ABD, Soykırım tasarısını kabul etti

Yahudi kökenli demokrat Howard Berman'ın başkanlığını yaptığı Komite, 252 sayılı "soykırım" tasarısını görüşmek üzere Türkiye saatiyle 17'de toplandı. Washington Büyükelçisi Namık Tan ile Türk ve Ermeni milletvekillerinin de izlediği görüşmelerin ardından oylama yapıldı. Oylamada üyelerin 23'ü evet oyu 22'si ise hayır oyu kullandı.
Howard Berman, oturumun başında yaptığı açıklamada, "Artık Ermeni soykırımını tanımanın zamanı geldi" şeklinde konuştu. "Soykırım"ın tanınmasının Türkler için "hayal kırıklığını" yaratacağını söyleyen Bersan, buna karşın ilişkilerin zamanla düzeleceğini ve daha sağlıklı bir biçimde gelişeceğini öne sürdü.

Böylece Türk hükümeti, Washington'daki Türk Büyükelçiliği ve ABD'ye giden TBMM heyetlerinin yanı sıra, Ankara için çalışan lobicilik şirketleri, ABD'deki Türk dernekleri ve Türkiye'deki iş yapan ABD'li şirketlerince yapılan çaba ve girişimler, tasarıyı engellemeye yetmedi.

Son olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün devreye girerek Başkan Barack Obama ile bir telefon görüşmesini yapmış ve tasarının geçmesi halinde olası olumsuz etkilerine ilişkin bilgi vermişti.
 

Lehteki oylar öne geçti, Başkan onayladı

ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinde Ermeni iddialarını içeren tasarıyla ilgili oylamada, Komite Başkanı Howard Berman'ın tasarı lehindeki oyların sayısının öne geçer geçmez tasarının kabul edildiğini açıklaması dikkati çekti.

Berman, görüşme sırasında önce Beyaz Saray ve Temsilciler Meclisi Genel Kurulundaki işleri dolayısıyla komite oturumundan ayrılmak zorunda kalan milletvekillerinin oy kullanabilmesi için oy kullanma süresinin TSİ 21.15-21.45 saatleri arasında olacağını ilan etmişti.

Tasarının aleyhinde olan oyların önde olduğu bir sırada oylama süresinin milletvekilleri gelinceye kadar uzatıldığını açıklayan Berman, sonuç 22-22 devam ederken Demokrat Parti milletvekili Gene Green'in odaya girip oyunu kullanması ve tasarının lehinde olanların oyunun 23'e çıkmasının hemen sonrasında oy kullanmayan son milletvekili Shila Jackson Lee'yi beklemeden oylamayı bitirdi.

Oylamada Cumhuriyetçi kanattan 13 milletvekili tasarının aleyhine, 6 milletvekili lehine; Demokrat kanattan ise 9 milletvekili tasarının aleyhine, 17 milletvekili lehine oy kullandı.
Washington'da hafta içinde Kongrede temaslarda bulunan TBMM heyetinin TSİ 00.30'da basın toplantısı yapması bekleniyor.

Obama yönetimi ciddi 'lobi' yapmadı

Önceki yönetimlerden farklı olarak Obama Yönetimi, tasarı aleyhinde baştan net bir tutum takınmadı. Diplomatik kaynaklar, Washington'un, tasarının geçmesi halinde ikili ilişkiler ve Türk-Ermeni yakınlaşmasına "ciddi bir zarar" vereceğini düşündüğünü belirtirse de Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve bakanlığın üst düzey yetkililerinin son güne kadar pek ciddi bir çaba göstermediği düşünülüyor.

ABD Dışişleri Bakanı Clinton'un, Komite'deki görüşmelere başlanmadan önce Başkan Howard Berman'ı arayarak tasarının, Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi sürecine olası olumsuz etkileri konusunda yaptığı uyarı da sonuçsuz kaldı. Türkiye ile ilişkilerde yaşanan gerginlikler nedeniyle İsrail hükümeti ve ABD'deki Yahudi lobi ve örgütleri de, bu defa pasif kaldı.

Şimdi ne olacak?

Dış İlişkiler Komitesi'nden geçen tasarının bundan sonra Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nda görüşülüp görüşülmeyeceği belli değil. Nitekim tasarıdan yana olduğu bilinen Başkan Nancy Pelosi, 2007 yılında Bush yönetiminin yoğun çabalarının sonucunda Genel Kurul'da yeterli desteğin bulunmadığı gerekçesiyle tasarıyı gündeme almamıştı.
Tasarıya şimdiye kadar imzasıyle destek veren Temsilciler Meclisi üyelerinin sayısı 137 buldu. Ancak tasarı Genel Kurul'dan geçmesi için 435 üyeden en az 218'inin desteğine ihtiyacı bulunduğuna dikkat çekiliyor.

Genel Kurul'da kabul edilmesi halinde Senato Dış İlişkiler Komitesi'ne gönderilecek. Orada gereken destek sağlanırsa Senato Genel Kurulu'nda oylanması gündeme gelecek. Senato "evet" derse nihai onay için Başkan Barack Obama'nın önüne gelecek.
Tasarının Komite'den geçmesini önleyemeyen Ankara'nın, bundan böyle Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nun gündemine alınmaması için yoğun bir çaba göstermesi bekleniyor.