ABD seçimleri: Trump ‘sahtekarlık’ olduğunu iddia etti, Biden sükunet çağrısı yaptı
Kritik eyaletlerde oy sayımı devam ederken, Başkan Trump bir kez daha herhangi bir kanıt sunmadan usulsüzlük iddiasını yineledi. Rakibi Joe Biden de herkese sükunet çağrısı yaptı.
BBC TürkçeABD'de Salı günü yapılan başkanlık seçimlerinde yarış başa baş devam ederken, Başkan Donald Trump, herhangi bir kanıt öne sürmeden Demokratları seçimlerde 'hile yapmak'la suçladı.
Demokrat rakibi Joe Biden da herkesten sakin kalmasını istedi.
Seçimin kaderini belirlemesi beklenen beş kritik eyalette oy sayım işlemi devam ediyor. Biden, Nevada ve Arizona'da yarışı önde götürürken, Pennsylvania ve Georgia'da ise oylar sayıldıkça Trump ile arasındaki farkın kapandığı görülüyor.
2020 başkanlık seçimi, yakın dönemin en gergin yarışlarından birine sahne oluyor.
Trump son açıklamasında ne dedi?
Trump, Çarşamba gününün ilk saatlerinde yaptığı açıklamanın ardından ilk kez dün gece ekran karşısına çıktı.
Trump, Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, "Yasalara uygun kullanılmış oyları sayarsanız kolayca kazanırım. Yasadışı oyları sayarsanız, seçimi elimizden çalmaya çalışmış olabilirsiniz" dedi.
Seçimlere ilişkin usulsüzlük iddialarının dışında Trump kampanyası, sahteciliğe ilişkin şu ana kadar hiçbir kanıt sunmadı.
Trump, "Tüm kritik yerlerde öndeydik, üstelik açık ara. Ama sonra mucizevi bir şekilde sayılar gizlice azalmaya başladı ve yasal olarak izin verilen gözlemcilere izin vermemeye başladılar" dedi.
Trump'ı eleştirenler, Başkan'ın destekçilerinden ısrarla postayla oy kullanmamalarını istediğine ve aradaki farkın da postayla kullanılan oyların sayımına geçilmesiyle kapandığına dikkat çekiyor.
Biden ise kampanya döneminde seçmenlerine defalarca postayla oy kullanma çağrısı yaptı. Şu anda sayım işleminin sürdüğü eyaletlerin büyük bir bölümünde postayla kullanılan oylar işleme alınıyor.
Başkan Trump, "Çok fazla sahtekarlık oldu. Ülkemizde bunu sineye çekemeyiz" diye konuştu.
Trump'ın açıklamasına hangi tepkiler geldi?
Geçmişte Başkan'la ayrı düşen Cumhuriyetçi Parti'den bazı isimler, Trump'ın son açıklamalarını da üstü kapalı bir şekilde eleştirdi.
2012 yılında Cumhuriyetçi Parti'den başkan adayı olan ancak seçimi kaybeden Utah Senatörü Mitt Romney, "Oylar sayılacaktır. Eğer usulsüzlük iddiaları varsa, bunlar araştırılır ve sonunda da iş mahkemede sonuca kavuşur. Demokrasimize, Anayasamıza ve Amerikan halkına güvenin" dedi.
Illinois'den Temsilciler Meclisi Üyesi Adam Kinzinger da, "Usulsüzlük konusunda meşru kaygılarınız varsa kanıt sunun ve konuyu mahkemeye götürün. Doğru olmadığı ortaya çıkan yanıltıcı bilgileri yaymayın bırakın… Bu iş çığırından çıkıyor" diye konuştu.
Geçmişte de Trump'a eleştiriler yönelten Maryland Valisi Larry Hogan ise daha açık ifadelerle Başkan'a yönelik eleştirilerini dile getirdi.
Attığı Twitter mesajında Hogan, "Başkan'ın bu akşam sarf ettiği sözler savunulamaz" dedi ve bu açıklamanın "demokratik sürece zarar verdiğini" belirtti.
Hogan, "Amerika, oyların sayımına devam ediyor ve geçmişte her zaman olduğu gibi, çıkacak sonuçlara saygı göstermek zorundayız" dedi.
Georgia'dan yeniden seçilmesi beklenen Senatör David Perdue ise attığı mesajlarla Başkan'a destek verdi.
Perdue, "Yasalara uygun şekilde kullanılmış her oy sayılmalıdır. Böyle yapılırsa, Trump'ın yeniden seçileceğine inanıyorum" diye konuştu.
Biden açıklamasında ne dedi?
Perşembe akşamı Trump'tan kısa bir süre önce Biden da bir konuşma yaptı.
Delaware eyaletinin Wilmington şehrinde bulunan kampanya merkezinde bir açıklama yapan Biden, herkesten sakin kalmasını istedi.
Biden, bir kez daha sayım işlemi tamamlandığında kendisinin kazanacağından emin olduğunu vurguladı.
Biden, "Demokrasi zaman zaman karman çorman bir hal alabilir. Bazen biraz sabır göstermek de gerekebilir" dedi.
Biden, "Ancak, 240 yıldır bu sabrın karşılığı tüm dünyanın hayran olduğu bir yönetim sistemine sahip olunarak alındı" dedi ve ekledi:
"Herkesten sakin kalmasını istiyorum. Herkes sakin olmalı. Süreç işliyor. Sayım işlemi tamamlanıyor ve yakında sonucu öğreneceğiz."
Sonuçlar peyderpey açıklanırken, çeşitli kentlerde her iki adayın da destekçileri protesto gösterileri düzenliyor.
