2008 yılı Türk diplomasisi -4-

Türk dış politikası, 2008 yılının son aylarında da yoğun diplomasi trafiğine sahne oldu. Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi 2009-2010 dönemi geçici üyeliğine seçilmesi, Türkiye, Irak ve ABD arasında terör örgütü PKK ile mücadele kapsamında üçlü komisyonun kurulması, Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbantyan'ın Türkiye ziyareti ve İstanbul'da düzenlenen Türkiye-Afganistan-Pakistan zirvesi bu dönemin en önemli gelişmeleri arasında yer aldı.

Diplomasi alanında yılın son çeyreğinde bazı önemli gelişmeler kronolojik olarak şöyle sıralandı:

4 Ekim:

- Türkiye, Şemdinli'deki terör saldırısının ardından Irak makamları ve diğer ilgili taraflar nezdinde gerekli girişimlerde bulunarak, olayın faillerinin yakalanması ve tekerrürünün önlenmesi için gereken tedbirlerin alınmasını istedi.

5 Ekim:

- Türkiye, Hakkari'deki terör saldırısının ardından hem Irak'a hem de bu ülkedeki koalisyon güçlerine öncülük eden ABD'ye, "sınırınıza sahip çıkın" mesajını verdi.

8 Ekim:

- Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, Ankara'ya resmi ziyaret düzenledi. Topolanek, Çek Cumhuriyetinin, Türkiye'nin AB'ye kayıtsız şartsız girmesini destekleyen ülkelerden biri olduğunu söyledi.

- İngiltere'nin eski Başbakanı Tony Blair Türkiye'yi ziyaret etti.

9 Ekim:

- Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin, Aktütün saldırısıyla ilgili olarak, kuzey Irak'tan terörle mücadele konusunda çok daha fazla şey beklediklerini söyledi.
Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin yetkilisi Neçirvan Barzani, "PKK'nın faaliyetleri konusunda Türkiye kadar biz de kaygı duyuyoruz" dedi.

10 Ekim:

- Hollanda Dışişleri Bakanı Maxime Verhagen, Ankara'yı ziyaret ederek, Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile görüştü.
Babacan, düzenlenen ortak basın toplantısında, Kıbrıs'ta devam eden kapsamlı müzakere sürecine ilişkin olarak, "açılan bu fırsat penceresinin iyi değerlendirilmesi gerektiğini" söylerken, Verhagen, ülkesinin Türkiye'nin AB üyeliğine desteğini dile getirdi.

11 Ekim:

- Türkiye ile Arap Birliği arasında oluşturulan Türk-Arap İşbirliği Forumunun 1. Dışişleri Bakanları Toplantısı İstanbul'da yapıldı. Toplantıya Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, Arap Birliği Dönem Başkanı Suriye'nin Dışişleri Bakanı Velid El Muallim ile Arap Birliği Troykası üyeleri Cezayir Devlet Bakanı ve Cumhurbaşkanı'nın Özel Temsilcisi Abdülaziz Belkhadem, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Suud el Faysal, Cibuti Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Mahmud Ali Yusuf katıldı.

12 Ekim:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, 17 Ekimde BM Genel Kurulunda yapılacak ve Türkiye'nin de aday olduğu BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği seçimleri için ABD'ye gitti.

14 Ekim:

- Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Murat Özçelik, Irak'ın başkenti Bağdat'ta temaslarda bulundu. Özçelik, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin yanı sıra Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani ile görüştü.

15 Ekim:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Türkiye'nin en önemli beklentisinin Irak'ın kuzeyindeki yerel yönetimin terör örgütü PKK konusundaki söylemini ve fiillerini değiştirmeye devam etmesi olduğunu belirtti.

Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin yetkilisi Neçirvan Barzani de Bağdat'ta Türkiye ile Kürt yönetimi heyetleri arasında yapılan görüşmelerden memnun olduklarını söyledi.

