1 Aralık AIDS günü: Korkma, öğren

Dünyada HIV ile yaşayan insan sayısı 36.7 milyon. Yaklaşık 1.1 milyon kişi ise bu virüs nedeniyle yaşamını yitiriyor. Dünya genelinde her gün 5 bin 700 kişinin HIV enfeksiyonunu aldığı tahmin ediliyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, ülkemizde 15 bine yakın kişide HIV/AIDS görülüyor. Türkiye hasta sayısı artmakta olan ülkeler arasında. Hastaların yüzde 40’ı hastalığının farkında bile değil. ABD’de 1981 yılında hastalığın tanımlanması ve etken virüsün belirlenmesinin üzerinden geçen 36 yılda, dünyada 35 milyon kişi hayatını kaybetti. 36.7 milyon kişi ise HIV enfeksiyonu ile yaşamını sürdürüyor. 1 Aralık Dünya AIDS Günü nedeniyle açıklama yapan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu, HIV’in korkulması değil öğrenilmesi gereken bir hastalık olduğuna dikkat çekti.

Gençler risk altında

AIDS virüsünün vücudun savunma gücünü zayıflatarak sağlıklı kişilerde hastalık yapamayan basit mikropların bile ölümcül enfeksiyonlara yol açmasına neden olduğunu anımsatan Sönmezoğlu, kişinin virüsü korunmasız cinsel temasla alması durumunda, ortalama 8-10 yıl hiçbir hastalık belirtisi olmadan yaşayabildiği için yine korunmasız cinsel yolla birçok kişiye bulaştırmayı sürdürdüğüne dikkat çekti. Sönmezoğlu, “Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar konusunda danışmanlık veren kurum sayısının az olması, kişilerin sağlık kurumlarına yeterli başvurularının olmaması, kayıt sistemlerinin yetersiz olması ve şüphe duyan kişilerin ücretsiz test yaptırabileceği kurum olmaması, toplumda AIDS virüsünün hızlı yayılmasının nedenleri olarak sayılabilir. Türkiye’deki rakamlar incelendiğinde cinsel aktif genç erişkinler, ülkemizde hastalığa yakalanma açasından öncelikli risk grubu oluşturuyor. Yeni geliştirilen ilaçlarla birlikte doz sıklığı, ilaç sayısı azalmış, kısa ve uzun dönem yan etkileri daha az olan ilaçlar geliştirilmiştir” dedi.

Korunma önemli

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Meltem Özkan Girgin ise güçlü ilaçlara karşın HIV dünyanın Sahra-altı Afrika gibi gelir düzeyi düşük toplumlarda ve en çok kadın seks işçilerinde, tecavüz mağdurlarıyla yeni doğanlarda yaygın olduğunun altını çizdi.

Neler yapılabilir?

-18-45 yaş grubu başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerine HIV konusunda eğitim verilmeli.

-Korunmasız cinsel temastan kaçınılması için özellikle genç erişkinler uyarılmalı.

-Cinsel temasla bulaşan başka hastalığı ve verem hastalığı olanlar ile gebeler HIV testi yaptırmalı.

-AIDS virüsünün kan ve genital salgılarda bulunduğu, sosyal yaşamda tokalaşma gibi deri temasları ile geçemeyeceği vurgulanmalı.

-HIV’in etkin tedavisinin olduğu anlatılmalı, özellikle bulaşma riski altında olan gruplar eğitilmeli ve test yaptırmaları için desteklenmeli.

-Tedaviye başlama ve devam etme konusunda hastalar desteklenmeli.

Sayılarla HIV

-Türkiye’de ilk HIV vakası 1985 yılında teşhis edildi, aynı yıl 3 vakaya daha teşhis kondu. 

-1996’dan sonra yeni teşhis sayısı 100’lü, 2012’den sonra 1000’li rakamlara ulaştı. Yalnızca 2016 yılında, 2 bin 573 yeni hastaya teşhis kondu.

-Sağlık Bakanlığı Aralık 2016 verilerine göre Türkiye’de 14 bin 695 HIV/AIDS hastası bulunuyor.

-Kayıtlı HIV pozitif olguların yüzde 80’i 20-49 yaş, yüzde 15’i 50 yaşından büyük.

-Olguların yüzde 49.8’i hastalığa cinsel yolla, yüzde 1.5’i damar içi madde kullanımı yoluyla yakalanmış. Yüzde 46,7’si ise bulaşma yolunu bilmiyor.