ABD'de kurtarma paketine 'evet'

Dünyanın beklediği oylama sonunda gerçekleşti. ABD'deki ilk kurtarma paketini reddeden 435 üyeli Temsilciler Meclisi, bu akşam planı 171 ''hayır'' oyuna karşılık 263 ''evet'' oyuyla onayladı. Böylece Temsilciler Meclisi'nin, ilk paketi pazartesi günü reddetmesinden sonra ortaya çıkan kriz durumu aşıldı. Demokrat Partili milletvekillerin ezici çoğunluğu paket lehinde oy kullanırlarken, Cumhuriyetçi Parti'de ''hayır'' oyu veren milletvekili sayısının daha fazla olduğu görüldü. Temsilciler Meclisi liderleri, oylamadan önceki son konuşmalarında, yasa teklifinin geçmesinin ABD ekonomisi ve sıradan vatandaşlar için hayati önem taşıdığını vurguladılar. Analistler, geçtiğimiz günlerde New York Menkul Kıymetler Borsası'nın rekor düzeyde değer kaybetmesinin de, Temsilciler Meclisi üzerinde önemli bir baskı oluşturduğunu ifade ediyorlar. Başkan George W. Bush'un, yasayı imzalayarak yürürlüğe koyduğu bildirildi.

Büyük bir sarsıntı geçiren ABD finans sisteminin çökmesini önlemeye yönelik çabalar açısından kritik önem taşıdığı düşünülen Bush Yönetimi’nin 850 milyar dolarlık kurtarma paketi, dün ABD Senatosunca onaylanmıştı. Senato’nun, gözden geçirilmiş pakete 25’e karşı 74 oyla destek vermişti.

Temsilciler Meclisi üyeleri Başkan George Bush'un çağrılarına rağmen ilk 700 milyar dolarlık kurtarma paketini pazartesi günü reddetmişti. Oylamada paket için 205 kabul  228 ret oyu kullanılmıştı.

Paket neleri içeriyor?

Senato’da oylamanın sonucunda pakette yapılan bazı değişiklikler de etkili oldu. Bu çerçevede özellikle vatandaş ve şirketlere yönelik 150 milyar dolarlık vergi indiriminin olumlu etkisine dikkat çekiliyor. Bunun yanısıra, pakette devlet tarafından garanti edilen mevduatın tutarının geçici olarak 100 bin dolardan 250 bin dolara çıkartılması gibi Amerikan basınına göre çok destek gören bir değişiklik yapılmasının, oylamanın sonucunda önemli rol oynadığı ifade ediliyor. Paketin Temsilciler Meclisi’nde reddedilmesi, operasyonun sadece bankaları batırmaktan birinci derece sorumlu olanları kurtarmayı amaçladığını, tüm yükü vergi mükelleflerinin çekeceği görüşünün halk arasında çok yaygın olmasına bağlanmıştı.

Yapılan son değişiklikleri eleştirenlerden bazıları ise, getirilen önlemleri “popülist” olduğunu öne sürüyorlar.

Analistler ise senatonun pakete yaklaşık 150 milyar dolarlık vergi indirimi ve istisnaların da eklenmesinin ardından, sadece ''patronları değil'', ''zor durumdaki orta gelirliyi de kurtarma'' gözüyle bakarak desteklediklerini vurguluyorlar.

New York Menkul Değerler Borsası'nın durumu

Bu arada, işlem hacmi bakımından dünyanın en büyük borsası konumunda olan New York Menkul Değerler Borsası, oylamanın ardından, 700 milyar dolarlık finans sektörünü kurtarma planını içeren genişletilmiş paketin ekonomiyi kurtarmayacağı endişesiyle günü düşüşle kapattı. Borsada Dow Jones Sanayi Endeksi, 155,95 puan gerileyerek 10.326,90'a, Nasdaq Bileşik Endeksi ise 29,33 puan azalarak 1.947,39 puandan haftayı tamamladı.

Bush'tan Temsilciler Meclisi'ne tebrik mesajı

ABD Başkanı George W. Bush, 700 milyor dolarlık, finans sektörünü kurtarma planını içeren genişletilmiş paketi kabul eden Temsilciler Meclisi'ni kutlayarak, bu yasanın, ABD ekonomisinin mevcut finansal krizden çıkmasında yaşamsal rol oynayacağını söyledi.
George W. Bush, Temsilciler Meclisi'ndeki oylamadan sonra Beyaz Saray'da yaptığı konuşmada, ''Kongre'nin iki kanadında 2 partinin mensuplarının çok sıkı çalışması sonucu ve Kongre ile yönetimin arasındaki işbirliği ruhu çerçevesinde bu işi zamanında tamamladık'' dedi.

Bush, ''Bu yasa çevresinde biraraya gelerek Wall Street'deki krizin tüm ülkeye yayılmasını önlemek için cesurca davrandık, ABD'nin, finansal piyasalarını istikrara kavuşturarak küresel ekonomide önde gelen rolünü sürdüreceğini tüm dünyaya gösterdik'' diye konuştu.

Kimi Amerikalılar'ın bu yasaya, mali bedeline ve hükümetin ekonomideki rolüne ilişkin kaygıları olduğunu belirten Bush, ''Serbest girişimin güçlü bir destekçisi olarak ben, devlet müdahalesinin yalnızca gerektiği zamanlarda olması gerektiğine inanıyorum. Mevcut durumda harekete geçmek açıkça gerekli ve sonunda bu paketin vergi ödeyen vatandaşlarımıza bedeli başlangıçta ortaya konulandan çok daha az olacak'' dedi.

Bush, finans sektörünü kurtarma planı çerçevesinde devletin banka ve finans kurumlarından devralacağı sıkıntılı kredilere konu olan varlıkların değerinin, piyasalar toparlanınca yeniden artacağını kaydederek, bu çerçevede kurtarma planınca yapılan harcamaların geri döneceğini anlattı.
 

Avrupa'daki tartışmalar

Bush Yönetimi’nin kurtarma planı, AB’de tartışma yaratırken AB’nin büyük ülkelerinden Fransa ve Almanya’nın AB’de alınması gereken önlemler konusunda farklı bir tutum sergiliyor.

AB Dönem Başkanı Fransa’nın Maliye Bakanı Christine Lagarde, banka iflaslarının tehdit altındaki küçük AB’li ülkelerin desteğe ihtiyaçlarının olacağını belirtirken Almanya, Avrupa’da büyük bir paket desteklemeyeceğini belirtiyor. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin bugün Almanya, İtalya ve İngiltere Başbakanları ile yapacağı toplantı sırasında bir paket sunması bekleniyor. Buna karşın, paketin 300 milyar euroya ulaşacağı yolundaki haberler, Lagarde tarafından yalanlanırken Alman Maliye Bakanlığı, Washington’un 700 milyar dolarlık pakete benzer geniş bir kurtarma operasyona tamamen karşı olduğunu net bir biçimde ortaya koydu. Alman Başbakanı Angela Merkel de, bankalara “açık çek” verilmesine karşı olduğunu da vurguladı.