10 milyon kişi sigortasız

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Ekim'de istihdam edilen toplam nüfus 22 milyon 972 bin olurken, bunun 9 milyon 996 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. Ekim 2009'da yüzde 44.5 olan kayıtdışı istihdam oranı 2010 yılının aynı döneminde 1 puanlık azalışla yüzde 43.5'e indi. Ekim itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında 188 bin kişilik artış yaşandı. Ekim'de geçen yılın aynı dönemine göre erkek istihdamında kayıtdışılık oranı 1.3 puan gerilemeyle yüzde 37.3 olurken, 16 milyon 424 bin erkek çalışanın 6 milyon 131 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 0.8 puan azalarak yüzde 59'a geriledi. 6 milyon 547 bin kişilik kadın istihdamından 3 milyon 865 bininin kayıtdışı istihdam ettiği saptandı. Son bir yıllık dönemde istihdam edilen kadın sayısı 375 bin kişilik artış gösterirken bunun 175 bin kişisinin kayıtdışı istihdam ettiği tespit edildi. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 576 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısında 13 bin kişilik artış yaşandı.

Kendi adına çalışanlarda kayıtdışılık yüzde 68.1

Ekim itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 33 bin kişilik artışla 3 milyon 86 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 532 bin kişiden yüzde 68.1'i kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 14 milyon 69 bin kişiden yüzde 26.4'ünü oluşturan 3 milyon 709 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 229 bin kişiden yüzde 24.6'sını oluşturan 302 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

Aile işçilerinin yüzde 92.3'ü kayıtdışı

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 142 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 92.3'ü oranındaki 2 milyon 900 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 5 milyon 35 bini tarımda, 4 milyon 961 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Ekim 2009'da yüzde 86.4 iken, bu oran 2010 Ekim'inde yüzde 85.3'e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2009 Ekim'indeki yüzde 30.4'lük seviyesinden yüzde 29.1'e indi.