1960’lara özlemle

“1960’ların başında ergenken Buddy Deane Şov’u hergün izlerdim. Bu şovda beyaz ergenler dansederdi, popüler müzik grupları da hit parçalarını söylerdi. Ben de Buddy Deane Şov’da dans ettim üstelik twist şampiyonu oldum” diyen John Waters 1985’de Ladies and Gentleman… The Nicest Kids in Town adlı kısa öyküsünde Buddy Dean Şov’a olan sevgisini yazmıştı. Ünlü yazar William Burroughs’un Çöpün Papası olarak tanımladığı John Waters, Pink Flamingos, Mondo Trasho, Female Trouble, Desperate Living, Polyester, Serial Mom, A Dirty Shame gibi ayrıksı, alışılmadık istismar filmleri Saç Spreyi yönetmenin 17 yaşından küçüklere yasaklanmayan, 13 yaş altı veliyle birlikte izlenebilir sınıfına giren ender filmlerindendi.

Yönetmen, senarist, yapımcı, oyuncu, şovmen, ressam John Waters, Saç Spreyi’nde doğduğu kent Baltimore’u, 1960’lara duyduğu özlemi, dans şovlarına olan tutkusunu, ABD’indeki ayrımcılığı, ırkçılığı, siyahi düşmanlığını, kabarık saç modasını mizah içeren özgün anlatımıyla betimledi. Orta sınıf ailenin şişman, kısa boylu, sempatik kızı Tracy Turnblad’in (Ricki Lake) en sevdiği şey dansetmektir. Annesi Edna (Divine) komşuların ütülerini yaparak para kazanır. Babası Wilbur’un (Jerry Stiller) da şaka dükkanı vardır. İnsan Hakları döneminin ciddiye alınmaya başladığı dönemde yetişen Tracy, Corny Collins Şov’a çıkıp dansetmek için herşeyi göze alır. Sonunda bunu başarır, programın en popüler kızı, çok sayıda ergenin de idolleri oluverir.

Yapım bütçesi 2.7 milyon dolar olan Saç Spreyi 26 Şubat 1988’de gösterime girer girmez hit oldu. Gişe getirisi 8.3 milyon dolara ulaştı. John Waters’ın gözde oyuncusu Divine’ın (Harris Glenn Milstead: 1945-1988) ne yazık ki en son filmi oldu. Çok sayıda filminde Divine’ı oynatan Waters onun dünyanın en iyi oyuncusu olduğunu belirtiyor:

“Hemen yanımızdaki eve taşındı. Lisede birlikte okuduk. Sınıf arkadaşları ona zorbalık yaptılar. Futbol oyuncuları ve balo kraliçeleri dışında lise dönemi herkes için acımasızdır. Mezuniyet günü herkesin yaşamı yokuş aşağı gider. Şimdiyse gayler için daha kolay bir zaman. Hiçbir zaman herkes gibi olmak istemedim, benim için zor bir dönem değildi” diyen John Waters lise ve üniversite yıllarının sefalet olduğunu vurguluyor. Hiçbir film okulunun iğrenç, mide bulandıran, sapkın filmler yapmak Isteyen öğrencileri istemediğini belirten Waters film yapmayı film çekerken öğrenmiş. “Ingmar Bergman beni etkileyen ilk sinemacıdır. Sinemada kusmayı gösteren ilk yönetmendir. Ondan sonra bağımsız filmleri görmek istedim. Sanat filmleri gösteren salonlar için istismar filmleri çekmeye başladım. Bu türün her zaman izleyici kitlesi vardır. Babamdan film çekmek için borç para aldım. Geri ödeyince babam çok şaşırdı. Film çekmek eğlenceli bir iş değildir. Yönetmen olmasaydım ya doctor ya da ceza avukatı olurdum”

It’s Madison Time (Ray Brant Combo), You Don’t Own Me (Lesley Gore), Nothing Takes The Place of You (Toussaint McCall), The Bird (Dutones), I’m Blue (The Ikettes), Shake Your Tail Feather (The Five Du-Tones), Foot Stompin (The Flares), The Roach (Gene and Wendell) gibi 60’ların hit parçalarını içeren müzikal komedinin koreografisini Edward Love yaptı.

