Türkiye Cumhuriyeti ile sigorta sektöründe de yeni bir dönem başladı: ‘Çeyiz’den BES’e 100 yıl

Kişi başına ortalama prim 1923’ten bugüne 35 centten 154 dolara çıktı. Ancak bugün dünya ortalaması 853 dolar. Bireysel emeklilik sistemi ise hızla büyüyor.

Serhat Aligil

Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yılı, sigortacılık açısından da dikkat çekici gelişmelerin yaşandığı bir süreç oldu.

Sektörün, özellikle 1870’teki büyük Beyoğlu yangınıyla Osmanlı devletindeki görünürlüğü artarken Türkiye Cumhuriyeti’yle birlikte ise milli iktisat anlayışıyla bu alanda da yerel sermayenin varlık göstermesi için adımlar hızlandırıldı. Yeni şirketler, sektörün deneyim kazanması için daha çok yabancı ortaklıklarla yola çıktı. Ancak 1924’te poliçelerde Türkçeyi kullanma zorunlu hale getirildi. 1939’da sigorta şirketleri Ticaret Bakanlığı’na bağlanırken 1942’de 7’si yerli sermayeli 31 sigorta şirketinin prim üretimi 11.8 milyon dolardı. 1953’te motorlu kara taşıtları için başlayan zorunlu sorumluluk sigortası sektörün Anadolu’ya yayılmasında etkili oldu. 1954 sonundaki Kapalıçarşı yangını sektör için önemli bir sınava dönüşürken ilk kapsamlı yasa 1959’da yürürlüğe giren Sigorta Murakabe Kanunu’ydu. 1988’de sigortacılıkla ilgili yetkiler Hazine’ye geçerken 1990’da tarifelerin devletçe düzenlenmesinden hayat ve zorunlu sigorta hariç vazgeçildi.

683 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI

1999’daki büyük Marmara depremi sonrası 2000’de DASK, 2005’te ise TARSİM kuruldu. Başlangıcı 2003 olan bireysel emeklilik sistemi (BES) de 2013’te başlayan yüzde 25 devlet katkısıyla hızlandı. Sektörle ilgili son önemli adımlardan biri ise 2019 kurulan Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) oldu. 

Geçen zamana verilerle bakınca Türkiye’de kişi başına ortalama prim üretimi 1923’ten bugüne 35 centten 154 dolara çıktı. Ancak bugün dünya ortalaması 853 dolar. Öte yandan sektör hayatdışı ve hayat branşlarında yılın ilk dokuz ayında yüzde 123 artışla 328.2 milyar lira prim üretti. BES’teki fon büyüklüğü ise devlet katkısı dahil 683 milyar lira. Gönüllü ve otomatik BES’te 19 Ekim itibarıyla 15.7 milyon kişi var.

YILLIK 37.3 LİRA PRİME 21 YAŞINDA 1000 LİRA VERDİLER!

Sigorta şirketlerinin tanıtım ve reklamlarında, geçmiş yıllarda da yerel piyasaya uygun vurgular dikkat çekiyordu. 

Örneğin 1918 yılında kurulan İttihad-ı Milli Osmanlı Sigorta, hayat poliçesini “Cihaz (çeyiz) Sigortası” adıyla pazarlıyordu. Şirket, tanıtım broşüründe yeni çocuğu olmuş 25 yaşındaki bir babaya şöyle sesleniyordu: “Bana senede 37 lira 30 kuruş veriniz. 

Ben de size bilmukabele çocuğunuz 21 yaşına vasıl olduğu zaman 1000 Türk Lirası vereceğim ki bu suretle 244 lira kazanmış olacaksınız.” 

YANGIN TEHLİKESİNE KARŞI RİSKLERİ HARİTALARA İŞLEDİLER

Sigorta tarihinin önemli unsurlarından biri, sigorta şirketleri tarafından temelde yangın sigortaları için kullanılan “Sigorta Haritaları”ydı. 

Özellikle Türkiye Sigortacılar Daire-i Merkeziyesi’nin talebiyle bu işi üstlenen Jacques Pervititch, İstanbul’un tamamını kapsayan harita çalışmasını 1922-1945’te yaptı. Tarih Vakfı ve AXA Sigorta (AXA OYAK) işbirliğiyle 2000 yılında kitaplaştırılan ve sayısız ayrıntıyla dolu bu haritalarda örneğin sarı renkle ahşap malzeme, pembe renkle tuğla temsil ediliyordu.

‘İKİNCİ YÜZYILDA DA HEP BERABER ÇALIŞACAĞIZ!’

Anadolu Sigorta’nın, “Geleneksel Acenteler Toplantısı”nı Cumhuriyetin 100’üncü yılı nedeniyle Ankara’da düzenlendiği açıklandı.

