ABD'den Türkiye'ye fırkateyn hibesi

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Ileana Ros-Lehtinen ve kıdemli Demokrat üyesi Howard Berman tarafından hazırlanan tasarı, ''kuralların askıya alınması'' yöntemiyle komiteye sunulmuş, bu nedenle de komiteden onay sürecini atlayarak, doğrudan Meclis Genel Kurulu'na getirilmişti.

Genel Kurul'da bugün görüşülen 6649 numaralı tasarı, Temsilciler Meclisi'nde yapılan sesli oylama sonucunda geçti.

Tasarı, Türkiye'ye, ''Oliver Hazard Perry'' sınıfına ait, ''USS Halyburton'' ve ''USS Thach'' adlı iki fırkateynin hibe edilmesi için ABD Başkanı Barack Obama'ya yetki verilmesini içeriyor.

Tasarının ilk sunulduğu versiyonunda, gemilerin hibe edileceği ülkeler arasında Türkiye'nin adı yer almazken, ABD yönetiminin girişimleri sonucu Türkiye'nin adı daha sonra listeye eklenmişti.

Tasarının, yürürlüğe girebilmesi için Senato'da da onaylanması gerekiyor.

Tartışmalar sırasında bir grup, Türkiye'ye eleştirilerde bulunup, yasaya karşı çıktı

ABD Temsilciler Meclisi'nin, Türkiye'nin de içinde bulunduğu bir grup ülkeye ABD donanmasından güdümlü füze kapasitesine sahip fırkateynler hibe edilmesini öngören yasa tasarısını oylaması sırasında, bazı meclis üyeleri Türkiye'ye eleştiriler yönelterek, tasarıya karşı çıktı.

Genel Kurul'da bugün görüşülen 6649 numaralı tasarı, Temsilciler Meclisi'nde yapılan sesli oylama sonucunda geçti. Tasarının yürürlüğe girmesi için, Senato'da da onaylanması gerekiyor.

Türkiye, Meksika ve Tayland'a fırkateyn hibesi, Tayvan'a da satış içeren tasarının görüşülmesi sırasında, sadece Türkiye'ye karşı eleştiriler yöneltilmesi dikkati çekti.
Özellikle Türkiye karşıtlığıyla bilinen Kongre üyelerinin söz aldığı genel kurulda, bu milletvekilleri Türkiye'yi, daha çok İsrail, Kıbrıs Rum yönetimi ve Hamas ile ilişkileri konusunda eleştirdi.

Milletvekilleri, özellikle Türkiye'nin Akdeniz'de petrol ve gaz çıkarma çalışmaları dolayısıyla Güney Kıbrıs ile İsrail'i ''tehdit etmek'' için donanma unsurlarını kullandığını savundu.

''Tasarı, kendi ulusal çıkarımıza''

Tasarının sponsoru olan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Ileana Ros-Lehtinen, Türkiye'nin İsrail ile ilişkilerine dair kaygılarını dile getirerek, bu konuda sert eleştiriler yöneltti.

Bunun yanında Kıbrıs meselesine değinen, Türkiye'nin Hamas, Müslüman Kardeşler ve İran ile ilişkisini eleştiren Lehtinen, Türkiye'nin İsrail politikasının kabul edilemez olduğunu söyledi.

Ancak bu tasarıyı onaylamanın, Türkiye'nin bölgedeki şu anki politikalarını da onaylamak anlamına gelmediğini ifade eden Lehtinen, tasarının uzun vadede ABD'nin kendi ulusal çıkarlarıyla alakalı olduğunu kaydetti.

Lehtinen, ABD ve Türkiye'nin Somali ve Aden Körfezi gibi yerlerdeki korsanlıkla mücadelesine, Türkiye'nin NATO müttefiki olmasına ve Türkiye'nin Suriye meselesindeki kritik rolüne dikkati çekerek, ABD Savunma Bakanlığının bu nedenle Türkiye'ye fırkateynlerin verilmesini gereklilik olarak değerlendirdiğini dile getirdi.

Bu konuda en son 2010 yılında onaylanan tasarıda Yunanistan'a bu tür transferler yapılmasına rağmen Türkiye'ye bunların verilmediğini de hatırlatan Lehtinen, Türkiye'ye verilecek fırkateynlerin, ulaştırılma, tamir ve bakımları gibi noktalarıyla da ABD ekonomisine katkı da sağlayacağını ve ülkede istihdam yaratacağını söyledi.

Lehtinen, tüm bu nedenle bu tasarının desteklenmesini istedi.

Türkiye'ye eleştiriler...

Türkiye karşıtlığıyla bilinen Demokrat Parti New York milletvekili Eliot Engel ise tasarıya karşı çıkarak, geçirilmemesini istedi.

Engel, Türkiye'nin İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile ilişkilerini ''sorunlu'' bularak, özellikle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın İsrail'i ''terörist devlet'' olarak nitelendirmesi ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun İsrail'e yönelik sözlerini eleştirdi.

Türkiye'nin fırkateynlerini petrol ve gaz araması yapan İsrail ve Rum yönetimine karşı gözdağı olarak kullandığını savunan Engel, AB Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış'ın da ''donanmalar bunun için var'' sözlerini hatırlatarak, Türkiye'ye fırkateyn gönderilmemesini istedi.

Demokrat Parti California milletvekili Brad Sherman, tasarının komitede görüşülmeden son dakika yaklaşımı olarak genel kurula getirilmesini eleştirerek, tasarının reddedilerek, üzerinde tartışılması için tekrar komiteye gönderilmesini istedi. Sherman, Türkiye'nin İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimine yönelik yaklaşımlarının kabul edilemez olduğunu savundu.

Demokrat Parti Maryland milletvekili John Sarbanes, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de ''maceracı'' politikalar izlediğini ve Doğu Akdeniz'de istikrarı bozduğunu öne sürdü. Sarbanes, ''Biz bu gemileri Türkiye'nin daha fazla maceracılık yapması için mi vereceğiz?'' diye sordu.

Bunun Türkiye'nin ''kötü davranışını ödüllendirmek'' anlamına geleceğini savunan Sarbanes, Türkiye'nin bu fırkateynleri kullanması noktasında şartlar ortaya konulması gerektiğini ileri sürdü.

Lehtinen de tekrar söz alarak, bu tasarının ABD'nin ulusal çıkarları için Savunma Bakanlığının talebi olduğunu hatırlatarak, tasarının da son dakikada genel kurula gelmediğini, iki haftadır metninin Kongre'de yayımlandığını hatırlattı. Lehtinen, tasarının geçmesinin öneminde ısrar etti.