Yeni nesil POS zorunluluğu başlıyor: İşletmeler döviz tahsilatında zorluk yaşıyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın vergide kaçağı önlemek adına uygulamaya aldığı tüm kartlı ödemelerin sadece yeni nesil yazarkasa POS cihazlarıyla yapılması zorunluluğu yarın resmen başlıyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı, bankalarca verilen POS cihazlarının 15 Kasım 2024’e kadar toplatılmasını aksi takdirde hem bankaya hem de işletmelere cezai yaptırım uygulayacağını duyurdu. Diğer yandan yeni nesil yazarkasa POS’ların, bazı bankaların yazılım altyapısının henüz hazır olmaması nedeniyle şu anda dolar ve Euro tahsilatları gerçekleştirmeye uygun olmadığı, bu durumun özellikle turizm bölgelerindeki işletmelerde endişe yarattığı öğrenildi.

İşletmeler, mevcuttaki banka POS cihazları üzerinden Euro veya dolar cinsi ödeme alabiliyordu. 15 Kasım itibarıyla sadece yeni nesil yazarkasa POS’un kullanılacak olması yabancı müşterilerin kendi bankasına kur ve komisyon farkı ödemesine yol açacak. Bu durumun en çok turistlere hizmet veren otel, restoran, kuyumcu ve giyim perakendecilerini etkilemesi bekleniyor.

İTO’DAN BAKANLIĞA ERTELEME ÇAĞRISI

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, banka POS cihazlarının 15 Kasım’da devreden çıkması ve tüm kartlı ödemelerin yeni nesil yazarkasa POS cihazlarıyla yapılması zorunluluğunun, yılsonuna kadar ertelenmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüştüklerini söyledi.

Avdagiç, “Aldığımız bilgiye göre, yeni nesil yazarkasa POS’larda kredi kartı ile döviz tahsilatı yapılması için, tüm bankaların yazılımlarının güncellenmesi gerekiyor. Bazı bankaların bu güncelleme için ilave bir zamana ihtiyaçları bulunuyor. Bu sebeple, kredi kartı ile alışverişte yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımı zorunluğunun 31 Aralık 2024’e ertelenmesi yararlı olacaktır. Hem işletmelerimizin hem de onların dövizle ödeme yapan müşterilerinin sorun yaşamaması için, iş dünyasının bu ertelemeye ilişkin beklentilerini Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ilettik” bilgisini verdi.

Avdagiç, yeni nesil yazarkasa POS kullanma zorunluluğuna geçişle birlikte kredi kartı ile döviz cinsi tahsilat yapamayan işletmelerin yaşadığı sıkıntıların önlenmesi için adım atılmasını talep ettiklerini söyledi. Fiiliyattaki durumda, firmaların yeni nesil yazarkasalara geçmekle birlikte, eş zamanlı olarak bankaların POS cihazlarını da kullanmaya devam ettiklerini hatırlatan Avdagiç, “Yeni nesil yazarkasa POS cihazlarında döviz cinsi işlem için bir yazılım güncellemesi gerekiyor.

“BANKALARIN TAMAMININ GÜNCELLEMESİ ÖNEMLİ”

Bankaların birkaçının değil, tamamının yapması gereken bu güncelleme gerçekleşmezse kredi kartı ile dolar/Euro cinsi satış yapan firmalar için önemli bir sıkıntı ortaya çıkıyor. Çünkü müşterisi TL cinsinden ödeme yaptığında, kendi bankasının TL’yi dolar veya Euro’ya çevirirken uyguladığı kur ve aldığı komisyon nedeniyle maliyeti artıyor. Bu komisyon yüzde 10’u aşabiliyor. Bu farkı gören müşteri ise alışverişten de vazgeçebiliyor. Bu nedenle biz; yeni nesil POS cihazlarında, cari POS cihazlarında ve rekabet ettiğimiz özellikle batı ülkelerinde olduğu gibi dövizle satış imkanının devam ettirilmesini önemli buluyoruz. Bu sebeple tüm kartlı ödemelerin yeni nesil yazarkasa POS cihazlarıyla yapılması zorunluluğunun yılsonuna kadar ertelenmesi, sorunun çözülmesi için gerekli zamanı verecektir” ifadelerini kullandı.

TURİZMCİLER DE SÜRE İSTİYOR

Uygulamadan en çok etkilenecek kesimlerin başında oteller geliyor. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin şu anda dövizle ödemeye engel bir durum olmadığını, ancak bazı bankaların henüz sistemlerinin yeni nesil yazarkasalarda bunu gerçekleştirmeye hazır olmadığını dile getirdi. Eresin, “Ama benim bildiğim 2-3 bankada şu anda yazarkasa POS’la da döviz cinsinden tahsilat yapılabiliyor. Biz sadece hem Hazine ve Maliye Bakanımızdan hem de Kültür ve Turizm Bakanımızdan rica ettik ki 15 Kasım’da yürürlüğe girecek uygulama en azından Aralık 2024 sonuna kadar uzatılsın. Böylece hem bankalar kendi altyapı ve sistemlerini hazırlasınlar, hem de otellerde kullandığımız PMS sistemini buna adapte edecek bir vaktimiz olsun. Uygulamanın Aralık sonuna kadar en azından turizm sektörü için uzatılabilmesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

YABANCININ KARTLI İŞLEMLERİ 645 MİLYAR TL

Şu anda piyasada Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 1 milyon 961 bin 328 POS cihazı bulunuyor. Yanı sıra yine BKM verilerine göre, Ocak-Eylül 2024 döneminde Türkiye’de yabancı kredi kartları ile yapılan işlem tutarı 394 milyar 973 milyon TL’ye ulaşırken, yabancı banka kartlarıyla yapılan işlem tutarı da 249 milyar 318 milyon TL oldu. Bütün bankalar müşterilerine yabancı kredi kartlarından döviz cinsi tahsilat yapabilmeleri için döviz POS ya da yurt dışı POS adı verilen bir hizmet sunuyordu. Bu yazılım sayesinde POS cihazı, otomatik olarak yurt dışı kartı tanıyarak farklı kur seçenekleri üzerinden satış yapmaya imkan tanıyordu. POS’a yabancı para birimindeki satış tutarı girildikten sonra işyerinin cirosu döviz hesabına geçerken, müşteri ekstresine de yabancı döviz kurundaki tutar yansıyordu.