2014'e yeni senaryolar

Anayasa Mahkemesi’nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresiyle ilgili kararından sonra 2014 planlarına dönen AKP, aynı yıl yapılacak yerel seçimler ve 2015 yılındaki genel seçimlerin tarihleri üzerinde çalışma başlattı. AKP, Rusya’daki Putin-Medvedev modeli gibi Başbakan Tayyip Erdoğan Çankaya’ya çıktığı takdirde Gül’ün başbakan olması planı işlerse 2015’teki genel seçimleri de 2014’e çekmek zorunda kalacak. Ancak AKP, 1999’da olduğu gibi seçimlerin birleştirilmesine, “oy kaybına neden olacağı” değerlendirmesiyle olumlu bakmıyor.

Gül’ün 2014 yılına kadar cumhurbaşkanı olacağının kesinlik kazanması, ancak ikinci kez adaylık yolunun açılması, AKP’yi seçimlerle ilgili yeni kararlar alma ihtiyacına itti. AKP’de bir süredir Gül’ün ikinci kez aday olamayacağı, Erdoğan’ın tek aday olarak Köşk’e çıkacağı hesaplarıyla 2014 yılına ilişkin projeksiyonlar yapılıyordu. Ancak 7 yıl kesinleşip, Gül ikinci kez adaylık hakkı alınca bu kez AKP, 2 yıl sonrasını şimdiden netleştirmek için karar sürecine girdi. Başbakan Erdoğan ve AKP yönetiminin Anayasa Mahkemesi kararından sonra daha çok ister hale geldiği başkanlık sisteminin olmaması durumunda, 2014 yılının ağustos ayında yapılacak cumhurbaşkanı seçiminden önce mart ayında da yerel seçimler yapılacak. 2014’te bu iki seçimin ardından 1 yıl geçmeden 2015’te de Türkiye genel seçimlere gidecek. Bu seçimlerin tarihleriyle ilgili de karar aşamasında olan AKP’de, üzerinde tartışılan başlıklar şöyle:

Erdoğan-Gül: Rusya’daki Putin-Medvedev modeli gibi Erdoğan’ın Köşk’e çıkması halinde Gül’ün başbakan olması seçeneği masadan kalkmış değil. Eskisi kadar yüksek şans tanınmasa da Erdoğan sonrası partiyi bir arada tutabilecek tek isim de Gül olarak görülüyor. Partide, rolleri ve konumları değiştiğinde ikili arasındaki uyumun bu kez yürümeyeceği görüşleriyle bu modele destek vermeyenlerin sayısı artmış durumda. Bu modelin gerçekleşmesi için Gül’ün milletvekili seçilmesi zorunluluğu nedeniyle genel seçimlerin 1 yıl öne çekilmesi gerekiyor. Bu durumda anayasadaki 1 yıl içindeki seçimlerin birleştirileceğine ilişkin hüküm nedeniyle de bu kez yerel seçimlerin de birleştirilmesi durumu ortaya çıkacak ve üç sandık gündeme gelecek.

Üç sandık aleyhimize olur: Partide 1999’daki gibi halkın önüne üç sandığın birden konulacağı bir seçime ilişkin analiz yapıldı. Seçimlerin birleştirilmesinin AKP’nin aleyhine olacağı görüşü ortaya çıktı. Her seçimde seçmenlerin farklı dinamik ve taleplerle oy verdiğinden hareketle, üç sandığın birleştiği bir seçimde AKP’nin tek tek yapılan seçimlerde alacağı oyları tam olarak yakalayamayacağı, oy kaybına uğrayacağı, özellikle cumhurbaşkanı seçiminde AKP’nin adayının çok olumsuz etkileneceği değerlendirmesi yapıldı. Erdoğan’dan sonra Gül formülü bu nedenle de işleyecek bir yöntem olarak görülmüyor.

Yerel seçimler 2013’e çekiliyor: Seçimlerin birleştirilmesi formülü parti açısından olumsuz göründüğü için B planı olarak seçim tarihlerinin değiştirilmesi üzerinde duruluyor. 2014 Mart ayındaki yerel seçimlerin, cumhurbaşkanı seçimiyle birleşmemesi ve ayrıca çok kısa aralıklarla iki seçim birden yapılmaması için 2013’e çekilmesi düşünülüyor. Ancak yerel seçimlerin tarihinin değiştirilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor. Yeni anayasa sürecinde bunun gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Genel seçim 2016’ya: Başbakan Erdoğan geçtiğimiz günlerde, 2007’de cumhurbaşkanının görev süresini 5+5 yaparken parlamentonun görev süresini de 4 yıla indirmeleri için, “En büyük pişmanlığım” demişti. Partide 2015’teki genel seçimlerin 1 yıl daha sonraya bırakılarak 2016’da yapılması üzerinde de çalışılıyor. Bunun için yine yeni anayasa sürecinde parlamentonun 4 yıla indirilen süresinin 5 yıla çıkarılmasını AKP savunacak.

Gül’e koltuk: Bu planlar işlerse Gül’e bir görev kalmayacak. Ancak Erdoğan’ın belli bir geçiş sürecinde Gül’e parti liderliği önerebileceği, böylece 2002’deki “Erdoğan parti başkanı Gül başbakan modeli”nin bir benzerinin ilk seçimlere kadar uygulanabileceği de belirtiliyor. Aralarında bir pürüz yaşanmaması durumunda geçiş sürecinin ardından partide ortaya çıkabilecek durumlar da yeniden değerlendirilerek ilk seçimlerde Gül’ün milletvekili seçilip yeniden başbakan olabileceği senaryoları da seslendiriliyor.