16 Ekim:

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, İstanbul'da katıldığı bir konferansta, Kıbrıs sorununun çözüm sürecinde temel ilkelerinin, siyasi eşitliğin mutlak suretle sağlanması olduğunu belirtti.

17 Ekim:

- Türkiye, Batı Avrupa bölgesinden aday olduğu 2009-2010 BM Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeliği seçimlerinde, Batı Avrupa grubunda 1. turda üçte iki çoğunluğu alarak 151 oyla BMGK'nin üyesi oldu.

20 Ekim:

- İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, Türkiye'ye çalışma ziyareti düzenledi. Moratinos, "Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyinde bulunmasının dünya için bir barış garantisi olduğunu" kaydetti.

- Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani, Türkiye ile ilişkilerinde yeni bir sayfa açıldığını vurguladı.

21 Ekim:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Türkiye, ABD ve Irak arasında kurulması planlanan üçlü yapının temsilci atayarak olmayacağını, üç ülkenin ilgili birimlerinin bir araya gelip, terör örgütü PKK ile alakalı neler yapılabileceğini konuşacaklarını belirtti.

22 Ekim:

- Irak İslam Yüksek Konseyi Başkan Yardımcısı Ammar El Hekim, Ankara'yı ziyaret ederek, Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile görüştü. El Hekim, Türkiye ile Irak'ın terörle mücadelede birlikte çalışacağını söyledi.

- Dışişleri Bakanı Babacan, "19. Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Örgütü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı"na katılmak üzere Arnavutluk'un başkenti Tiran'a gitti.

23 Ekim:

- Irak'a komşu ülkelerin içişleri bakanları toplantılarının beşincisi Amman'da yapıldı. Toplantıda Türkiye'yi İçişleri Bakanı Beşir Atalay temsil etti.

26 Ekim:

- Türk Hava Yolları, 1991 Körfez Savaşı'nda durdurduğu Bağdat seferlerine 17 yıl aradan sonra tekrar başladı ve THY uçağı, uluslararası Bağdat havaalanına TSİ 14.45'te indi.

27 Ekim:

- Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Türkiye'ye resmi ziyarette bulundu. Yuşçenko, ülkesi ve Türkiye'nin vize işlemlerinin kolaylaştırılması için görüşmeler yaptığını, yakında gazeteci, öğrenci ve iş adamlarının dahil olduğu bazı gruplara vize muafiyetinin söz konusu olabileceğini söyledi.

28 Ekim:

- Pakistan Başbakanı Mahdum Seyid Yusuf Rıza Gilani, Ankara'da resmi temaslarda bulundu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen Gilani, hem Türkiye'de hem de Pakistan'da masum insanların hayatlarına mal olan terörle mücadelede kararlı olduklarını söyledi.

30 Ekim:

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ve Pakistan Başbakanı Mahdum Seyid Yusuf Rıza Gilani'nin katıldığı üçlü zirve görüşmeleri İstanbul'da başladı. Toplantıda tarafların, bölgede barış, güvenlik, istikrar ve ekonomik kalkınmanın teşvik edilmesine yönelik taahhütlerini yineleyerek, tüm alanlarda diyaloğu sürdürme ve işbirliğini daha da geliştirmede mutabık kaldıkları bildirildi.

31 Ekim:

- Kırgızistan Başbakanı Igor Chudinov Ankara'da temaslarda bulundu.

 

Kasım

3 Kasım:

- Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora, Türkiye'yi ziyaret ederek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi.

5 Kasım:

- Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ankara'ya resmi ziyarette bulundu. Aliyev, Türkiye'nin Kafkas İstikrar ve İşbirliği önerisinin bölge ülkelerinin birbirleriyle normal ilişkiler kurması ve barış içinde yaşaması için çok önemli olduğunu söyledi.