Etkinlik kapsamında Anıtkabir’i de ziyaret ettiklerini vurgulayan Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, “Atatürk’ün talimatıyla kurulan bir şirket olarak, ülkemizin ikinci yüzyılında da var gücümüzle hep beraber çalışmak için hazırız. Bu inançla tüm paydaşlarımızla birlikte şirketimizi gelecek yüzyılda da başarılara taşıyacağız” dedi. Anadolu Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Füsun Tümsavaş da özellikle acenteleriyle birlikte yeni başarılara imza atacaklarını ve katma değer sağlamayı sürdüreceklerini belirtti.

TÜRK P&I 10 YAŞINDA

Özellikle denizcilik sektöründe hizmet veren Türk P&I Sigorta’nın 10’uncu kuruluş yılını kutladığı açıklandı. Bu amaçla düzenlenen törende konuşan Türk P&I Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Servet Yardımcı şu vurguyu yaptı: “Bugün 1 milyar dolar limitle teminat sağlanabiliyorsa, 17 ülkede teminatımızı satabiliyorsak 145 ülkede 370 temsilcimiz varsa bu başarı akıl teri ve alın teri sayesindedir.”

‘İNSAN İŞİMİZİN ÖZÜNDE’

AgeSA Hayat ve Emeklilik Genel Müdürü Fırat Kuruca, müşterilerinin beklenti ve ihtiyaçlarını daha iyi anlamak amacıyla başlattıkları ve dokuzuncusunu yaptıkları “Müşteri Buluşmaları”yla ilgili açıklama yaparak “İşimizin özünde insan var. Onların zor zamanlarında yanlarında olmak, kendilerini, sevdiklerini, geleceklerini ve hayallerini korumak için çalışıyoruz” dedi. Kuruca ayrıca, bu etkinliğin yıla yayılacağını vurguladı.

‘SİGORTA KÖTÜ GÜN DOSTU OLMAYA DEVAM EDECEK’

Sompo Sigorta Genel Müdürü Fahri Uğur, KKTC’de bir araya geldiği acentelere seslenerek önümüzdeki dönemi “Birlikte Liderliğe” sloganıyla tanımladıklarını açıkladı.

Yılın geride kalan kısmını değerlendiren ve Kahramanmaraş depremlerini anımsatan Uğur, şuna dikkat çekti: “Avunabildiğimiz tek konu sektörümüzün deprem sonrasında başarılı işler ortaya koyarak hızla müşterilerine ulaşması ve destek olmasıydı. Bu süreç bizlere sigorta şirketlerinin kötü gün dostu olduğunu ve olması gerektiğini gösterdi. Sigortalılık oranını artırmanın da deprem gibi doğal afetlerde maddi kayıpların güvence altına alınarak mağduriyetlerin giderilmesi adına ne kadar önemli olduğunu gördük.”

SEKTÖRDEN KISA KISA

  • Ersin Al’ın, Colendi Sigorta’nın yeni genel müdürü olarak atandığı açıklandı. Bilgi veren Al, “Geliştirdiğimiz çözümlerle sektördeki dönüşümü ve müşteri deneyimini yeniden şekillendireceğimize inanıyoruz” dedi.
  • BNP Paribas Cardif, BES’e özel “Birikim Sizden Ek Fayda Bizden” kampanyası başlattı. Buna göre tek seferde 50 bin TL ve üzeri ek katkı payı/başlangıç kapitali ödeyene 1400 TL’ye kadar ek fayda hediye edilecek.
  • Ana Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Canan Yılmaz, mevcut sermayeyi 200 milyon TL’den 400 milyon TL’ye çıkaracaklarını duyurdu. Yılmaz, mali kapasiteyi ve operasyonel etkinliği artırmak istediklerini söyledi.
  • Katılım Emeklilik Genel Müdürü Ayhan Sincek, BES birikimi sahiplerine fon tercihlerinde yardımcı olacak “Katılım Fon Asistanı”nı kullanıma sunduklarını açıkladı. Katılımcılar fon getirilerini yakından takip edecek.

ULUSLARARASI SİGORTA ZİRVESİ’NDE, SİGORTALILIĞIN ARTIRILMASI ÖNE ÇIKTI: TEŞVİK SİSTEMİ İSTENİYOR

Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) düzenlediği 2. Uluslararası Sigorta Zirvesi’nin yeni yayımlanan sonuç bildirgesinde, özellikle doğal afetlerin öncesi ve sonrasına ilişkin yol gösterici öneriler yer aldı.