Zor durumdaki başkan saldırıya geçiyor
Analiz / Anthony Zurcher - Kuzey Amerika Muhabiri
Donald Trump, Perşembe akşamı Beyaz Saray basın odasına gücünden bir şey yitirmediğini göstermek için çıktı ancak yaptığı açıklamalar, seçimlerdeki durumunun zayıflığını yansıtıyordu.
Konuşmasında kazandığı eyaletlere vurgu yaptı. Ayrıca sayım işleminin ilk başladığı sıralarda bazı değişken eyaletlerde büyük farkla önde gittiğini belirterek, herhangi bir kanıt göstermeden buraların sahtecilik sonucu elinden alındığını öne sürdü.
Aslında bu sözler, ilk etapta önde götürdüğü yarışta farkın eridiğinin ve hatta geriye düşebileceğinin de itirafı niteliğindeydi.
Anket şirketlerine, sayımda görev alanlara ve Demokratlara tepki gösterdi. Seçimleri birçok yerde yargıya taşıyacağını söyledi. Ancak usulsüzlük iddialarına ilişkin tek bir kanıt bile sunmadı.
Sayım işleminin (gözlemcilerin yer almasına karşın) gözlemciler olmadan yapıldığını öne sürdü ve Biden'ın postayla kullanılan oyların büyük bir bölümünü almasını da seçim hilesine bağladı (doğru değil).
Halihazırda önemli konumlarda bulunan Cumhuriyetçi Partili siyasetçiler, Trump'ın sözleriyle aralarına mesafe koymaya çalışıyorlar. Muhtemelen kaybetmenin eşiğinde duran bir adama yakın durmak istemiyorlar.
Yarışta son durum ne?
Seçimin kaderini belirleyecek olan Pennsylvania, Nevada, Arizona ve Georgia'da oy sayım işlemi devam ediyor.
Biden şu ana kadar Seçici Kurul'da 253 delege kazandı. Trump'ın delege sayısı ise 214. Başkan seçilebilmek için 538 delegeli kurulda 270 sandalyeye ulaşmak gerekiyor.
Biden, Pennsylvania ya da diğer üç eyaletten ikisini kazanırsa başkan seçilmiş olacak.
Trump'ın ise Pennsylvania'nın yanı sıra Georgia, Kuzey Carolina, Arizona ve Nevada'dan üçünü kazanması gerekiyor.
Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, BBC'nin ABD'deki yayın ortağı CBS News'a yaptığı açıklamada, Biden'ın zafer ilan etmesi halinde Trump'ın yenilgiyi kabul etmeyi planlamadığını söyledi.
Yetkili, Trump'ın hukuki süreçleri devam ettireceğini belirterek, "Özgür ve adil bir seçim ortamında başkan kazanacaktır" dedi.
Trump, başlatacağı hukuki süreçler için milyonlarca dolarlık bağış toplamış durumda.
Beyaz Saray eski Genel Sekreteri Mick Mulvaney, Perşembe günü internet üzerinden katıldığı bir etkinlikte, Trump'ın kaybetmesi halinde dört yıl sonra "kesinlikle" yeniden adaylığını koyacağını söyledi.
Trump şu ana kadar hangi hukuki adımları attı?
Başkan Trump, usulsüzlük ve şeffaflık eksikliği iddialarıyla oy sayımına ilişkin bir dizi hukuki süreç başlattı.
Trump, Wisconsin'de oyların yeniden yapılmasını talep etti. Bu eyaletin yasalarına göre, iki aday arasındaki farkın yüzde 1'den az olması halinde yeniden sayım talep edilebiliyor.
Biden'ın bu eyaleti yaklaşık 20 bin oy farkla kazandığı tahmin ediliyor. Seçim analistleri, daha önce burada yapılan yeniden sayımların sonucu değiştirmediğini ancak kesin sonuçlar üzerinde ufak değişikliklere yol açtığını belirtiyor.
Trump'ın ekibinin Michigan ve Georgia'da açtığı davalar, eyalet mahkemeleri tarafından reddedildi.
Ancak Pennsylvania'daki süreç Trump lehine sonuçlandı. Mahkeme, Cumhuriyetçi Parti gözlemcilerinin oy sayım işlemini canlı yayında değil, şahsen takip edebileceklerine hükmetti.
Trump'ın ekibi ayrıca, Nevada'da usulsüzlük olduğunu iddia etti ve dava açacaklarını söyledi. Ancak bu iddialara ilişkin herhangi bir kanıt sunmuş değiller.
Nevada Eyaleti eski Adalet Bakanı Adam Laxalt, Las Vegas'ta düzenlediği basın toplantısında, "Ölü seçmenlerin oylarının da sayıldığına inanıyoruz" dedi.
Biden'ın avukatı Bob Bauer, açılan bu davaların "hukuki temelden yoksun" olduğunu ve esasen "seçim sürecinde yaşananlarla ilgili hatalı mesaj yaymayı" amaçladığını söyledi.
- ABD Başkanlık Seçimleri: Anketlerde kim önde görünüyor?
- Joe Biden'ın başkan yardımcısı adayı Kamala Harris kimdir?
- Joe Biden: Türkiye'den iki kez özür dileyen ve ABD'de Yunan lobisine yakınlığıyla bilinen Demokrat başkan adayı
- ABD Başkanlık Seçimleri ne zaman, kimler aday ve seçim süreci nasıl işliyor?
- Donald Trump kimdir?
- ABD başkanlık seçimlerinde sonucu etkileyebilecek kritik eyaletler hangileri?
- ABD başkanlık seçimleri iklim kriziyle küresel mücadeleyi nasıl değiştirebilir?