Ekonomide 'nas' bitti: İktidarın politikası iflas etti, 'rasyonele dönüş'te ilk adım atıldı

İktidarın, “nas” ile ilişkilendirip “Faiz sebep, enflasyon sonuç” tezine dayandırdığı ekonomi politikası tarihe karıştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, politika faizini 650 baz puan artırarak yüzde 8.5’ten yüzde 15’e çıkardı. Faiz artışıyla ilgili tahminler yüzde 12.5-40 arasındaydı. Ekonomistlerin tüm uyarılarına karşın “Bir Müslüman olarak naslar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim. Hüküm bu” denilerek uygulanan politika ekonomide dengeye zarar verdi. Gelir dağılımı bozuldu, çalışanın milli gelirden aldığı pay düştü. Açlık sınırı 2.977 TL’den 10 bin 362 TL’ye çıktı.

Cumhuriyet

Yeni Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan başkanlığında, üyeler Taha Çakmak, Mustafa Duman, Elif Haykır Hobikoğlu ve Emrah Şener’le toplanan Para Politikası Kurulu (PPK), faizle ilgili kararını dün açıkladı ve politika faizini yüzde 8.5’ten yüzde 15’e yükseltti. Böylece artışla ilgili yüzde 12.5-40 olan tahminler, düşük seviye tarafında gerçekleşti.

PPK’nin yayımladığı değerlendirme notunda ise hem önceki başkan Şahap Kavcıoğlu dönemindeki politikaların terk edildiği hem de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın gölgesinin devam ettiği görüldü. Enflasyonla ilgili “Ülkemizde, yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir” ve “Fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ilave olumsuz etki yapacağı öngörülmektedir” denerek yeni dönemde izlenecek yol şöyle tarif edildi: “Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.”

Önceki değerlendirme notlarında sıkça vurgulanan “liralaşma stratejisi”ne ise bu kez atıf yapılmadı. Ayrıca fiyat istikrarı için cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımların destekleneceği belirtildi.

REZERVLERİ ERİTTİ

Merkez Bankası’nın temel politikaları yeni başkan Erkan’la değişirken önceki dönemin en önemli etkisi dolar kurunu sabit tutmak için kullanılan rezervlerdeki erimeyle ortaya çıkmıştı. Hatta 2 Haziran haftasında bankanın net uluslararası rezervleri -5.7 milyar dolar olmuştu. Bu rezerv, seçim sonrası ortaya çıkan politika değişikliği sinyalleriyle yeniden güçlenmeye başladı ve 16 Haziran haftasıyla 473 milyon dolar artıya geçti. Bu rezerv 2022 sonunda 27.5 milyar dolardı. Yine önceki dönemde temel hedefi fiyat istikrarı olan Merkez Bankası’nın şaşırtan uygulamalarıyla resmi tüketici enflasyonu bile yüzde 85.5’e kadar yükseldi.

"BİRÇOK BAŞKA ADIM ATILMALI"

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Ekonomi felsefemizin temeli teşebbüs hürriyeti, piyasa ekonomisi, dışa açık serbest kambiyo rejimi, dalgalı kur sistemi ve enflasyon hedeflemesi modeli ilkeleri tarafından belirlenen çerçeveye dayanmaktadır.

Mahfi Eğilmez: Faizi yanlış belirlerseniz her şeyi bozabilirsiniz ama bozduklarınızı düzeltmek için faizi artırmanın yanında birçok başka adım atmanız lazım. 

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Finansal istikrar için atılmış önemli bir adım.

Uğur Gürses: Siyasi direktifle iş yapanlar, ‘gerektiği zaman’ı muğlak bırakır, ‘gerekli ölçüyü’ de açık bırakır, gelecek toplantılara da işaret veremez..

İTO Başkanı Şekib Avdagiç: Şimdi önemli olan bankaların kredi süreçlerinin rutinine dönmesi.

Daron Acemoğlu: Hayal kırıcı. Birçok insanın da şüphe ettiği gibi rasyonel politikalara dönme hedefinin pek ciddi olmadığını görüyoruz. Bu karardan sonra yatırımcıların güvenine ne olacağından emin değilim.

DOLARDA YENİ ZİRVE 24.63 LİRADA OLUŞTU

Mali piyasalar, Merkez Bankası’nın yeni faiz oranını yeterli bulmadı. Karar öncesi 23.55 lira seviyesinde olan dolar kuru, karar sonrası hızla yükselerek 24.63 liraya kadar çıktı. Dolar/TL günü ise 24.40 seviyesinde kapadı. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri de beklentilerin altında faiz artırımı nedeniyle önceki günkü kapanış seviyesinden 21 baz puan artışla 518 baz puana çıktı. Gram altın fiyatları da 1500 lirayı aşarken Borsa İstanbul 5 bin 153 ile 5 bin 404 puan arasında hareket ederek günü yüzde 4.65 artışla kapattı.