2002’lerin ortasında Saç Spreyi Broadway’de sahnelendi. 15 Ağustos 2002’den 4 Ocak 2009’a dek oynanan müzikal 2003’te en iyi müzikal dahil olmak üzere 8 Tony ödülü kazandı. 2007’de Adam Shankman filmin ikinci versiyonunu gerçekleştirdi. Divine’ın rolünü bu kez John Travolta oynadı. Michelle Pfeiffer, Christopher Walken, Queen Latifah, Zac Efron gibi ünlüler de kadrodaydı. 2016’da NBC TV Kanalı müzikal komediyi televizyonda canlı yayınladı. Canlı yayını 9.05 milyon kişi izledi.

“Hollywood sizi istemezse ikinci filminize destek vermez” diyor John Waters. “Hairspray’in gişe getirisi yüksek olunca her stüdyo benimle film yapmak istedi. Bana armağanlar yolladı. Böylece oyunun kuralını öğrendim. Sanırım Holyywood bana doğru davrandı. İstemediğim bir film yapmadım. Hiç ödün vermedim. İstediğim filmi yaptım, beni engellemediler çünkü tanıtım için bana gereksinimleri vardı. Şov dünyasında bunu karşılıklı öğreniyorsunuz. Onların düşüncelerini duymak istemiyorsanız elinizde kamerayla kendi filminizi kendiniz çekersiniz. Size para verirlerse her zaman söyleyecek sözleri olur.

Waters’ın Başkan Donald Trump’la ilgili düşünceleri şöyle: 

“Faşist saçlı züppeler dünyayı yönetiyorlar. Neden hepsinin garip saçları var ? Trump sanattan hiç anlamaz. Amerika’da sanat filmi gösteren sinema salonlarına gidin yaşlılarla doludur. Komediler farklıdır. Gençler alışveriş merkezlerine gitmek isterler. AVM’lerden nefret ediyorum.”

John Waters meslek yaşamında zaman zaman başarısız oldu. “Büyük başarısızlıklarım oldu. Çok sayıda filmim gişede başarılı olmadı. Film çekmeniz için size para veriyorlar, bir proje için sekiz ay çalışıyorsunuz, proje gerçekleşmiyor, bu çok sinir bozucu bir durum. Sekiz ay işsiz kalsanız asabınız bu denli bozulmaz. Çok hırslı bir çocuktum, başarı peşindeydim. Bir şeyi elli yıl boyunca yaparsanız sonunda takdir ediliyorsunuz.

Başkalarını etkilemek istiyorsanız göze çarpmalısınız çünkü birçok insan sanatçı olmak istiyor. Başarısızlık sizi yeniden gruplandırır, düşünmeye sevkeder. Yeniden baştan başlarsınız. Hiç kimse her zaman başarılı olamaz. Hep yeni düşüncelerim vardır. İnsanların neden sıkıldığını anlamıyorum, ben hiç sıkılmam. 76 yaşındayım ve kendimle barışığım. 17 film yaptım. Film yapamıyorum TV’da çalışıyorum. Kitaplarımı yazmayı sürdürüyorum. Acayip kitaplar koleksiyonum var. Hiçbirini okumadım. Kitapların kapakları ile tuhaf başlıkları hoşuma gidiyor. Örneğin Extreme Ironing ( Ütüleme Şekilleri). Bir şey kaç tür biçimde ütülenebilir ki ? Dads in Jail (Kodesteki Babalar), babaları hapiste olan çocuklar için bir çocuk kitabı” diyor John Waters.

Hairspray (Saç Spreyi) Yönetmen, senarist, yapımcı: John Waters/

Oyuncular: Ricki Lake, Divine, Jerry Stiller, Colleen Fitzpatrick, Debbie Harry, Sonny Bono, Michael St. Gerard, Ruth Brown, Mink Stole, Clayton Prince/ 1988, ABD yapımı.