Finansman krizi yeni yatırımların yanı sıra mevcut üretimi vurdu, işsizlik sorunu gündemde: Durgunluk riski kapıda

Yeni ekonomi yönetiminin parasal sıkılaşma hamleleri tüketimi kısarken sanayiye de darbe vuruyor. Ticari kredi faizleri yüzde 50’yi aşıyor. Vadeler ise 6 ayın altına düştü. Aylardır kredi bulamamaktan doğan finansman krizini dillendiren sanayiciler, yatırım için kullanılan kredilerden ziyade işletmenin ayakta kalması için gereken kredilere ulaşamadıklarını belirterek “Üretim ve istihdam risk altında. İşler duruyor” dedi. 

 “Finansmana erişimin imkânsız hale geldiği bir ekonomik ortamda belirsizlikler de artıyor” diyen  Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu Başkanı Süleyman Sönmez, üretim, istihdam ve ihracatta bir kesinti yaşanmaması için iyileştirici adımlar ile finansmana erişimde istikrar beklediklerini söyledi.

İşletme sermayesi darlığının en üst seviyeye çıktığını belirten İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Çetin Tecdelioğlu ise “Firmalarımız çok ciddi sıkıntılarla savaşıyor. Şu anda geçmişten gelen siparişler olduğu için istihdamda sorun yok ama ilerisi meçhul” dedi. 

Finansmanın yatırımdan ziyade üretimi ve istihdamı sürdürmek için gerektiğini söyleyen Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya ise şöyle konuştu: “Ciddi zorluk yaşıyor firmalarımız. Son zamanlarda istihdam çıkışları ve firma kapanmaları herkesin malumu. Üretim ve istihdam için acilen finansman ihtiyacı var.” 

‘AYAKTA KALMAYA ÇALIŞIYORUZ’

Plastik Sanayicileri Federasyonu Başkanı Ömer Karadeniz, “Kredilerin kısıtlanmasıyla yatırımların yanı sıra mevcut üretimin de yavaşladığı bir dönemden geçiyoruz. Kârlılığın azaldığı bir süreçteyiz. Bu dönemde firmaların başlıca hedefi suyun üstünde kalabilmek” diye konuştu.

Finansman sorununun orta vadede istihdamı tehdit eder hale geldiğini söyleyen İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel ise “Faizler kamuda yüzde 30, özel bankalarda yüzde 50’yi geçti. Bu faizlere rağmen de kredi alamıyoruz. Mikro işletmelerde nakit akışı durdu. Karşılıksız çekler katlandı. İşletmeler 2 aylık kısa işletme ihtiyacı kredileri kullanıyorlardı onlar dahi verilmiyor artık. Bu durum üretimde ciddi daralmalara yol açtı. Ekonomiyi soğutma çabaları da iç talebi durdurursa orta vadede istihdamda ciddi bir risk var” dedi.

İYİLEŞME TRENDİ SONA ERDİ

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi üst üste üçüncü kez gerileyerek temmuzda 50.3 oldu. Endeksi değerlendiren S&P Global Direktörü Andrew Harker, “Avrupa’da özellikle imalat sektöründe giderek bozulan ekonomik görünüm, Türk imalat sanayi ihracatçıları açısından iyileşme trendinin sona ermiş olabileceğine işaret ediyor” diye konuştu.

İLK 6 AYDA 827 BİN İŞÇİ İŞTEN ÇIKARILDI

İşten çıkarmalar sınır tanımadan devam ediyor. Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) Temmuz 2023 ile ilgili “Aylık İstatistik Bülteni”ne göre yılın ilk altı ayında işten çıkarıldığı için 826 bin 588 emekçi işsizlik ödeneği almak için İŞKUR’a başvurdu. Bu kişilerin 362 bin 100’ü ağır koşulları karşılayarak işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. Sadece Haziran 2023’te ise 129 bin 958 emekçi işten atılırken 60 bin 19 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. Öte yandan Ocak-Haziran 2022’de 832 bin 533 emekçi aynı gerekçeyle başvurmuş, 406 bin 549’u ödenek almaya hak kazanmıştı.

Yine 2023’ün ilk 6 ayında işten çıkarılan emekçilerin 541 bin 844’ü erkek, 284 bin 744’ü kadınlardan oluşuyor. Ayrıca işten çıkarılan işçilerin yüzde 21.7’si “25-29 yaş”, yüzde 18.6’sı “30-34 yaş”, yüzde 13’ü “20-24 yaş”, yüzde 16.2’si “35-39 yaş” grubunda yer alıyor.