10 Kasım:

- İsviçre Konfederasyonu Başkanı Pascal Couchepin, Türkiye'yi ziyaret etti. Couchepin, İsviçre ile Türkiye arasında bazen istenmeyen gerilimlerin olabileceğini, ancak iki ülke arasındaki güven ve dostluğun bunların önüne geçecek nitelikte olduğunu söyledi. Couchepin, temasları sırasında Lozan Anlaşmasının imzalandığı masayı Türkiye'ye armağan etti.

11 Kasım

- Makedonya Dışişleri Bakanı Antonio Miloşoski, Türkiye'yi ziyaret etti. Miloşoski, Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile bir araya geldi.

12 Kasım:

- Cezayir Dışişleri Bakanı Medelci, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi.

19 Kasım:

- Romanya Dışişleri Bakanı Lazar Comanescu, Türkiye'ye resmi ziyaret düzenledi. Comanescu ziyaretinde, ülkesinin Türkiye'nin AB sürecine verdiği desteği dile getirdi.

- İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bağdat'ta, terör örgütü PKK ile mücadele kapsamında Türkiye, Irak ve ABD arasında kurulan üçlü komisyonun ilk toplantısına katıldı. Bağdat'ın, toplantıda, terör örgütüyle mücadelede yardım sözü verdiği bildirildi.

20 Kasım:

- Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin özel temsilcisi Ulusal Diyalog Bakanı Ekrem El Hekim, Ankara'da üst düzey temaslarda bulunarak, ABD ile Irak arasında imzalanan güvenlik anlaşmasıyla ilgili bilgi verdi.

El Hekim, temaslarının ardından düzenlediği basın toplantısında, Irak topraklarının terör örgütleri tarafından komşu ülkelere saldırılar için üs olarak kullanılmasını "asla kabul etmeyeceklerini", özellikle Türkiye'ye bir zarar gelmesini "asla istemediklerini" belirtti.

24 Kasım:

- Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Dönem Başkanı Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbantyan, İstanbul'da temaslarda bulundu. Nalbantyan, düzenlediği basın toplantısında, Ermenistan'ın hiçbir ön koşul olmadan Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulmasına ve iki ülke arasındaki sınırları açmaya hazır olduğunu belirterek, Türkiye'den de aynı yaklaşımı beklediklerini söyledi.
Nalbantyan ile bir araya gelen Dışişleri Bakanı Ali Babacan da amaçlarının, iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesini sağlamak olduğunu belirtti.

- Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Murat Özçelik'i kabul etti. Talabani, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Irak'a yapacağı ziyaretin, Irak ve Türkiye arasındaki tarihe dayalı ilişkileri ve karşılıklı güveni güçlendireceğini söyledi.

25 Kasım:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Kırgızistan ve Tacikistan'ı kapsayan seyahatine başladı. İkili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası konuların ele alındığı ziyaretler sırasında Babacan, Tacik ve Kırgız karşıtlarıyla görüşmelerinin yanı sıra Türk iş adamları ve Türk vatandaşlarıyla bir araya geldi.

- Norveç Veliaht Prensi Haakon, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın davetlisi olarak Türkiye'ye geldi. Haakon, Erdoğan ile düzenlediği ortak basın toplantısında, ülkesi ile Türkiye arasındaki ilişkileri "mükemmel" olarak niteleyerek, enerji ve denizcilik sektörlerinin ziyaretinin odak noktaları olduğunu söyledi.

- Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Hannes Swoboda ve beraberindeki heyet Türkiye'de temaslarda bulundu. Swoboda, Türkiye'deki reform sürecinde duraklama gözlemlediklerini savunarak, "Türkiye'ye çok açık ve net bir mesajımız var: Lütfen reform sürecine devam ediniz" dedi.

26 Kasım:

- Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bamir Topi, Ankara'ya resmi ziyaret düzenledi. Topi, Kosova'nın egemen, bağımsız ve özgür bir ülke olduğunu belirterek, Kosova gerçeğinin geriye döndürülemez bir gerçek olduğunu, hiçbir senaryonun Kosova'nın parçalanmasına yol açmayacağını söyledi.

