Hububat alım fiyatı düştü çiftçiler perişan

Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) 6 Haziran’da açıkladığı ve 2023’e göre düşük artışlar nedeniyle büyük eleştiri konusu olan hububat alım fiyatlarıyla ilgili tartışma sürerken piyasada bunun da altına inildiği görüldü.

Mustafa Çakır

İktidar, 6 Haziran’da TMO’nun hububat alım fiyatlarını açıkladı. 2024 mahsulü hububat alım fiyatları (2. gruplar için) ton başına makarnalık buğdayda 10 bin lira, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 lira ve arpada 7 bin 250 lira olarak belirlendi. Ancak bir ay geçmeden piyasada alım fiyatları düştü. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, serbest piyasada fiyatların düştüğüne dikkat çekti. TMO’nun alım fiyatının piyasa için referans fiyat olması gerektiğine işaret eden Suiçmez, “Piyasada fiyatın bu rakamın altında olmaması gerekiyor. Ancak serbest piyasada fiyat bunun yaklaşık bin lira altına düşmüş durumda” dedi. Suiçmez, 15 ticaret borsasının ortalama rakamlarına göre, haziran ayında ekmeklik buğday alım fiyatının 9 bin lira olduğuna, temmuzun ilk haftasında 8 bin 850 liraya düştüğüne dikkat çekti. 8 Temmuz’da 8 bin 900 lira olan rakamın şu anda ekmeklik buğdayda 8 bin 500 lira ile 9 bin 300 lira arasında değiştiğine işaret eden Suiçmez, “Makarnalık buğdayda haziranda ortalama 9 bin 750 TL olan fiyat, temmuzun ilk haftasında 9 bin 375 liraya, bugün ise Konya Ticaret Borsası’nda 9 bin 300 liraya indi. Arpanın fiyatı haziranda ortalama 7 bin 200 liraydı. Temmuz başında 7 bin 165 lira, 11 Temmuz itibariyle de Konya Ticaret Borsası’nda 7 bin 187 lira oldu. Rakamlar açıklanan fiyatların altında” dedi. Çitfçinin 45 gün ödeme planı, nakliye bedeli, vergi kesintileri nedeniyle ürününü TMO yerine düşük fiyattan tüccara satmak zorunda kaldığına dikkat çeken Suiçmez, şöyle devam etti:

“Bize göre TMO’nun fiyatlarını yukarıya doğru revize etmesi ve yıllık değil dönemsel fiyat açıklamalarıyla piyasayı düzenlemesi gerekiyor. Çiftçi ürününü TMO’ya satmak istese önce randevu alıyor, nakliye parası ödüyor, vergi kesintileri var. Parasını 45 gün sonra alabiliyor. Nakliye, vergi düşünce 9 bin 250 lira (o da en kaliteli buğday) olarak açıklanan rakamın altında ürünü satabiliyor. Bu nedenle de zararına da olsa ürününü tüccara satıp yaşamını devam ettirmeye çalışıyor. Şu anda fiyatlar açıklanan fiyatın altına düşmüş durumda. Bir de İç Anadolu’da yüzde 20-30’lara dayanan verim kaybı var. Mevsimsel nedenlerden dolayı. Yeterli ve beklenen verim alınamadı. Kuru tarım alanlarında verimde yüzde 30’lara kadar düşme var.”