Adı telaffuz edilmeyen devalüasyon... Türk lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para: 2 ayda yüzde 17

Türk Lirası Eylül ayından bu yana dolar, euro ve sterlin karşısında değer kaydediyor. Dolar/TL kuru, Çarşamba sabahı 3,98 liraya çıkarak rekor tazeledi.

 Böylece Türk Lirası, ABD Doları karşısında Eylül başından bu yana yüzde 17'lik bir düşüş kaydetti.

 DÜNYA PARALARININ DOLAR KARŞISINDAKİ PERFORMANSI

 Reuters'in 2017 yılı içinde para birimlerinin dolara karşı performansını gösteren grafiğinde, Türk Lirası dolar karşısında en fazla değer kaybeden para birimi oldu.

 Ukrayna, Romanya, Macaristan, Çekya, Rusya, Mısır gibi pek çok ülke parası 2017 yılında dolar karşısında değer kazanırken, Brezilya, Kolombiya, Endonezya, Nijerya, Kenya, Yeni Zelanda ve Arjantin gibi ülke paraları yanısıra Türk Lirası da dolar karşısında değer kaybetti.

 Dolar karşısında değer kaybeden ülkeler arasında en çok değer kaybeden para ise Türk lirası oldu.

 TÜRK LİRASI 10 YILDIR DEĞER KAYBEDİYOR, BUNUN ADI TELAFFUZ EDİLMESE DE DEVALÜSASYON

 Tabloyu Cumhuriyet'e yorumlayan ekonomistler "adı telaffuz edilmeyen devalüasyon" ifadesini kullanıyor.

 Serbest kur rejimi uygulanan ülkelerde kurdaki oynaklığa devalüasyon denmediğine dikkat çeken ekonomistler, "Ancak sonuçta yaşanan -adı telaffuz edilmese bile- devalüsyon veya revalüasyondur. Türk lirası için devalüasyon yeni başlamış bir şey değil. Türk Lirası ABD dolarına karşı Ağustos 2008'den bu yana değer kaybediyor. Son günlerde yaşadığımız kurdaki sert yükseliş elbette herkesi tedirgin ediyor ama TL'nin değer kaybı ana resimde neredeyse 10 yıldır devam ediyor. Sadece bu değer kaybı süreci ara ara hızlanıyor ve son günlerde yaşadığımız dönem de bu hızlanma dönemlerinden biri." diyor.

 TL'NİN DEĞER KAYBI FAKİRLEŞME DEMEKTİR

 TL'deki aşırı değer kaybını uzmanlar şöyle yorumladı:

 "TL'nin değer kaybı toplumun her kesimini etkiler. Bu etkilenmeyi en hafif anlamda enflasyonun yükselmesiyle gördük, görüyoruz. TL'nin değer kaybı, yükselen enflasyon fakirleşme demektir. Reel anlamda alım gücünüzün azalması demektir. Geliriniz aynı oranda yükselmiyorsa 1 yıl önce gelirinizle aldığınız ürünleri-hizmeti v.s. alamamak ya da daha yüksek bedelle almak demektir."

 VATANDAŞ ELDE REKOR DÜZEYDE DOLAR TUTTU

 Dolar-TL kurunun 3.40'ları gördüğü dönemde 'Vatandaş dolar bozdur' kampanyalarına rağmen vatandaşın dolardan vazgeömediğine dikkat çeken ekonomistler "TL'nin hızlı değer kaybı toplumda kriz olarak algılanıyor, 'birşeyler ters gidiyor' düşüncesi kuvvetleniyor. Ama başka bir açıdan baktığınızda, bankalardaki döviz tevdiat hesaplarını incelediğinizde Türkiye'deki tasarruf sahiplerinin rekor düzeyde döviz tuttuğunu görüyorsunuz. Yani halk bu zorlu döneme hazırlıklı." diyor.

 TL'deki aşırı değer kaybının olabilecek diğer sonuçları ise şöyle sıralanıyor:

 MERKEZ BANKASI FAİZ YÜKSELTEBİLİR

Eğer Merkez Bankası kurdaki oynaklıktan sert yükselişten, gelecekte enflasyonu yükseltecek bir etki dolayısıyla endişe ediyorsa faizi yükselmek durumunda kalacaktır. Yükselen enflasyon için, değer kaybeden TL için faiz yükseltme silahını kullanabilir. Döviz borcunuz yoksa sorun yok. Döviz borcunuz var ve bunu herhangibir enstrümanla hedge etmemişseniz işiniz çok zor. Ama TL borcunuz varsa veya borçlanmayı düşünüyorsanız gelecekte daha yüksek faizle borçlanmak zorunda kalabilirsiniz.

 TL'DEKİ DEĞER KAYBI SÜRER Mİ?

Uluslararası ilişkilerde yükselen tansiyon, azalmayan cari açık yani üst üste gelen ekonomik ve siyasi sebepler TL'ye değer kaybettirdiyse yine o kaynaklardan gelecek haberlerle değer kazanabilir.

 İÇ VE DIŞ BORCA ETKİSİ

Kamu, özel toplam borçluluk açısından bakarsanız, her ay yaklaşık 15 milyar dolar döviz girişine ihtiyacı olan ülkede, bu finansmanı çekme koşulları zorlaşıyor ve bu arada kur yükseliyorsa çok ciddi bir yük biniyor demektir. Kamu yönetimi bu durumu hafifletmek için tedbirler alıyor ancak bu tedbirlerin ne kadar etkili olacağını kestirmek güç.