ABD'nin yozlaşmış yüzü
En iyi belgesel Oscar’ını kazanan çalışma ikibinlerde ABD hükümetinin yanlış politikası yüzünden yaşanan global ekonomik krize eleştirel bir vurguyla değiniyor.
cumhuriyet.com.trBüyük Bunalım’dan sonra kırk yıl süresince ABD ekonomisi tek bir mali kriz yaşamadan düzgün şekilde gelişti çünkü finans sektörü, bankalar sürekli denetleniyordu. Eylül 2008’de ülkenin en büyük bankası Lehman Brothers iflas edince bu durum kelebek etkisi
yarattı, tüm dünyada ekonomik kriz başladı. Finans ve kredi sistemi dondu, kimse kredi alamadı. Bu ağır faturayı da her zaman olduğu gibi yoksullar ödedi, 32 milyon kişi işsiz kaldı.
Bu büyük ekonomik krizin kökenleri 1980’lere dayanıyordu, Ronald Reagan hükümeti tasarruf ve kredi şirketlerindeki denetimi kaldırınca bu şirketler risk alıp iflas ettiler, finans sektörü yavaş yavaş yönetimi ele geçirdi. Wall Street’dekiler iyice zenginleştiler, yatırım bankaları denetimsiz biçemde halka açıldılar.
Doksanların sonunda başka bir kriz başgösterdi, bankalar internet hisselerine büyük oranlar vermeye başladılar, deregülasyon ve teknolojik gelişimle türev adlı karmaşık bir finans sektörü belirdi.
Bush döneminde bankalar riskli kredileri halka verdiler, ikibinlerde mortgage kredileri bolcana dağıtıldı.
2001-2007 arasında yıkıcı kredilendirme dönemi başlayınca ev kredileri tavan yaptı, Amerikalılar kendi Amerikan rüyalarını satın almaya giriştiler. 2010’da ABD’de icra satışları iyice arttı.
İkibinlerde ortalama Amerikalı ebeveynlerinden daha yoksul ve eğitimsiz duruma geldi. 2008’de Wall Street’in tutumu yüzünden ekonomik krize giren ülkede hiçbir mali yönetici, finans görevlisi sorgulanmadı, tutuklanmadı.
Çağlar boyunca mali sistemi dengeli ve güvenli olan ABD’inde finans sektörü halka sırtını dönünce politik sistemde yozlaştı, sistem yozlaşınca da dünya ekonomisi krize girdi. Krize yol açan kişiler ve kurumlar hala yönetimdeler, reformları engellemek için ellerinden geleni yapıyorlar. Bu yozlaşan sistemin nedenlerini politikacıların, finansçıların, gazetecilerin, akademisyenlerin, uzmanların bakışından irdeleyen bu düşündürücü, etkileyici belgesel demokrat, liberal olmakla övünen ABD’nin kirli yüzünü başarıyla yansıtıyor.
Filmin Özel Bölümler’inde yaratıcı ekiple söyleşiler, çıkarılmış sahneler, fragman, yönetmen, senarist, yapımcı Charles Ferguson ve yapımcı Audrey Marss’ın yorumlarıyla belgeseli izleme seçeneği yer alıyor.
Inside Job
Yönetmen-Senarist: Charles Ferguson
Anlatıcı: Matt Damon
Müzik: Alex Heffes
Araştırma: Kalyanee Mam / 2011, 104 dakika, Tiglon.
Format: Dvd.