9.4 milyon çalışanın sosyal güvencesi yok

ANKA'nın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı belirlemeye göre, Şubat'ta istihdam edilen toplam nüfus 22 milyon 802 bin olurken, bunun 9 milyon 352 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. 2011 yılı Şubat ayında kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.7 puan azalışla yüzde 41'e indi. Buna karşın Şubat itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 478 bin kişilik artış yaşandı. Böylece son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 535 bin kişinin yüzde 31'i kayıtdışı istihdam edildi. Şubat döneminde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 0.2 puan artarak yüzde 56.1'den yüzde 56.3'e yükseldi. 6 milyon 436 bin kişilik kadın istihdamından 3 milyon 626 bininin kayıtdışı istihdam ettiği saptandı. Geçen yıl aynı dönemde istihdam edilen 5 milyon 919 bin kadından 3 milyon 323 bini kayıtdışı istihdam ediyordu. Böylece son bir yıllık dönemde istihdam edilen 517 bin kadından yüzde 58'inin (303 bin) kayıtdışı çalıştırıldığı belirlendi. Erkeklerde kayıtdışı istihdamın 2010 yılının aynı dönemine göre 1.2 puan gerilemeyle yüzde 35 olduğu Şubat döneminde, 16 milyon 366 bin erkek çalışanın 5 milyon 726 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 1 milyon 18 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısı 175 bin kişi arttı. Böylece son 1 yılda çalışmaya başlayan erkek işgücünün sadece yüzde 17.2'sinin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi.

Kendi adına çalışan 3 milyon 107 bin kişi kayıtdışı istihdam ediyor

Şubat itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 8 bin kişilik azalışla 3 milyon 107 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 685 bin kişiden yüzde 66.3'ü kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 14 milyon kişiden yüzde 23.5'ini oluşturan 3 milyon 286 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 192 bin kişiden yüzde 22.4'ünü oluşturan 267 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

Sosyal güvencesi olmayan ücretsiz aile işçisi sayısı 2.4 milyon

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 2 milyon 924 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 92'sini oluşturan 2 milyon 691 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 645 bini tarımda, 4 milyon 707 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Şubat 2010'da yüzde 85.6 iken, bu oran 2011 Şubat'ta yüzde 83.3'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2010 Şubat ayındaki yüzde 28.1'lik seviyesinden yüzde 27.3'e indi.

İstihdamdaki nüfus ve kayıt dışı çalışanlar (Şubat, bin kişi,15 yaş üzeri)
Toplam Kayıtdışı Kayıtdışı
İstihdam İstihdam Oranı(%)
Toplam 22.802 9.352 41,0
Ücretli/yevmiyeli 14.001 3.286 23,5
İşveren 1.192 267 22,4
Kendi hesabına 4.685 3.107 66,3
Ücretsiz aile işçisi 2.924 2.691 92,0
Tarım 5.573 4.645 83,3
Tarım dışı 17.229 4.707 27,3