2014 İnsani Gelişme Endeksi Raporu'nda Çevre

Birleşmiş Milletler Gelişme Endeksi Raporu 2014 yıllığı, 'İnsani Gelişmeyi Sürdürme: Kırılganlıkları Azaltmak ve Esnekliği İnşa Etmek' başlığıyla yayınlandı. Anımsayalım, Birleşmiş Milletler'in 'Binyıl Kalkınma Hedefleri' için belirlediği başarım vadesi 2015 idi!

Melih Baş/Cumhuriyet

Raporda bu iki hususun birbiriyle etkileşimli ve insani gelişmeyi emniyete almak için çok önemli oldukları belirtilmiş. Hâlâ birçok insan (ve diğer çevresel varlıklar) doğal veya insanlarca çıkarılan, hızlanan ve yaygınlaşan krizler nedeniyle mahvoluyor. Bunun anlaşılması çok kritik. Süreğenleşen kırılganlıklar, siyasal ve sosyal politikalarla sistematik biçimde engellenemezse, insani gelişmede ne eşitlik ne de sürdürülebilirlik sağlanabilecek. İnsani gelişmede dünyanın bütün bölgelerinde yavaşlama var. 2,2 milyon insan ya yoksul, ya da neredeyse yoksul! 2015 sonrası gündemi olarak, insanların yoksulluğunun ve kırılganlıklarının (güvenlik açığı da denilebilir) ortadan kaldırılması, kısaca sosyal korunmanın sağlanması teması öneriliyor. Raporda meseleye daha geniş bir sistemik yaklaşım gereğinin altı çizilmiş, karşılıklı riskler vurgulanmış.

Raporda insani gelişme göstergeleri olarak şunlar yer alıyor: Sağlık, eğitim, kaynak tahsisi, sosyal yeterlilikler, kişisel güvensizlik, uluslararası eklemlenme, nüfus trendleri, çevre; ek göstergeler olarak iyilik haline ilişkin algılar.

Destekleyici göstergeler içinde hükümetin çevreyi koruma faaliyetlerinden tatmin olanların yüzdesi şeklindeki göstergeyi mutlaka ve hatta belki en genel anlamda genel yaşam memnuniyeti bağlamında tatmin olanların yüzdesi biçimindeki göstergeyi de incelemeye katmamız yerinde olacaktır.

Göstergelere göre, hükümetin çevre konusundaki faaliyetlerinden tatmin olanların yüzdesi Türkiye'de yüzde 45 iken, bu oran girdiği yüksek gelişme grubunda ortalama yüzde 60. Hatta orta gelişme grubu ortalaması bile yüzde 46! Hükümetin yoksulluk konusundaki çabalarından tatmin olanların yüzdesi yüksek gelişme grubunda ortalama yüzde 55 iken, Türkiye'de yüzde 41! Genel yaşam memnuniyeti bağlamında tatmin olanların verdiği puana bakıldığında da Türkiye'ninki yüksek gelişme grubu ortalamasına göre daha düşük.

Raporda yer verilen çevre göstergeleri Tablo-1'de yazıya eklenmiş olup, tabloda Türkiye'nin göstergeleri, insani gelişme grubu olarak içine girdiği yüksek gelişme grubu, Avrupa-Merkez Asya ve Dünya ortalamaları ile karşılaştırmalı sunulmuştur.

Çevre göstergelerinde Türkiye'nin durumuna bakıldığında Türkiye'nin kimi göstergelerde iyi gözükmesinin bir açıklaması olması gerekir. Ölçüm göstergelerinin seçimi ile ilgili eleştiriler yapılabilir, sanayisizleşme ile bir açıklama getirilebilir ve belki de istatistiklerin sağlıklı olup olmadığı tartışılabilir. Çevre-ekoloji okuryazarlığı olan okurlarımızın görüşlerini almaktan mutluluk duyarız.

Sonsöz: Ne dersiniz bu konuyu sürdür(ebil)sek de mi geliştir(ebil)sek, yoksa geliştir(ebil)sek de mi sürdür(ebil)sek?