Doğal afetlerde en temel konulardan birinin kamu özel sektör işbirliği olduğu belirtilen bildirgede, bu tür riskler nedeniye oluşan hasarın sadece kamu kaynakları ile gidermenin günümüzde olası olmadığı vurgulandı. Riskler öncesi için şu öneriler yapıldı: “Kamu desteği ile sigortalı sayısını artırmak olası bir afet sonrasında kamunun üzerindeki yükün hafiflemesini sağlayacaktır. Yurtdışı örneklerinde olduğu gibi insanları sigortaya teşvik etmek için konut sigortası yaptıranlara emlak vergisinde ufak bir indirim bu durum için örnek olarak verilebilir. Ayrıca ticari işletmelerde sigortalı işletme sayısını artırmak için zorunlu sigorta uygulamaları yapılabilir. Sigorta sektörü için gerek bireyler gerek kurumlar için koruma eksikliği oldukça önemli bir konudur.” Ayrıca afetlere karşı dirençli olmanın önemine atıf yapılarak sigortacıların hangi bölgelere, hangi tarz binaların yapılacağını tespit etme hususunda kamu otoritesine destek olabileceği kaydedildi. 

RİSK TRANSFERİ ÖNEMLİ

Yine bildirgede, iklim değişikliğiye oluşan katastrofik risklerin ciddi hasarlara yol açtığı, bu nedenle afet sigortasını içeren afet yönetimi yol haritasının büyük bir öneme sahip olduğu ifade edildi. Bunun yanında sigorta sektörünün en önemli görevlerinden birinin risk transferi olduğu da vurgulandı. Bildirgeye göre bu transferi yaparken kamu ile de işbirliği doğal afet risklerinin etkin yönetilmesi açısından çok önemli. 

ZURİCH SİGORTA MAPFRE YAŞAM SİGORTA’YI ALDI

Mapfre Sigorta’nın, 1997’de kurulan Mapfre Yaşam Sigorta’yı Zurich Sigorta’ya sattığı açıklandı. Satış SEDDK onayı sonrası kesinleşecek.

İmza töreninde konuşan Zurich Sigorta Üst Yöneticisi Yılmaz Yıldız, “Uzun yıllardır Türkiye’de faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Bu son yatırımımız, stratejik hedeflerimiz ve Türkiye’ye olan güvenimizin net bir ifadesidir” derken Mapfre Sigorta Genel Müdürü Erdinç Yurtseven, ana grubun hayatdışı sigortacılığa odaklanılması yönündeki karar doğrultusunda bu adımın atıldığını belirtti.

METLİFE EMEKLİLİK İLE SİGORTAMJET ANLAŞTI

MetLife Emeklilik ve Hayat’ın çevrimiçi sigorta teklifleri karşılaştırma platformu SigortamJet ile işbirliği anlaşması imzaladığı açıklandı. Anlaşma kapsamında sigortamjet.com.tr üzerinden yapılacak tamamlayıcı sağlık sigortası karşılaştırmalarında MetLife Emeklilik ve Hayat da yer alacak.

MetLife Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Deniz Yurtseven, bu dijital gücün kendilerine önemli bir katkıda bulunacağına vurgularken SigortamJet Genel Müdürü Birol Şanlı en doğru çözümleri üretmek için çalıştıklarını vurguladı.

ALLİANZ GENÇLERİ ÇAĞIRDI

Allianz Türkiye tarafından, yenilikçiliği geliştirmek için bu yıl dördüncüsü HackZone Scale Up Accelerator Programı’na başvurular başladı. Bu yılki ana temelar “Yapay zekâ (AI) ve makine öğrenmesi (ML)”, “Üretken yapay zekâ (generative AI)”, “İklim krizi ile mücadele” ve “Oyunlaştırma (gamification)”. Son başvuru tarihi 7 Kasım.

TRAFİK KAZALARINDA ‘KÂĞIT’ DÖNEMİ BİTTİ

Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’nin (SBM), maddi hasarlı trafik kazalarında kâğıt forma ihtiyaç duyulmaksızın hızlı bir şekilde tutanak oluşturulmasına imkân sağlayan yeni hizmeti “ALO KTT Çağrı Merkezi”ni devreye aldığı açıklandı. Yeni uygulamaya göre harafların karşılıklı anlaştığı maddi hasarlı trafik kazasına karışan araç sürücüsü, “08502220588” telefon numarasını arayarak çağrı merkezi müşteri temsilcileri eşliğinde kaza tespit tutanağını oluşturabilecek. Yetkililerin verdiği bilgiye göre bu görüşmelerde sürücülerin telefon ve kimlik numarası, plaka ve ruhsat bilgilerini hazır bulundurması, işlemlerin daha hızlı ve doğru bir şekilde yapılmasına katkı sağlayacak. Bu uygulamanın doğru bilgi girişi sayesinde olası ek maliyetlerin önüne geçmesi de bekleniyor.