ABD petrolde tuzağa düştü

Petrol fiyatlarında yılbaşından bu yana görülen düşüş, ABD’de yaşanan son gelişmelerle yeni bir evreye girdi. Rusya ve Suudi Arabistan’ın öncülük ettiği pazar savaşı, 9 Nisan’da ‘kısıntı’ kararıyla bitse de, Covid-19 salgınının yarattığı büyük talep düşüşünün ABD petrolündeki etkileri, bu pazarda oluşan varil petrol fiyatlarının (mayıs kontratı) -40 dolara kadar inmesine neden oldu.

Krizin, ABD’li petrolcülerin talebi olmayan petrolü zararına üretmeye devam etmesi ve bunları depolayacak tesislerin dolması nedeniyle çıktığını belirten Global Resources Partnership İcra Başkanı Mehmet Öğütçü, şöyle devam etti:

PUTİN VURGUSU

“Ancak bu çok devam etmez, bir süre sonra Teksas’taki kuyular faaliyeti yavaşlatır, durdurur. Amerikan petrol sanayii ciddi zarar görüyor, tekrar dirilmesi epey zaman alacak. ABD, Suudi Arabistan ve Rusya’dan pazar payı çalmaya çalışıyordu kriz öncesinde ama kendisi tuzağa düştü. Bu manzara Putin’in ne kadar usta satranç oyuncusu olduğunu ortaya koydu.”

“Fonlar ellerindeki petrol kağıtlarını fiziki hale dönüştürürken büyük stres yaşadı. Sorun buradan çıktı. Çünkü bunları koyacak depo yok” diyen Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, benzer bir durumun haziran kontratlarında da yaşanabileceğini ifade etti. Petroldeki gelişmelerin Türkiye’ye etkisiyle ilgili de yorum yapan Aktaş şöyle devam etti:

VERGİ YÜKSEK

“Doğrudan etkisi olmaz. Çünkü Türkiye’deki fiyatlar, İtalya piyasasındaki benzin, motorin gibi nihai ürün fiyatları üzerinden belirleniyor. Benzinde 8 kuruş indirim oldu. Bugün motorinde 20 kuruş bekliyoruz. Ayrıca akaryakıttaki yüksek vergileri unutmayalım. Bugün Türkiye’de benzinin litresinin neredeyse 3.30 lirası vergi.” Dün, Batı Teksas petrolü varili 3.8 dolar, brent petrol 20 dolar seviyesinde işlem gördü.

TÜPRAŞ, BEKLENTİLERİNİ AZALTTI 

Tüpraş, koronavirüs salgınının akaryakıt ürün talebi ve marjları üzerinde oluşturduğu olumsuz etkiler ve Brent petrol fiyatında yaşanan düşüş nedeniyle üretim beklentisini yaklaşık 28 milyon tondan yaklaşık 24 milyon tona düşürdü. Satış beklentisini yaklaşık 29 milyon tondan yaklaşık 25 milyon tona düşüren şirket, kapasite kullanımı beklentisini de yüzde 95-100 aralığından yüzde 80-85 aralığına çekti.

DOLAR KRİTİK EŞİKTE BEKLİYOR

Koronavirüsün ekonomiler üzerindeki etkileri, petrol fiyatlarındaki gerileme, küresel risk iştahındaki azalma ve Türkiye’nin taze kaynak arayışlarındaki belirsizlik mali piyasalar üzerinde baskıyı sürdürüyor. Bugün Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun açıklayacağı yeni faiz kararı da süreci etkiliyor.

Bu ortamda dolar/TL dün gün içinde 6.9449- 6.9970 lira arasında yükseliş yönünde hareket etti ve günü Ağustos 2018’den bu yana kritik eşik olan 7 liranın hemen altında, 6.9870 liradan kapattı. Borsa İstanbul 100 Endeksi ise 97 bin 294 ile 98 bin 484 puan arasında hareket etti ve günü yüzde 1.34 düşüşle kapattı.