Ağaç katliamı duracak

Anayasa Mahkemesi, Çevre Yasası’na eklenen geçici madde ile Mayıs 2013 tarihinden itibaren “planlama aşaması geçmiş” veya “ihalesi yapılmış olan” projelere getirilen ÇED muhafiyetini iptal etti. İptal kararı ile 3. köprü, Gebze Otoyolu, Ilısu barajı ve yüzlerce HES projesinde ÇED olumlu raporu almak zorunda. Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, “3. köprü ve yüzlerce HES projesi dahil ÇED muhafiyeti alan tüm projeler şu an hukuksuz durumda. Her bir proje için pazartesi günü Danıştay’a başvuracağız, projelerin durdurulması taleplerimizi yenileyerek yeniden yargılama talep edeceğiz” dedi.

Anayasa Mahkemesi, 21 Mayıs 2013 tarihli torba yasaya eklenen ve Çevre Yasası’nda önemli bir değişiklik yapan maddeyi CHP’nin başvurusu üzerine iptal etti. “23 Haziran 1997 tarihinden önce yatırım programına alınmış olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla planlama aşaması geçmiş olan veya ihalesi yapılmış olan veya üretim veya işletmeye başlamış olan projeler ile bunların gerçekleştirilmesi için zorunlu olan yapı ve tesisler ÇED kapsamı dışındadır” düzenlemesindeki “planlama aşaması geçmiş ve ihale süreci başlamış olan veya” ifadeleri anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi. Böylece 21 Mayıs 2013 tarihinden önce “planlama aşaması geçmiş olan” veya “ihalesi yapılmış olan” tüm projeler için getirilen Çevre Etki Değerlendirme Raporu muhafiyeti ortadan kaldırılmış oldu.

 

İptallere rağmen muhafiyette direndiler

Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, ÇED muhafiyetlerinin daha önce yönetmelik düzeyinde düzenlemelerle yapıldığını belirterek “8 defa yönetmeliğe koyuldu. Her defasında Çevre Mühendisleri Odası olarak iptal ettirdik. Her defasında da hem de muhafiyet kapsamını genişleterek tekrar koydular. En sonunda da yasaya koydular” dedi.

 

Ilısu da, Melen sistemi de

1997 öncesinde kalkınma planlarına konmuş tüm projelerin ÇED kapsamına alınmasının artık yasal bir zorunluluk olduğuna dikkat çeken Bozoğlu, ÇMO olarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nden ÇED muhafiyeti kapsamında bulunan projeler ile ilgili bilgi edinme başvurusunda bulunduklarını belirterek AYM kararı ile artık ÇED kapsamına girmesi gereken projelerin bazılarını şöyle sıraladı: “GAP Batman-Silvan Projesi, GAP Hilvan-Siverek Projesi, Gölecik Barajı, Yeşildere Barajı, Bursa Gemlik İçme Suyu Tesisleri Projesi, İzmir Ödemiş Beydağı Projesi, Küçükmenderes Beydağ Projesi, Küçük Menderes Projesi, barajlar, sulamalar, taşkın tesisleri inşaatı, taşocakları, Aşağı Gediz Çambel Kaya Ocağı, Alanya Dim Barajı İçmesuyu Projesi, Büyük İstanbul İçmesuyu Projesi Melen Sistemi, Ilısu Projesi.”

 

Yeniden yargılama isteyecekler

3. köprü projesinin de artık ÇED olumlu raporu alması gerektiğini dile getiren Bozoğlu, “3. köprü ve yüzlerce HES projesi dahil ÇED muhafiyeti alan tüm projeler şu an hukuksuz durumda. Her bir proje için pazartesi günü Danıştay’a başvuracağız, projelerin durdurulması taleplerimizi yenileyerek yeniden yargılama talep edeceğiz” dedi.

 

Çevre hakkı geriye yürür

Bozoğlu, Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye doğru yürümediği bildiklerini aktararak “Ancak burada bir insan hakkı, bir çevre hakkı söz konusu. Bunun içinde Danıştay’a yaptığımız başvurularda bunun göz önüne alınacağını düşünüyoruz” diye konuştu.