'İktidarın keşfi' kur korumalı mevduat için şimdi de kısıtlama kararı
İktidarın tüm uyarılara karşın yaşama geçirdiği kur korumalı mevduatın (KKM) bilançosu gün geçtikçe ağırlaşıyor. KKM’nin toplam büyüklüğü 125 milyar dolara yaklaştı. Yükü ise 400 milyar TL’yi aştı. Merkez Bankası gece yarısı düzenlemesiyle bankalara KKM’leri TL mevduata dönüştürme hedefi koydu. Ekonomistler, “KKM’yi eritmenin de bir maliyeti olacak. Orta vadede döviz kurunda artış yaşanacak, banka kârları düşecek ve yeni ek vergiler gelecek” dedi. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Bu ülke böyle bir ekonomik yıkım ve soykırımla daha önce hiç karşılaşmadı” tepkisini gösterdi.
Ali Can PolatÖnceki Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin kur artışını önlemek için hayata geçirdiği Kur Korumalı Mevduatta (KKM), ekonomistlerin uyarıları gerçek oluyor. Yeni ekonomi yönetimi artan yükten kaçış için bankalara “KKM’yi eritin” mesajı verdi. Mevduat sahibini ikna etmenin yolunun kısıtlama değil faiz artışı olduğunu söyleyen ekonomistlere göre ise orta vadede KKM’nin yükü, “kur, enflasyon artışı ve vergilerle” yurttaşa kalacak.
Döviz, altın ve TL gibi birikimleri olan mevduat sahiperine vade bitimindeki kur farkını garantileyen KKM’nin toplam büyüklüğü 11 Ağustos haftası itibarıyla 3.35 trilyon TL’ye ulaştı. Dolar cinsinden büyüklük ise 124.3 milyar dolar oldu. KKM’nin bütçeye bilinen maliyeti 250 milyar TL’yi aştı, temmuz ve ağustosta dövizdeki hareketle sıçrayarak 411 milyar TL’yi aşması bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in liderliğindeki yeni ekonomi yönetimi KKM’yi eritmek için ilk adımı attı. Merkez Bankası, yayımladığı düzenlemeyle bankalara vadesi gelen KKM hesaplarını TL mevduata dönüştürme hedefi getirdi. Bu konudaki kriterleri tutturamayan bankalar ek menkul kıymet tesisine mecbur olacak. TCMB aynı zamanda döviz ve kıymetli maden mevduatına uygulanan zorunlu karşılık oranlarını artırdı.
(Şenol Babuşcu)
‘BANKALAR POLİTİKA ARACI OLDU’
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşcu, “Bankalara KKM yapın baskısı 1.5 yıl sonra tam tersine döndü. Bankaları politika aracı olarak kullanıyorlar, bankacılar ne yapacağını şaşırdı” dedi. Banka müşterilerinin bu hamlelere inanmayacağını da belirten Babuşcu, “Altına yatırım yapanlar altından, dövize yapanlar dövizden vazgeçmez. 20 yılda 50 kere altın bozun çağrısı yapıldı ama getiren oldu mu hiç?” dedi.
Eski Türkbank Genel Müdürü Abdullah Akbulak, şunları kaydetti: “KKM’nin bütçeye yükünün karşılanamaz boyutlara ulaşılmasından korkuldu. Şimdi KKM’den kaçmaya çalışıyorlar. Ama siz bankaların eline müşterisini memnun edecek enstrüman vermezseniz banka müşterisini nasıl ikna edecek?”
(Hakan Kara)
Gelişmeleri sosyal medyadan yorumlayan Prof. Dr. Hakan Kara, “Merkez KKM’yi eritirken mevduat faizinin de artmasını sağlayacak. Tabii bu karmaşık işlere girmeden resmi faiz de artırılabilirdi ama belli ki oradaki ısrar sürüyor” dedi.
(Veysel Ulusoy)
‘ENFLASYON ARTACAK’
Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise maliye ve para politikasının ekonomik planlama ile birlikte uygulanması gerektiğini dile getirerek, şunları söyledi:
“Bozulan makro dengeleri KKM gibi ‘enstrümanlar’ ile ayarlamaya çalışırsan toplumsal maliyet artar. KKM’yi eritmeye çalışırsan da benzer maliyetler döviz kuru artışı, banka kârlılıklarında düşüş, ek vergiler ortaya çıkar. Orta vadede kaçınılmaz sonuç budur.”