- Ankara'da temaslarda bulunan Türkiye-Avrupa Birliği Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Eşbaşkanı Joost Lagendijk, AB'ye tam üyelik sürecinde Türkiye'nin reform sürecinde yavaşlama gözlemlediklerini belirtti.

27 Kasım:

- Macaristan Başbakanı Ferenc Gyurcsany, Ankara'ya çalışma ziyaretinde bulundu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen Gyurcsany, Türkiye'ye "dost ve müttefik" olarak geldiklerini söyleyerek, ikili işbirliğini daha da geliştirmenin yollarını aradıklarını ifade etti.

- Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu 60. toplantısı, TBMM ve Avrupa Parlamentosundan (AP) yetkililer ve Ankara'daki bazı AB ülkelerinin büyükelçilerinin katılımıyla Ankara'da yapıldı.

Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Eşbaşkanı Joost Lagendijk, toplantıda yaptığı açıklamada, Türkiye'nin bölgesinde oynadığı stratejik rolün, iç reformlardaki ilerlemenin yerini tutamayacağını belirterek, "AB'ye katılımın kalbi, strateji değil, demokrasidir" dedi.

28 Kasım:

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Ege Üniversitesi (EÜ) İletişim Fakültesince düzenlenen ''Dış Politika ve İletişim'' konulu konferansta yaptığı konuşmada, Kıbrıs Rum kesiminin AB'ye girişinin, Kıbrıs sorununun kaderini değiştirdiğini söyledi.

30 Kasım:

- ABD'nin yeni Ankara Büyükelçisi James Jeffrey Ankara'ya geldi.

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, resmi ziyaret için Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye gitti. Babacan, Bakü'de Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ve diğer üst düzey yetkililerle bir araya geldi. Görüşmelerde bölgesel sorunlar ve Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu'nun (KİİP) hayata geçirilmesiyle ilgili konular gündeme geldi.

 

Aralık

1 Aralık:

- Güney Kore Başbakanı Han Seung-Soo, Türkiye'ye resmi ziyarette bulundu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Han, ülkesinin Türk askerlerinin Kore savaşında gösterdiği fedakarlığı hiç unutmadığını söyledi.

2 Aralık:

- Sri Lanka Cumhurbaşkanı Mahinda Rajapaksa, Türkiye'ye resmi ziyaret düzenledi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile bir araya gelen Rajapaksa, Sri Lanka'dan Türkiye'ye gelen ilk cumhurbaşkanı olarak ziyaretinin ikili ilişkiler için önemli bir sıçrama tahtası olacağını söyledi.

3 Aralık:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Brüksel'de NATO Dışişleri Bakanları toplantısına katıldı.

4 Aralık:

- Kurban Bayramı tatili için Ankara'ya ailesinin yanına gelen Özbek General Raşid Dostum, Türkiye'ye sürgün olarak gönderildiği iddialarına ilişkin olarak, böyle bir durumun söz konusu olmadığını belirterek, "Afganistan'dan bizi kimse çıkartamaz" dedi.

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de düzenlenen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) 16. Bakanlar Konseyi Toplantısına katıldı.

5 Aralık:

- Türkiye-Afganistan-Pakistan üçlü zirvesi İstanbul'da yapıldı. Zirvenin sonunda yayımlanan ortak bildiride, terörizmin her türü ve biçimi ile etkin şekilde mücadelede üçlü işbirliğini güçlendirme yönündeki kararlılık vurgulandı.

10 Aralık:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Meksika'ya resmi ziyarette bulundu. Babacan, Meksika'yı ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.

14 Aralık:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Fransa'nın başkenti Paris'te Afganistan ile ilgili düzenlenen gayri resmi toplantının çalışma yemeğine katıldı.

16 Aralık:

- Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Pırvanov, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi. Pırvanov, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile görüşmelerinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye'nin AB perspektifine verdikleri desteği dile getirdi.