Dünya Madenciler Günü iş cinayetlerinin gölgesinde kaldı: Kutlama yerine anma
Ortalama üç günde bir madencinin yaşamını yitirdiği ülkemizde 4 Aralık Dünya Madenciler Günü kutlama yerine anmaya dönüştü. Bu yıl anmalar Siirt’te yaşamını yitiren mühendislere adandı. Türkiye, Avrupa’da en çok madenci ölümünün yaşandığı ülke konumunda.
Rıfat Kırcı4 Aralık Dünya Madenciler gününde Türkiye’de bu yıl da tablo değişmedi. Avrupa’da en çok madenci ölümünün yaşandığı ülkemizde göçük ve ezilme nedeniyle ölümler hâlâ ilk sıralarda yer almaya devam ediyor.
Madencilik sektöründe teknoloji ve yatırımlar ilerlese de ölümlü iş kazalarının önüne geçilmedi. Son olarak Siirt’te Cengiz Holding’e ait Eti Bakır maden şirketine ait ocakta üç madencinin yaşamını yitirmesi hafızalardaki yerine koruyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi raporuna göre yılın ilk dokuz ayında en az 36 madenci iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 2022 yılında ise madenlerde en az 105 işçi yaşamını yitirdi. Buna göre ortalama 3 günde 1 madenci yaşamını yitirdi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre 2021 yılında maden ve madencilik sektöründe
toplam 16 bin 995 iş kazası gerçekleşti. En çok kaza 11 bin 104 ile kömür ve linyit madenlerinde meydana geldi.
AB ÜLKELERİNİN 2 KATI
Türkiye’de madencilik sektöründe 27 Avrupa ülkesinin toplamından daha fazla ölümlü iş kazası gerçekleşiyor. Buna göre Avrupa Birliği’nde (AB) 2017 yılında 43 madenci yaşamını yitirdi. Türkiye’de aynı yıl 87 madenci ölümü gerçekleşti. Eurostat’ın son olarak paylaştığı 2020 verilerinde AB ülkelerinde 48 olan madenci ölümü Türkiye’de 66 olarak gerçekleşti.
Maden Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu İkinci Başkanı Veyis Sır, madenciler gününe ilişkin “Ülkemizde madencilik, ne yazık ki iş kazalarıyla ve çevre tahribatlarıyla anılmaktadır” dedi. Kamu kurumlarının gücünü yitirdiğini belirten Sır şunları söyledi:
“Birer madencilik okulu görevi üstlenen Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK), Eti Maden gibi kamu kurumlarının üretimdeki gücünü yitirerek kabiliyetini yitirmesi bilginin ve deneyimin aktarılması süreçlerini sekteye uğratmıştır. Madencilik için okul görevi de gören bu kuruluşlar, siyasi baskıdan uzak bir şekilde yeniden yapılandırılmalıdır. Kendini güncelleyen bir madencilik sektörünün oluşturulması ve denetim mekanizması da bu facialara karşı mücadelede önemli hususlardır.”
KUTLAMALAR ANMAYA DÖNDÜ
TMMOB Maden Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ise 4 Aralık Dünya Madenciler Günü kapsamında bir dizi etkinlik düzenleyecek. Maden Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamada, “Son 20 yılda ülkemizde yaşanan maden faciaları nedeni ile kutlamalar bir anmaya dönmüş durumda” dendi. Madenciler Günü etkinliklerinin 23 Kasım’da ayında Siirt’te bakır madeninde meydana gelen göçükte hayatını kaybeden genç maden mühendisleri Zekai Can Çalık ve Emre Gökduman anısına yapılacağı belirtildi.