikir teatisinde bulunmaya hazır olduklarını belirtirken, "Daha adil bir dünya taraftarıyız" dedi.

Heyetlerarası görüşmenin ardından, iki ülke kurumları arasında kültürel, askeri, dış ilişkiler, demiryolu projeleri alanında işbirliği anlaşmaları imzalandı. Ayrıca İslam Kalkınma Bankası ile Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu proje ve inşaatı finans anlaşması imzalandı.

Daha sonra iki ülke liderleri işbirliği ortak bildirisini imzaladı.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov'un katılımıyla yarın başkent Aşkabat'a 360 km uzaklıkta Salaryap mevkiinde Devletabad-Serahs-Hamgeran doğal gaz boru hattının açılış töreni yapılacak. Törene, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da katılacak.

Aşkabat'a yaklaşık 360 km uzaklıkta, İran sınırına yakın devasa Devletabad gaz yataklarındaki doğal gazı İran'a ulaştıracak Türkmenistan-İran boru hattıyla Türkmenistan, İran'a sattığı doğal gazın miktarını 20 milyar metreküpe çıkartmayı planlıyor.

Temmuz ayında iki ülke arasında yapılan görüşmeler sonucu, Türkmenistan'ın İran'a bir yılda ihraç ettiği 8 milyar metreküplük doğal gaz miktarının, 14 milyar metreküpe çıkarılmasına karar verilmişti. Bu miktarın yeni ek boru hattıyla 2010 yılında 20 milyara çıkartılacağı belirtilmişti.

Bu miktarın 8 milyar metreküpü Türkmenistan'ın batısında bulunan Körpece yatağından karşılanırken, geri kalanı da Devletabad yatağından gönderilecek. Hattın toplam uzunluğu 30,5 kilometre ve hattın taşıma kapasitesinin yıllık 12,5 milyar metreküp olduğu açıklandı.