İngiliz 5 çayı geleneğinin vazgeçilmez kuralları nelerdir?

İngilizler için çay, bir içecek olmaktan çok daha ötededir. Çay içmekle gurur duyan İngilizlerde kişi başı yıllık tüketilen çay miktarı 2 kilogramı bulur. Peki İngilizler neden saat 5’te çay içer? İngilizlerin beş çayında neler ikram edilir? İşte, İngiltere çay tarihi ve İngilizler'in 5 çayı geleneğinin vazgeçilmez kuralları...

Aslıhan Karagöz

İngiltere, iklimi nedeniyle çay yetiştirme imkanı olmayan ülkeler arasında yer aldığından İngiltere'nin çay ile tanışması 17. yüzyılı bulur. 17. yüzyılda Avrupalı tüccarlar Çin’den İngiltere’ye çay getirmeye başlar. Ancak Çinliler çayı yalnızca gümüş ve altın para ile satar ve bu da çayın yalnızca üst sınıf tarafından tüketilebilen bir içecek haline gelmesine neden olur.

İNGİLİZ ÇAY TARİHİ...

 

17. yüzyılın ilk yarısında çeşitli kahvehanelerde satılan çay, günlük olarak tüketilen bir içecek olmayı başaramasa da çaydan hastalıkların tedavisinde yararlanılır. 1700’lü yılların ikinci yarısında İngiltere Kraliçesi'nin başlattığı çay modası ile beraber İngiltere’de çay kültürü gelişmeye başlar.

İngiltere’de çay içmek bir alışkanlık haline dönüşse de çayın son derece yüksek fiyata satılması nedeniyle zorluk yaşanır. Çin’e gönderilen bir grup botanikçi çay yetiştirmeyi öğrenir ve çay fidelerini alarak Hindistan’da yetiştirmeye başlarlar. Çin’de üretilen Seylan çayları sayesinde İngiltere çayı daha ucuza tüketmeye başlar.

İNGİLİZ 5 ÇAYI NEDİR?

İngilizlerin en köklü geleneklerinden birisi olan beş çayı, ikindi çayı olarak da adlandırılır. 19. yüzyılda İngiltere Düşes'i Anna tarafından başlanan 5 çayı ritüeli, Düşes'in öğle ile akşam yemeği arasında çay ve sandviç yemesiyle ortaya çıkar. Düşes'in alışkanlığına misafirleri de dahil olur ve bir süre sonra İngiltere’nin en popüler sosyal ritüellerinden birisine dönüşür.

1900’lü yılların sonunda toplumda yer alan burjuva kadınlar öğleden sonra toplanarak çay içmeye başlar. Genellikle 4 ila 5 arasında yapılan çay toplantılarına kadınlar uzun ipek eldiven ve şapkalarla katılır. Bu alışkanlığın kralın da hoşuna gitmesi ile beraber her akşam sarayda çay partileri düzenlenmeye başlar.

Günümüzde hala devam eden İngiliz 5 çayı alışkanlığı, İngilizlerin arkadaşları ile ikindi vakitlerinde buluşarak çay ve kurabiye içmeleri şeklinde devam eder. İkindi çayında, çay kadar ortam da önemlidir. Evin en rahat ve huzurlu noktası seçilerek şömine ya da pencerenin önüne iki adet masa yerleştirilir. Masanın birinde misafirler otururken diğer masada çay yer alır ve ev sahibi çayı servis eder. Demliğin, misafirlerin oturduğu masada yer alması hoş kabul edilmez.

İNGİLİZ 5 ÇAYI GELENEĞİNİN KURALLARI NELERDİR?

İngilizler beş çayı için iki ayrı masa kurar. Bir masada servis yapılırken, diğerinde sohbetler eşliğinde çay içilir. Servis masasında çay içilmez.

Çay partisine katılırken şapka, mendil, ipek eldiven gibi zarif aksesuarlar kullanmak önemlidir.

Çay porselen veya gümüş fincanlarda sunulmalıdır.

Çayın yanında tatlı ve tuzlu olmak üzere iki çeşit atıştırmalık hazırlanır.

Atıştırmalıkların küçük ve tek lokmada yutulabilir olması gerekir. Çünkü beş çayında çatal ve bıçak kullanılması hoş karşılanmaz.

Beş çayı, genelde 16:00-17:00 saatleri arasında yapılır.

Ev sahibinin çay servisi yaparken misafirlerinin lafını bölmesi de hoş karşılanmaz. Soru sormak için, konukların sözünü bitirmesi beklenir.

Beş çayında misafir atıştırmalıkları bitirmezse, bir sonraki çaya davet edilmeyebilir.